Mukti

Mukti (dewanagari मुक्ति) – termin filozofii indyjskiej oznaczający wyzwolenie w doktrynach Upaniszad oraz wedanty.

Rozróżnić można następujące trzy rodzaje[1] mukti:

  • kramamukti – stopniowe wyzwolenie (po śmierci) na drodze dewajany (Badri)
  • widehamukti – wyzwolenie uzyskiwane w chwili śmierci (Dźaimini)
  • sadjomukti – wyzwolenie natychmiastowe będące następstwem poznania atmana jakiego dostępują dźiwanmuktinowie osiągający następnie widehakaiwalję w momencie śmierci (Śankara)

W nauczaniu współczesnego Śankarze wedantysty Mandanamiśry:

  • mukti jest równoważna doświadczaniu oglądu brahmana[2]
  • zdobywa się ją przez połączenie właściwego czynu (karma) z wiedzą (dźńana)
  • następuje po usunięciu niewiedzy (awidja) oddzieleniu[3]

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Wstęp. W: Asztawakragita. Tajemnice jogi poznania. M.M.Wüthrich Saranowska (tłum, wstęp). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2005, s. XIV-XV, seria: Biblioteka Klasyków Filozofii. ISBN 83-01-14512-9.
  2. ↑ Paweł Sajdek: Istnienie świata wielości. W: Filozofia Wschodu. Beata Szymańska (red.). Wyd. 1. Cz. Wedanta: Teoria nieorzekalności Mandanamiśry. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 130. ISBN 83-233-1487-X.
  3. ↑ Paweł Sajdek: Wyzwolenie. W: Filozofia Wschodu. Beata Szymańska (red.). Wyd. 1. Cz. Wedanta: Teoria nieorzekalności Mandanamiśry. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 132–133. ISBN 83-233-1487-X.
  4. ↑ Wstęp. W: Asztawakragita. Tajemnice jogi poznania. M.M.Wüthrich Saranowska (tłum., wstęp). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2005, s. XIV, seria: Biblioteka Klasyków Filozofii. ISBN 83-01-14512-9.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.