Michał Jaskólski

Michał Jaskólski
Data i miejsce urodzenia

21 października 1946
Rzeszów

Data i miejsce śmierci

30 marca 2022
Kraków

Profesor nauk prawnych
Specjalność: historia doktryn politycznych i prawnych
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1976 – politologia
Uniwersytet Jagielloński
promotor: Marek Sobolewski

Habilitacja

1982 – prawo
Uniwersytet Jagielloński

Profesura

10 lipca 1990

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński

Okres zatrudn.

1976–2012

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Komisji Edukacji Narodowej
Grób Michała Jaskólskiego na cmentarzu Rakowickim

Michał Jan Jaskólski (ur. 21 października 1946 w Rzeszowie[1], zm. 30 marca 2022[2] w Krakowie[1]) – polski prawnik i nauczyciel akademicki, profesor nauk prawnych, specjalista w zakresie historii myśli liberalnej i konserwatywnej oraz w historii polskiej myśli politycznej.

Życiorys

Syn Bolesława i Janiny[1]. W 1948 jego rodzice przenieśli się do Krakowa, w mieście tym Michał Jaskólski uczył się w Szkole Podstawowej nr 16 (1953–1960) i V Liceum Ogólnokształcącym im. Augusta Witkowskiego (1960–1964)[3].

W 1969 ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego praca magisterska pt. Prawo natury a koncepcja rozwoju społecznego Hugona Kołłątaja, przygotowana na seminarium Konstantego Grzybowskiego (ucznia Władysława L. Jaworskiego, związanego przed II wojną światową z konserwatywnym nurtem politycznym), dotyczyła kluczowego kryterium oceny przemian politycznych w myśli zachowawczej[4]. Udział w tym seminarium przyczynił się do ukształtowania jego zainteresowań naukowych[5]. Następnie pracował jako stażysta w WSS „Społem” (1969–1971) i jako referent w Prezydium Rady Narodowej Miasta Krakowa (1971–1972). W 1971 zawarł małżeństwo z prawniczką Lucyną Jachimowską. W tym samym roku wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1972 złożył egzamin sędziowski i został przyjęty na studia trzeciego stopnia w ramach Międzywydziałowego Studium Doktoranckiego Nauk Politycznych UJ[4].

W marcu 1976 obronił rozprawę doktorską z zakresu nauk politycznych (specjalność: historia doktryn politycznych) pt. Myśl polityczno-prawna Władysława L. Jaworskiego (w świetle Projektu Konstytucji z 1928 roku), napisaną pod kierunkiem Marka Sobolewskiego (recenzenta swojej pracy magisterskiej) i zrecenzowaną przez Eugeniusza Zwierzchowskiego oraz Stanisława Grodziskiego[6]. Ukazał w niej Władysława L. Jaworskiego jako teoretyka autorytarnej koncepcji ustrojowej, która zamykała ewolucję ideową konserwatystów krakowskich i przyjęła się pod postacią konstytucji kwietniowej, a ówcześnie kojarzona była z V Republiką Francuską[7]. Po doktoracie został zatrudniony w Zakładzie Współczesnych Ruchów i Myśli Politycznej Instytutu Nauk Politycznych na Wydziale Prawa i Administracji UJ na stanowisku starszego asystenta, a od 1978 na stanowisku adiunkta[8]. W latach 1977–1979 otrzymał trzykrotnie nagrodę rektora za aktywność dydaktyczną. Kontynuował współpracę z Markiem Sobolewskim. Przystąpił do Polskiego Towarzystwa Historycznego, został sekretarzem czasopisma „Historyka[9].

W 1981 opublikował rozprawę habilitacyjną, zrecenzowaną przez Kazimierza Opałka, Stefana Kieniewicza i Henryka Olszewskiego, w której opracował pierwsze całościowe studium myśli politycznej konserwatystów krakowskich od założenia „Przeglądu Polskiego”, organu „stańczyków”, do przeniesienia redakcji „Czasu” do Warszawy. Na jej podstawie uzyskał w następnym roku stopień doktora habilitowanego nauk prawnych w zakresie historii doktryn politycznych i prawnych na Wydziale Prawa i Administracji UJ[9]. 1 grudnia 1982 objął stanowisko docenta. W 1983 został kierownikiem Zakładu Historii Doktryn Politycznych i Prawnych, a w 1991 kierownikiem Katedry Historii Doktryn Politycznych i Prawnych. Funkcję tę sprawował do 1992, a później ponownie od 1996 do 2017[10]. Prowadził zajęcia dla studentów politologii[9].

