Muchomor obleczony
_Krieglst._2981254157_(cropped).jpg) Suszony okaz z państwowej kolekcji botanicznej w Monachium | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
muchomor obleczony |
| Nazwa systematyczna | |
| Amanita pachyvolvata (Bon) Krieglst. Beih. Z. Mykol. 5(2): 191 (1984) | |
Muchomor obleczony (Amanita pachyvolvata (Bon) Krieglst.) – gatunek grzybów należący do rodziny muchomorowatych (Amanitaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Amanita, Amanitaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1978 r. Marcel Bon, nadając mu nazwę Amanitopsis pachyvolvata. W 1984 r. German Joseph Krieglsteiner przeniósł go do rodzaju Amanita'' (muchomor)[1]. Synonim: Amanitopsis pachyvolvata Bon 1978[2]. Internetowy atlas grzybów sugeruje, że Amanita pachyvolvata może być synonimem muchomora wielkopochwowego (Amanita magnivolvata)[3], jednak według Index Fungorum są to odrębne gatunki.
Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zarekomendowała używanie nazwy muchomor obleczony w 2025 r.[4]
Morfologia
Średnica 5–8(–11) cm, kształt początkowo półkulisty lub jajowaty, potem płaskowypukły, czasami popękany. Powierzchnia błyszcząca lub półlepka, ku brzegowi nieco oprószona, bardziej matowa ku środkowi, z prążkowanym i bruzdowanym brzegiem do 35±% promienia. Jest brudnoochrowy i jaśniejszy, brązowożółty ku brzegowi. Nie ma żadnych pozostałości osłony[5].
Kremowobiałe,białe lub żółtawobiałe, dość szerokie, z brzegiem strzępiastym lub lekko strzępiastym i ząbkowanym[5].
Wysokość do 20 cm, grubość 1–3 cm, zwężający się ku górze, początkowo biały, następnie bardziej lub mniej szary lub żółtawoszary, pstrokaty. Brak pierścienia. Charakterystyczną cechą jest bardzo duża, biała, błoniasta i trwała pochwa[5].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 10,2–15 × 9,5–15 µm, kuliste, prawie kuliste lub szeroko elipsoidalne, w odczynniku Melzera nieamyloidalne. Sprzążkiu nasady podstawek rzadkie[5].
- Gatunki podobne
Bardzo podobny jest muchomor wielkopochwowy (Amanita magnivolvata). Odróżnia się elipsoidalnymi zarodnikami[6].
Występowanie i siedlisko
Znany jest tylko w Europie[7]. Brak go w opracowanej przez Władysława Wojewodę „Krytycznej liście wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski”, ale jego stanowiska w Polsce podano w późniejszych latach[8].
Muchomory to naziemne grzyby mykoryzowe[9]. We Francji, gdzie został po raz pierwszy opisany, rósł pod świerkami i jodłami[5], w Polsce notowany pod bukami[6].
Przypisy
- 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2024-10-18] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2025-01-29] (ang.).
- ↑ Amanita magnivolvata (muchomor wielkopochwowy) [online], grzyby.pl [dostęp 2024-10-18] (pol.).
- ↑ Rekomendacja nr 4 (2025) Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online], Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów, 23 stycznia 2025 (pol.).
- 1 2 3 4 5 Cornelius Bas, Amanita pachyvolvata [online], Studies in the amanitaceae [dostęp 2024-10-18].
- 1 2 Waldemar Czerniawski, Amanita pachyvolvata [online] [dostęp 2024-10-18] (pol.).
- ↑ Występowanie Amanita pachyvolvata na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-10-18].
- ↑ Amanita pachyvolvata [online], grzyby.pl [dostęp 2024-10-18] (pol.).
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 45–51, ISBN 83-89648-09-1.