Mike Gartner

Mike Gartner

Data i miejsce urodzenia	29 października 1959 Ottawa
Obywatelstwo	kanadyjska
Wzrost	183 cm
Pozycja	prawoskrzydłowy
Uchwyt	prawy
Draft	NHL 1979, numer: 4 (1 runda) Washington Capitals
Kariera seniorska
Lata Klub Wyst. Gole Cincinnati Stingers (WHA) Washington Capitals Minnesota North Stars New York Rangers Toronto Maple Leafs Phoenix Coyotes

Michael Alfred Gartner (ur. 29 października 1959 w Ottawie) – kanadyjski zawodowy hokeista na lodzie grający na pozycji prawoskrzydłowego. W NHL grał przez 19 sezonów występując w zespołach Washington Capitals, Minnesota North Stars, New York Rangers, Toronto Maple Leafs i Phoenix Coyotes. Jeden sezon rozegrał w nieistniejącej World Hockey Association w barwach Cincinnati Stingers. Gartner urodził się w Ottawie a dorastał w Mississauga.

Gartner został wybrany z numerem czwartym w 1 rundzie NHL Entry Draft 1979 przez Washington Capitals^[1]. Karierę zawodową rozpoczął sezon wcześniej, w 1978 roku. Jako nastolatek grał w WHA (World Hockey Association) w zespole Cincinnati Stingers. Grał w linii ofensywnej razem z Markiem Messierem^[2], a kampanię zakończył zajmując drugie miejsce za Wayne’em Gretzkym w klasyfikacji debiutanta roku (Rookie of the Year)^[3]. W rezultacie rozwiązania WHA po zakończeniu sezonu, Gartner przeniósł się do NHL do zespołu Washington Capitals, w którym, jak się później okaże, spędzi 10 kolejnych sezonów. W swoim debiucie w NHL 11 października 1979 zanotował asystę w meczu przeciwko Buffalo Sabres. W Caps grał z numerem 11.

Sezon 1979–80 dla Gartnera był udany. Zdobył nagrodę dla debiutanta roku i nagrodę MVP, a także został wybrany przez kibiców na najbardziej obiecującego gracza Capitals. W pierwszym sezonie w NHL, z 36 bramkami na koncie, został najskuteczniejszym zawodnikiem swojej drużyny. W kolejnych sezonach w barwach Capitals, z wyjątkiem ostatniego, zdobywał więcej niż 35 bramek. 7 marca 1989 Gartner oraz inny zawodnik Capitals Larry Murphy przenieśli się do Minnesota North Stars na zasadzie wymiany za Dino Ciccarellego i Boba Rouse'a^[4]. Z Waszyngtonu odchodził jako najlepszy strzelec, asystent i punktujący w historii drużyny.

Gartner w Minnesocie rozegrał tylko 1 sezon, zanim został oddany do New York Rangers 6 marca 1990 roku, za Ulfa Dahléna i prawo wyboru w drafcie^[5]. Już w debiucie z Rangers przeciwko Philadelphia Flyers strzelił dwie bramki. W pozostałych 12 meczach sezonu zasadniczego zdobył 11 bramek i 16 punktów. W sezonie 1991–92 stał się pierwszym zawodnikiem w historii NHL, który zdobył swoją pięćsetną bramkę, pięćsetną asystę i tysięczny punkt w jednym sezonie^[6]. W następnym sezonie Gartner stał się pierwszym Rangerem strzelającym nie mniej niż 40 goli w trzech kolejnych sezonach. Zdobył też 4 gole w meczu gwiazd NHL i nagrodę MVP tego spotkania^[7].

W 1993 Rangers oddali Gartnera Toronto Maple Leafs w zamian za Glenna Andersona, jednego młodzieżowego zawodnika i prawo wyboru w drafcie. W Leafs grał do 1996, kiedy to został sprzedany do drużyny Phoenix Coyotes, która dopiero co przeniosła się z Winnipeg (zespół występował wcześniej pod nazwą Winnipeg Jets). 7 października 1993 w drugim meczu sezonu z Boston Bruins Gartner strzelił pierwszą bramkę oraz hat-tricka w historii zespołu z Arizony^[8]. Z kojotami rozegrał 2 sezony, by w sierpniu 1998 roku odejść na sportową emeryturę^[9].

Gartner brał również aktywny udział w Stowarzyszeniu graczy NHL (NHLPA), będąc prezesem związku od 1996 do swojej rezygnacji w 1998. W NHLPA pełnił też funkcję przewodniczącego fundacji Goals & Dreams. Zrezygnował 19 marca 2007 roku^[10].

Gartner jest nawróconym chrześcijaninem. Nawrócony został przez jego kolegę z drużyny z czasów gry w Waszyngtonie, Jeana Pronvosta. Jego syn Josh był bramkarzem na Uniwersytecie Yale i prawoskrzydłowym w drużynie Tuck School of Business (studia podyplomowe w Kolegium Dartmoutha) występującej w Upper Valley Hockey League^[11][12].

Gartner i jego były kolega z drużyny, Wes Jarvis, są właścicielami trzech lodowisk w prowincji Ontario znajdujących się w Newmarket, Richmond Hill i Barrie^[13].