Od 1 września 1987 do 30 listopada 1990 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Prawa i Administracji UJ[11][5]. 10 lipca 1990 otrzymał tytuł profesora nauk prawnych[12]. Objął stanowisko profesora nadzwyczajnego, a także podjął pracę w wymiarze jednej trzeciej etatu w Instytucie Nauk Politycznych Polskiej Akademii Nauk[11]. W latach 1990–1996 zasiadał w Senacie UJ[13]. Był pomysłodawcą i kierownikiem projektu opracowania Słownika historii doktryn politycznych (1997–2015), który powstał w jego katedrze[11][14]. W 2001 został mianowany profesorem zwyczajnym[13]. Przeszedł formalnie na emeryturę w 2012, lecz kontynuował wykonywanie obowiązków dydaktycznych i pełnienie funkcji kierownika katedry na UJ na podstawie umowy o pracę do 2017 na pełnym etacie. Następnie do 2018 pracował jako nauczyciel akademicki w wymiarze jednej drugiej etatu[13].

Został pochowany obok swoich rodziców na cmentarzu Rakowickim[13][15].

Poglądy

Ze współczesnych sobie polskich opracowań teorii nauk historycznych cenił jedynie Metodologii historii zarys krytyczny Wandy Moszczeńskiej (1968), a spośród nurtów na świecie – szkołę Annales. Uważał Fantomowe ciało króla Jana Sowy (2011) za przykład dobrej pracy syntetycznej[16].

Odznaczenia

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim (2004)[17] i Oficerskim (2012)[18] Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Wyróżniony również Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1992)[11][15].

Wybrane publikacje

Autor
  • Historia – naród – państwo. Zarys syntezy myśli politycznej konserwatystów krakowskich w latach 1866–1934, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1981
  • Szkice o historii doktryn politycznych i prawnych, PWN, Kraków 1985
  • Między normatywizmem i uniwersalizmem. Myśl prawno-polityczna Władysława L. Jaworskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1988
  • Konserwatyzm – nacjonalizm. Studia nad konfrontacjami ideowymi konserwatyzmu krakowskiego i demokracji narodowej przed 1914 r., Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1989
  • Kaduceus polski. Myśl polityczna konserwatystów krakowskich 1866–1934, PWN, Warszawa 1990 (wznowienie: Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2014)
  • 13 różnych esejów o historii myśli politycznej i nie tylko, Wolters Kluwer, Warszawa 2013
  • 12 esejów. Idee i ludzie, Wolters Kluwer, Warszawa 2023
Redaktor naukowy

Uwagi

  1. Publikacja do użytku wewnętrznego zawierająca materiały dydaktyczne do tytułowego przedmiotu[19], prowadzonego na Wydziale Prawa i Administracji UJ[20].

Przypisy

  1. 1 2 3 Michał Jaskólski [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 2022-06-25].
  2. Nekrolog, Uniwersytet Jagielloński, 2022 [zarchiwizowane 2022-04-02].
  3. Szlachta 2022 ↓, s. 7.
  4. 1 2 Szlachta 2022 ↓, s. 8.
  5. 1 2 Barwicka-Tylek 2022 ↓, s. 677.
  6. Szlachta 2022 ↓, s. 8–9.
  7. Szlachta 2022 ↓, s. 9–10.
  8. Szlachta 2022 ↓, s. 10–11.
  9. 1 2 3 Szlachta 2022 ↓, s. 11.
  10. Szlachta 2022 ↓, s. 12.
  11. 1 2 3 4 Szlachta 2022 ↓, s. 13.
  12. Prof. dr hab. Michał Jaskólski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2024-11-19].
  13. 1 2 3 4 Szlachta 2022 ↓, s. 15.
  14. Barwicka-Tylek 2022 ↓, s. 678.
  15. 1 2 Michał Jaskólski: Nekrologi [online], nekrologi.net, 6 kwietnia 2022 [dostęp 2022-06-24].
  16. Barwicka-Tylek 2022 ↓, s. 679–680.
  17. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 sierpnia 2004 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2004 r. nr 56, poz. 942).
  18. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 października 2012 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2013 r. poz. 233).
  19. Demokracja a elitaryzm władzy. Wybór źródeł i opracowań [online], Biblioteka Narodowa [dostęp 2024-11-19].
  20. Demokracja a elitaryzm władzy [online], USOSweb – Uniwersytet Jagielloński [dostęp 2024-11-19].

Bibliografia