Grzybówka złotobrzega

Grzybówka złotobrzega

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	grzybówkowate
Rodzaj	grzybówka
Gatunek	grzybówka złotobrzega
Nazwa systematyczna
Mycena picta (Fr.) Harmaja Karstenia 19: 52 (1979)

Grzybówka złotobrzega (Mycena picta (Fr.) Harmaja) – gatunek grzybów z rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mycena, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1815 r. Elias Fries^[1], nadając mu nazwę Agaricus pictus>. Obecną nazwę nadał mu Harri Harmaja w 1979 r.^[1]

Pozostałe synonimy:

• Agaricus pictus var. concolor Fr. 1818
• Omphalia picta (Fr.) Gillet 1876
• Omphalia picta f. concolor (Fr.) Cejp 1936
• Omphalina picta (Fr.) Quél. 1886
• Xeromphalina picta (Fr.) A.H. Sm. 1953^[2]

Maria Lisiewska w 1987 r. podała polską nazwę grzybówka Pearsone’a, Władysław Wojewoda w 2003 r. zmienił ją na grzybówka brązowofioletowa^[3].

Kapelusz

Średnica 3–7 mm, wysokość 2–5 mm, cylindryczny, nie wypłaszczający się wraz z wiekiem, zwykle zagłębiony pośrodku, bruzdkowaty, półprzezroczysty prążkowany, nagi, szarawy lub fioletowoszary do ciemnobrązowego z czarniawoszarymi prążkami, brzeg ochrowy lub pełn^[4].

Blaszki

W liczbie 18–24 dochodzących do trzonu, o szerokości większej od długości, przyrośnięte lub nieco zbiegające, bladoszare lub blado płowożółte, ostrze jaśniejsze^[4].

Trzon

Wysokość 20–38 mm, grubość 1–3 mm, chrzęstny, cylindryczny, równy. Powierzchnia naga, żółtobrązowa lub czarnobrązowa na wierzchołku, ciemniejsza do czerwonawo-brązowej niżej. Z podstawy wyrastają promieniście włókna grzybnoi wrastające w podłoże^[4].

Miąższ

Cienki, bez wyraźnego zapachu i smaku^[4].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 21–22 × 7–8 µm, maczugowate, 4-zarodnikowe (zdarzają się 2-zarodnikowe). Zarodniki 6,5–10(–11,5) × 4–5 µm, Q=1,9–2,5, w kształcie czopka, nieamyloidalne. Cheilocystydy zbudowane z przylegających do siebie łańcuchów napęczniałych komórek, z których komórki końcowe, rzadko rozgałęzione. Pleurocystyd brak. Trama blaszek dekstrynoidalna. Skórka kapelusza zbudowana z gładkich strzępek o szerokości 1–5 µm. Strzępki warstwy korowej trzonu gładkie, bez kaulocystydy. Sprzążki występują u podstawy podstawek, strzępek kapeluszy i dolnych komórek cheilocystyd, ale są trudne do znalezienia^[4].

Najwięcej stanowisk grzybówki brązowofioletowej podano w Europie, ale występuje także w Ameryce Północnej, Azji i Afryce^[5]. Gatunek rzadki^[4]. Władysław Wojewoda w zestawieniu grzybów wielkoowocnikowych Polski w 2003 r. przytoczył jedno stanowisko z uwagą, że częstość występowania i stopień zagrożenia tego gatunku nie są znane^[3]. W latach późniejszych podano następne stanowiska^[6]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów, znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną^[7].

Grzyb saprotroficzny^[3]. Owocniki pojawiają się od lata do jesieni pojedynczo lub w małych grupach, zarówno w lasach liściastych, jak i iglastych na wielu podłożach; na ziemi lub na resztkach drzewnych lub na zwalonych, rozkładających się pniach^[4].