Moda językowa
Moda językowa – nadużywanie jednych środków językowych i form kosztem drugich. Występuje w zakresie form gramatycznych, wymowy, słowotwórstwa, słownictwa, frazeologii i składni[1][2]. Niekiedy wywiera wpływ na wymowę (np. na akcent i intonację), por. słowackie némôžem, néjdem, spévak (Bratysława)[1]; może też dotyczyć afiksów i modeli słowotwórczych (np. rzeczowniki odczasownikowe powstałe w wyniku derywacji wstecznej, por. uzysk, ubaw, wycisk; czasowniki z użyciem przedrostka u- – uaktywnić, ulirycznić itp.)[2]. Najwyraźniejszą modę obserwuje się jednak w zakresie słownictwa, w tym także imion własnych[2].
Moda językowa może również przybrać formę szczególnej ekspansji jakiejś odmiany języka na niekorzyść innych (np. stylu urzędowo-kancelaryjnego w wystąpieniach i wypowiedziach pisanych, slangu młodzieżowego w języku potocznym)[2]. Ujawnia się poprzez gwałtowny wzrost częstości użycia pewnych elementów, który nie jest uzasadniony potrzebami informacyjnymi i nie sprzyja sprawności komunikacyjnej[3]. Zjawisko to uchodzi za negatywne, gdyż nadaje praktyce językowej charakter szablonowy[1].
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 Jozef Mistrík i inni, Encyklopédia jazykovedy, Bratislava: Obzor, 1993, s. 279, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
- 1 2 3 4 Stanisław Urbańczyk, Encyklopedia języka polskiego, wyd. 2, Wrocław: Ossolineum, 1992, s. 201, ISBN 83-04-02994-4, OCLC 30953882.
- ↑ Hanna Jadacka, Andrzej Markowski, Hasła problemowe, [w:] Andrzej Markowski (red.), Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, t. 2: Q–Ż, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2022, s. 1610–1611, ISBN 978-83-01-22136-2, ISBN 978-83-01-22135-5, OCLC 1325603935, hasło „moda w języku”.