Ceremonia zastrzeżenia numeru w Waszyngtonie
28 grudnia 2008

File:0812AK03-Gartner.jpg Pomimo długiej i imponującej kariery, Gartner nigdy nie zdobył Pucharu Stanleya ani nie zagrał w finale rozgrywek, nie wygrał nagrody NHL ani nie został wybrany do drużyny All-Star całego sezonu. To sprawia, że jest jednym z zaledwie kilku tego typu zawodników NHL wprowadzonych do Hockey Hall of Fame. Dino Ciccarelliemu również nie udało się zdobyć nagród indywidualnych ani Pucharu Stanleya, natomiast w przeciwieństwie do Gartnera był dwukrotnie w finale NHL. Tylko Phil Housley rozegrał więcej meczów (1495) niż Gartner jednocześnie nie zdobywając Pucharu, chociaż Housley uczestniczył w finale w 1998 oraz został wybrany do drugiej drużyny All-Star^[14].

Gartner był członkiem drużyny New York Rangers, która zdobyła mistrzostwo w 1994 roku, ale w trakcie sezonu przeniósł się do Toronto. Mimo że w tych rozgrywkach Gartner dotarł najdalej w swojej karierze w fazie play-off, gdy Maple Leafs zagrali w finale konferencji Zachodniej, to drużyna z Toronto przegrała z Vancouver Canucks w 5 meczach i tym samym nie wystąpiła w finałowym meczu o Puchar Stanleya.

Gartner w trakcie swojej kariery 9-krotnie zostawał najlepszym strzelcem w swojej drużynie, zdobywając 30 lub więcej bramek przez pierwsze 15 sezonów w NHL^[14]. Pomimo że tylko raz strzelił 50 goli w jednym sezonie, został dopiero piątym zawodnikiem w historii NHL ze strzelonymi 700 bramkami^[15] (później Brett Hull i Jaromír Jágr również osiągnęli kamień milowy w postaci 700 trafień). Obecnie Gartner jest 7 zawodnikiem NHL pod względem liczby strzelonych bramek (708).

Gartner był również znany ze swojej szybkości i umiejętności „posadzenia” obrońców na lodzie^[16].

28 grudnia 2008 roku w ceremonii przed meczem z Toronto Maple Leafs klub Washington Capitals zastrzegł numer 11, z którym na koszulce występował Gartner^[17].

W trakcie zawodów NHL All-Star Game SuperSkills w 1996 roku Gartner ustanowił rekord w konkurencji najszybszego łyżwiarza (Fastest Skater) z czasem 13,386 sekundy. Wynik utrzymywał się na szczycie przez rekordowe 16 lat, do czasu gdy Carl Hagelin z New York Rangers ustanowił najlepszy wynik z czasem 13,218 sekundy^[18] (w 2016 roku czas poprawił Dylan Larkin z Detroit Red Wings)^[19].

• Zastrzeżony numer 11 przez Washington Capitals 28 grudnia 2008 roku^[17].
• Jeden z 7 graczy w historii NHL z 700 bramkami na koncie^[15].
• Wprowadzony do Hockey Hall of Fame w 2001 roku^[20].
• Gracz tygodnia NHL w tygodniu kończącym się 22 lutego 1987 roku^[21].
• Gracz miesiąca NHL w lutym 1987 r., stając się pierwszym zawodnikiem Capitals z tym wyróżnieniem^[22].
• Gracz tygodnia NHL w tygodniu kończącym się 26 listopada 1989 roku.
• MVP meczu gwiazd NHL w 1993 roku^[7].
• NHL's Fastest Skater w trakcie zawodów All-Star Game Skills w 1991, 1993 i 1996 roku^[18].
• Udział w meczu gwiazd NHL w 1981, 1985, 1986, 1988, 1990, 1993 i 1996 roku.
• Jeden z trzech ostatnich graczy WHA, którzy byli wciąż aktywni w zawodowym hokeju (Mark Messier i Wayne Gretzky to pozostali dwaj) w momencie przejścia na emeryturę.
• W 1998 roku uplasowany na 89 miejscu na liście 100 najlepszych hokeistów magazynu The Hockey News^[23].
• 67 miejsce na liście najlepszych zawodników New York Rangers w książce 100 Ranger Greats (John Wiley & sons, 2009).
• Wprowadzony do World Hockey Association Hall of Fame w kategorii Legends of the Game w 2012 roku^[24].

• Rekord NHL pod względem liczby kolejnych sezonów z 30 lub więcej golami - 15 (wraz z Jaromírem Jágrem)^[14]
• Rekord NHL w liczbie sezonów ze strzelonymi 30 lub więcej golami - 17^[14]
• Rekord NHL pod względem liczby bramek w All-Star Game (1993) - 4 (wspólnie z: Wayne’em Gretzkym, Danym Heatleyem, Mario Lemieux, Vincentem Damphousse’em, Johnem Tavaresem)^[25]
• Rekord NHL – dwie najszybciej strzelone bramki w All-Star Game od rozpoczęcia meczu (1993) - 3:37^[25]
• Rekord Washington Capitals serii meczów z punktem - 17 (dwukrotnie)
• Rekord Washington Capitals serii meczów z golem (1986–87) - 9
• Rekord Washington Capitals w liczbie zdobytych bramek w osłabieniu (1986–87) - 6
• Rekord Washington Capitals w liczbie punktów zdobytych przez prawoskrzydłowego w jednym sezonie (1984–85) - 102