Mieczysław Treter
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Docent nauk humanistycznych | |
| Specjalność: historia sztuki | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Politechnika Lwowska |
| Odznaczenia | |
 | |
Mieczysław Treter (ur. 2 sierpnia 1883 we Lwowie, zm. 25 października 1943 w Warszawie) – polski historyk, krytyk i popularyzator sztuki, estetyk, muzealnik i muzeolog, organizator polskiego muzealnictwa po 1918 r., uczestnik i animator międzywojennego życia artystycznego w Polsce.
Życiorys
Ukończył gimnazjum we Lwowie oraz Lwowski Instytut Muzyczny, pobierał też lekcje malarstwa[1]. Studiował na Uniwersytecie Lwowskim historię sztuki i filozofię (u Kazimierza Twardowskiego). Doktorat uzyskał w 1910. W latach 1910–1914 był kustoszem Muzeum Książąt Lubomirskich we Lwowie[2]. I wojnę światową spędził w Charkowie i na Krymie. W latach 1917–1918 prowadził wykłady z estetyki w polskim kolegium uniwersytetu w Kijowie, gdzie był jednocześnie wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami na Rusi[2]. W 1918 powrócił do Lwowa i wszedł do Grona Konserwatorskiego Galicji Wschodniej[2]. W latach 1920–1922 był docentem historii sztuki w Politechnice Lwowskiej[3], następnie na Uniwersytecie Warszawskim (wykładał historię sztuki nowszej i teorię sztuk plastycznych)[4], zaś w latach 1925–1927 wykładał na Uniwersytecie Lwowskim. Równolegle w latach 1918–1922 był ponownie kustoszem Muzeum Książąt Lubomirskich we Lwowie, a w latach 1922–1924 dyrektorem Państwowych Zbiorów Sztuki w Warszawie[3].
Był współzałożycielem Instytutu Propagandy Sztuki, od 1926 dyrektorem Towarzystwa Szerzenia Sztuki Polskiej Wśród Obcych (TOSSPO)[4][5] i komisarzem kilku wystaw sztuki polskiej za granicą (m.in. w Rzeszy Niemieckiej w 1935[6]). W połowie lat 20. ostatni redaktor poświęconego sztuce „Przeglądu Warszawskiego”. Redagował cenioną serię wydawniczą „Monografie Artystyczne”[3]. Od 1908 roku Członek Polskiego Towarzystwa Filozoficznego we Lwowie[4].
Ogłaszał prace z zakresu krytyki i teorii sztuki, a także publicystyczne artykuły z zakresu filozofii. Był autorem licznych publikacji o sztuce polskiej XIX i XX w., m.in. pracy Matejko... (1939)[3]. Ogłosił szereg publikacji z zakresu muzealnictwa, podkreślając celowość organizacji państwowych muzeów i galerii sztuki[1].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)[7]
Przypisy
- 1 2 Kielak Dorota: O kulturotwórczej roli muzeum w projekcie Mieczysława Tretera, [w:] IDEA – Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych XXX/1, Białystok 2018
- 1 2 3 Wawrzak 2019 ↓, s. 274.
- 1 2 3 4 Treter Mieczysław, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-03-12].
- 1 2 3 Mieczysław Treter (1883–1943) [w:] „Połączone Biblioteki”
- ↑ Wawrzak 2019 ↓, s. 273.
- ↑ Renata Weiss, Wojciech Weiss. Twórczość graficzna, Kraków: Nautilus, 2006, s. 88, ISBN 978-83-923530-0-3.
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 276, poz. 638 „za zasługi na polu propagandy sztuki polskiej zagranicą”.
Bibliografia
- Małgorzata Wawrzak, Mieczysław Treter (1883–1943) – prekursor muzeologii polskiej, „Muzealnictwo”, 60, 2019, s. 273–284.
Linki zewnętrzne
- Publikacje Mieczysława Tretera w bibliotece Polona