Monaster Opieki Matki Bożej w Samokowie

Monaster Opieki Matki Bożej

Самоковски манастир „Покров пресвятия Богородици“

Cerkiew monasterska
Państwo	Bułgaria
Miejscowość	Samokow
Kościół	Bułgarski Kościół Prawosławny
Rodzaj klasztoru	monaster
Eparchia	Metropolia sofijska
Ihumenia	Pelagia
Klauzura	nie
Typ monasteru	żeński
Liczba mniszek (pocz. XXI w.)	5
Obiekty sakralne
Cerkiew	Opieki Matki Bożej
Założyciel klasztoru	mnisi z monasteru Chilandar
Styl	bułgarski
Data budowy	1837–1839
Położenie na mapie Bułgarii Monaster Opieki Matki Bożej
42°20′15″N 23°33′27″E/42,337500 23,557500
Strona internetowa

Monaster Opieki Matki Bożej – prawosławny żeński monaster w Samokowie, w jurysdykcji metropolii sofijskiej Bułgarskiego Kościoła Prawosławnego.

W XVIII w. w Samokowie działało kilka placówek filialnych monasterów Athosu: Zografu, Iwironu i Chilandaru, jak również monasterów jerozolimskich. Żyjący w nich mnisi zajmowali się zbieraniem datków na swoje wspólnoty^[1]. Monaster został założony w 1772 jako żeńska wspólnota afiliowana przy klasztorze Chilandar. Pierwszą przełożoną niewielkiej wspólnoty była ihumenia Fotynia, która zarządzała nią do śmierci w 1844. Cerkiew monasterską zbudowano w latach 1837–1839, następnie wzniesiono przy niej zabudowania mieszkalne i gospodarcze. W II połowie XIX w. monaster szybko się rozwijał, pod koniec stulecia żyło w nim blisko sto mniszek^[2]. Reguła klasztorna została opracowana na podstawie tej, która obowiązywała w Monasterze Rilskim. Monaster był lokalnym centrum życia religijnego i oświaty^[1]. Od momentu założenia jest nieprzerwanie czynny^[2]. Na początku XXI w. żyło w nim pięć mniszek^[2].

Cerkiew monasterska jest trójnawowa. Poszczególne nawy oddzielają od siebie rzędy kolumn. Do pomieszczenia ołtarzowego przylegają trzy absydy. Obiekt wzniesiony został w stylu typowym dla bułgarskiego odrodzenia narodowego, bliski jest budowlom powstającym w kręgu szkół drianowskiej, samokowskiej i trewneńskiej. Prawdopodobnie właśnie przedstawiciel tej ostatniej, Dimityr Sergiow, był autorem projektu świątyni. Z kolei autorzy ze szkoły samokowskiej wykonali ikonostas we wnętrzu obiektu i baldachim nad ołtarzem^[1].

Ikony we wnętrzu cerkwi monasterskiej napisał Dimityr Zograf, zaś Zachari Zograf wykonał w przedsionku freski przedstawiające Opiekę Matki Bożej. Ikony w ikonostasie są najprawdopodobniej dziełem Christa Dimitrowa, ikonografa z Samokowa. Autorzy samokowscy wykonali również pozostałe ikony znajdujące się w świątyni^[1]. Z pierwotnego kompleksu fresków w cerkwi zachowały się kompozycje przedstawiające Pana Boga Zastępów, Jezusa Chrystusa oraz Matkę Bożą z Dzieciątkiem^[2].