Mir Mosawwer

Nuszirwan słuchający pohukujących sów w ruinach pałacu, miniatura z kopii Chamsy Nezamiego sporządzonej dla szacha Tahmaspa w latach 1539–1543. Sygnatura artysty ma postać ledwo widocznej inskrypcji na ścianie ejwanu: „Raduj serca te jałowe z rozkoszy wyzutych ludzi;/Nie masz w świecie ruin gmachu, co większy by zachwyt budził./Napisał Mir Mosawwer w roku 964"”[1]Biblioteka Brytyjska

Mir Mosawwer, pers. میرمصور (ur. pod koniec XV wieku w Termezie lub Badachszanie, zm. ok. 1555 w Indiach) – irański malarz związany z dworem szacha Tahmaspa (1522–1576), pod koniec życia w służbie Humajuna (1530–1556).

Manuczehr zasiadający na tronie, miniatura z Szahname szacha Tahmaspa wykonanej w latach ok. 1525 do ok. 1535. Kolekcja prywatna

Współczesny mu Dust Mohammad wymienia go jako wykonawcę, wspólnie z Agha Mirakem, malarstwa na ścianach pałacu Bahrama Mirzy w Tebrizie, oraz jednego z malarzy królewskich rękopisów Szahname (tzw. Szahname szacha Tahmaspa) oraz Chamsy Nezamiego (Biblioteka Brytyjska, Or. 2265). Jego sygnatury znajdują się na miniaturach Manuczehr zasiadający na tronie (fol. 60v) z Szahname szacha Tahamaspa oraz Nuszirwan słuchający pohukujących sów w ruinach pałacu (fol. 15v) ze wspomnianej powyżej Chamsy Nezamiego. Na portrecie dworskiego szafarza Sarchan Bega (Muzeum Brytyjskie, 1930–11–12–02) znajduje się inskrypcja wskazująca na autorstwo Mir Mosawwera[2][3][4].

Opierając się na tych sygnaturach i atrybucjach Dickson i Welch zrekonstruowali jego biografię. Według nich po namalowaniu jednej z miniatur w rękopisie Guj u Czogan Arefiego (Rosyjska Biblioteka Narodowa, Dorn 441, fol. 59r) wykonanym w Tebrizie w 1524/25 i kolejnej w kopii Chamsy Nezamiego (Metropolitan Museum of Art, 13.228.7, fol. 321v) przepisanej w tym samym roku w Heracie Mir Mosawwer poświęcił się pracy nad Szahname szacha Tahmaspa. Dickson i Welch przypisują mu osiem miniatur z tego rękopisu, w tym Koszmar nocny Zahhaka, najbardziej złożoną kompozycję manuskryptu, przy czym przyjmują, że przejął on przewodnictwo nad wykonaniem Szahname po Soltanie Mohammadzie, nadzorując i poprawiając pracę innych[2].

Jego styl jest bliższy szkole herackiej, niż tebryskiej, co objawia się w subtelnej modulacji kolorów, przejętym od Behzada zamiłowaniu do architektonicznego detalu, który często służy jako podstawa kompozycji, oraz wielkim zainteresowaniu dokładnym odtwarzaniem wszelkich rzeczy, od wzorów tkanin po naczynia, narzędzia i broń, a także meble. Jego obrazy charakteryzuje przy tym niezwykła precyzja linii oraz harmonia barw. Według safawidzkich kronikarzy w późniejszym okresie życia popadł w niełaskę, co mogło się wiązać z utratą zainteresowania przez szacha artystycznym patronatem. Kadi Ahmed twierdzi, iż kiedy w 1544 Humajun był obecny na safawidzkim dworze zaoferował tysiąc tumenów za Mir Mosawwera. Ta oferta skusiła jego syna, Mir Sejjeda, zaś w 1548 podążył za nim także ojciec. Precyzyjny, skrupulatny styl malarski Mir Mosawwera i jego syna wywarł wielki wpływ na kształtujące się właśnie malarstwo mogolskie[2][5][6].

Przypisy

  1. ↑ Blair i Bloom 2012 ↓, s. 173.
  2. 1 2 3 Sheila R. Canby: Mir Musavvir [Mīr Muṣavvir]. Grove Art Online, 2003. (ang.).
  3. ↑ P. P. Soucek: ĀQĀ MĪRAK. Encyclopaedia Iranica. [dostęp 2025-04-01]. (ang.).
  4. ↑ Blair i Bloom 2012 ↓, s. 171–173.
  5. ↑ Abbas Hossaini: Mir Musavvir. Allgemeines Künstlerlexikon, 2009. (niem.).
  6. ↑ Blair i Bloom 2012 ↓, s. 172.

Bibliografia

  • Sheila S. Blair, Jonathan M. Bloom: Sztuka i Architektura Islamu 1250 – 1800. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2012. ISBN 978-83-63778-13-2.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.