Marchwica pospolita

Marchwica pospolita
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	selerowate
Rodzaj	marchwica
Gatunek	marchwica pospolita
	Nazwa systematyczna
	Mutellina purpurea (Poir.) Reduron, Charpin & Pimenov; J. Bot. Soc. Bot. France 1: 100 (1997)
Synonimy
	Aethusa mutellina Lam.; Ligusticum mutellina (L.) Crantz; Meon mutellinum St.-Lag.; Meum adonidifolia J.Gay; Meum mutellina (L.) Gaertn.; Mutellina adonidifolia (J.Gay) Gutermann; Oenanthe mutellina (L.) DC.; Oenanthe purpurea Poir.; Phellandrium mutellina L.; Selinum mutellina Prantl; Seseli mutellina (L.) Steud.;

Marchwica pospolita (Mutellina purpurea (Poir.) Reduron, Charpin & Pimenov) – gatunek rośliny należący do rodziny selerowatych. Występuje w górach Europy Środkowej – od Francji po Ukrainę, na północy po Niemcy i Polskę, a na południu sięgając do Włoch i Grecji^[3]^[4]. W Polsce występuje w Tatrach, na Babiej Górze, Turbaczu i w Sudetach. Podawany był też z Bieszczadów^[5], ale jego występowanie tam jest niepewne^[4].

Morfologia

Łodyga: Wzniesiona i rozgałęziona, naga, obła, żeberkowana, soczyście zielona. Osiąga wysokość 5–50 cm. Jej nasada otoczona jest tuniką brązowawych włókien^[6].
Liście: Złożone, w zarysie trójkątne, 2-3-krotnie pierzastosieczne, długoogonkowe, nagie^[6]. Lancetowate odcinki liścia mają szerokość 0,5–1 mm. Przypominają swoim wyglądem liście marchwi i stąd pochodzi polska rodzajowa nazwa rośliny.
Kwiaty: Drobne, białe, różowe lub różowopurpurowe, zebrane w baldach złożony składający się przeważnie z 7–10 baldaszków. Pokrywki wąskie, obłonione^[6], biało obrzeżone.
Owoc: Podłużnie jajowate, żeberkowane niełupki o długości (4^[6])5–6 mm. Bruzdy 3–5 smugowe, smugi wyraźnie widoczne.
Korzeń: Wrzecionowaty, palowy^[6].

Biologia i ekologia

Bylina. Kwitnie od czerwca do lipca^[5] lub do sierpnia^[6]. Siedlisko: Hale wysokogórskie, murawy, wśród kosodrzewiny, na polanach, w borówczyskach. Rośnie zarówno na podłożu wapiennym, jak i niewapiennym^[6]. W Tatrach występuje aż po piętro turniowe, główny obszar jej występowania stanowi piętro kosówki i piętro halne.

Zobacz też

rośliny tatrzańskie

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
1 2 3 Mutellina purpurea (Poir.) Reduron, Charpin & Pimenov, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-08-23] .
1 2 Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 363, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
1 2 MarianM. Koczwara MarianM., Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. IX. Dwuliścienne wolnopłatkowe-dwuokwiatowe. Cz. VII, Kraków 1960, s. 94–95 .
1 2 3 4 5 6 7 HalinaH. Piękoś-Mirkowa HalinaH., ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ., Rośliny górskie, Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2016, s. 125, ISBN 978-83-7763-377-9 .

Bibliografia

Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).

[powo-3] 1 2 3 Mutellina purpurea (Poir.) Reduron, Charpin & Pimenov, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-08-23] .

[atlas-4] 1 2 Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 363, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[koczwara-5] 1 2 MarianM. Koczwara MarianM., Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. IX. Dwuliścienne wolnopłatkowe-dwuokwiatowe. Cz. VII, Kraków 1960, s. 94–95 .

[mirkowa-6] 1 2 3 4 5 6 7 HalinaH. Piękoś-Mirkowa HalinaH., ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ., Rośliny górskie, Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2016, s. 125, ISBN 978-83-7763-377-9 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]