Mozaika maliny

Mozaika maliny (ang. ang. Raspberry mosaic virus, Raspberry mosaic) – wirusowa choroba malin wywoływana przez trzy gatunki wirusów:

  • wirus cętkowanej plamistości liści maliny (Raspberry leaf mottle virus, RLMV),
  • wirus plamistości liści maliny (Raspberry leaf spot virus, RLSV),
  • wirus żółtaczki nerwów maliny (Raspberry yellow net virus, RYNV)[1].

Przynależność systematyczna wirusów RLMV i RSLV nie została dotąd jednoznacznie określona i wirusy te nie są oficjalnie uznawane[1].

Występowanie i szkodliwość

Mozaika maliny zalicza się do grupy mozaik i jest najwcześniej opisaną wirusową chorobą malin. Występuje we wszystkich rejonach jej uprawy. W Polsce jest jedną z najczęściej występujących wirusowych chorób malin. Porażone nią krzewy wytwarzają mniej pyłku, co skutkuje gorszą jakością owoców. Straty w plonie mogą sięgać nawet 60%[1]. Owoce z porażonych krzewów są kruche, łatwo rozpadają się i mają gorszy smak[2]. Krzewy tworzą także o około 5% mniej pędów[1]. Brak odmian odpornych na tę chorobę, ale odmiany o czarnych i fioletowych owocach są bardziej na nią podatne, niż odmiany o owocach czerwonych. U odmian tych wierzchołki porażonych pędów zwijają się w dół, zmieniają barwę na czarną i zamierają[2].

Choroba występuje tylko u niektórych gatunków malin. Jak dotąd potwierdzono jej obecność głównie u maliny właściwej (Rubus idaeus), maliny zachodniej (Rubus occidentalis) oraz sporadycznie u Rubus procerus[1].

Objawy

Na liściach porażonych malin pojawiają się chlorotyczne plamy, zwłaszcza wzdłuż nerwów. Występuje także zniekształcenie blaszki liściowej[1]. Objawy są szczególnie dobrze widoczne są podczas chłodnej i wilgotnej pogody, natomiast w warunkach ciepłej i słonecznej pogody są słabo widoczne, a na starszych liściach mogą nawet całkowicie zanikać. Mimo okresowego zaniknięcia objawów choroba nie zanika, porażony nią pęd pozostaje trwale zakażony. Porażone pędy rozwijają się zazwyczaj nieco gorzej, są krótsze[2], a przy silnym porażeniu zamierają po 2–3 latach[1].

Podobne objawy wywołuje inna często występująca choroba – chlorozy nerwów liści maliny[3].

Etiologia i epidemiologia

Wirusy wywołujące mozaikę maliny przenoszone są głównie przez mszycę malinową (Amophorophora agathonica), która żeruje na dolnej części liści w szczytowej części pędu. Może ona przenosić chorobę nawet na odległość 0,5 km[2]. Mniejsze znaczenie odgrywają mszyce Amphorophora idaei, Amphorophora agathonica, Amphorophora rubi, Aulocorthum solani, Macrosiphum euphorbiae, Illinoia rubicola i Myzus ozatus. Choroba rozprzestrzenia się także przez rozmnażanie metodą sadzonkowania z wykorzystaniem chorych roślin[1].

Ochrona

Porażonych roślin nie można już uratować. Można jedynie zapobiegać chorobie poprzez:

  • produkcję sadzonek wyłącznie ze zdrowych roślin,
  • zachowanie dużej odległości plantacji od dziko rosnących malin i plantacji zaniedbanych,
  • staranna ochrona plantacji przed mszycami,
  • lustracja plantacji i bezwzględne usuwanie roślin z najmniejszymi nawet objawami porażenia przez choroby wirusowe[1].

Wszystkie te działania tylko ograniczają rozwój choroby, nie dopuszczając do epidemii, nie są jednak w stanie całkowicie chorobę wyeliminować[1].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia, t. 2. Choroby roślin uprawnych, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2011, s. 49–50, ISBN 978-83-09-01077-7.
  2. 1 2 3 4 Virus Diseases of Raspberries  [online] [dostęp 2017-08-24].
  3. ↑ Józef Rusnak (oprac.), Ochrona malin przed chorobami, Karniowice: Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, 2011, ISBN 83-60394-37-7 [dostęp 2017-08-24] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-12].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.