Nagroda Zenera

Nagroda Zenera
Zener Prize, Zener Gold Medal
Ilustracja
Nagroda za

Ważne odkrycia naukowe lub wybitne osiągnięcia w dziedzinie inżynierii materiałowej i fizyki

Przyznający

Międzynarodowy Komitet Nagrody Zenera

Państwo

Nagroda międzynarodowa

Pierwsze rozdanie

1965

Ostatnie rozdanie

2022

Nagroda Zenera nazywana również Złotym Medalem Zenera – międzynarodowa nagroda przyznawana za ważne odkrycia naukowe lub wybitne osiągnięcia w dziedzinie inżynierii materiałowej i fizyki ze szczególnym uwzględnieniem zastosowań spektroskopii mechanicznej i tarcia wewnętrznego.

Historia

Nagroda Zenera była wcześniej znana jako Nagroda ICIFUAS[1][2] i przyznawano ją w okresie od 1965 do 1989 roku co 4 lata. Nie została przyznana w latach 1973, 1977 i 1981. W 1985 roku Nagrodę ICIFUAS otrzymał Clarence Melvin Zener za odkrycie zjawiska Zenera oraz fundamentalne prace na temat zjawisk niesprężystych metali[3]. Clarence Zener zmarł na atak serca 15 lipca 1993 roku w wieku 87 lat. Wkrótce po jego śmierci, we wrześniu 1993 roku powstał Międzynarodowy Komitet Nagrody Zenera, który ufundował Nagrodę Zenera i w ten sposób uhonorował znakomitego amerykańskiego fizyka w uznaniu za jego pionierskie prace w dziedzinie niesprężystości materiałów i odkrycie zjawiska Zenera, przez co przyczynił się do skonstruowania diody Zenera. We wrześniu 1993 roku nazwa Nagrody ICIFUAS została zmieniona na Nagrodę Zenera[4] i od tej pory jest ona przyznawana co 3 lata.

Nominacje i wybór

Laureaci Nagrody Zenera wybierani są na podstawie nominacji uzyskanych w trakcie tajnego głosowania członków Kapituły Nagrody w skład którego wchodzi około 40 uznanych naukowców oraz dotychczasowi laureaci. Pośmiertne nominacje do nagrody nie są dozwolone. Laureat Nagrody otrzymuje złoty medal Zenera wybity z 20-karatowego złota, który przedstawia zdjęcie profilowe Clarence'a Zenera. Kilka pierwszych medali zostało wybitych z 23-karatowego złota.

Lista laureatów

NrRokImię i nazwiskoPaństwoAfiliacjaUzasadnienie
11965Werner Köster[5][6][7]
(1896–1989)		Republika Federalna NiemiecMax Planck Institute for Metals Research[8][9], Stuttgart„za badania zmian tarcia wewnętrznego i modułu sprężystości w metalach po odkształceniu plastycznym”
21969Warren Perry Mason[10][11]
(1900–1986)		Stany Zjednoczone AmerykiBell Labs, Murray Hill, New Jersey„za wybitny wkład w rozwój badań metodą ultradźwiękową"
31985Clarence Melvin Zener[12][13][14][15][16]
(1905–1993)		Stany Zjednoczone AmerykiCarnegie Mellon University, Pittsburgh, Pensylwania„za przełomowe odkrycia istotne dla rozwoju ludzkości. Odkrycie efektu Zenera, powstanie diody Zenera, pionierskie badania niesprężystości metali oraz przewidzenie i eksperymentalne potwierdzenie zjawiska tłumienia termosprężystego”
41989Ting-sui Kê[17][18][19][20]
(1913–2000)		Chińska Republika LudowaChińska Akademia Nauk, Institute of Solid State Physics (ISSP)[21], Hefei, Anhui„za odkrycie relaksacji od granic ziarn w metalach oraz skonstruowanie odwrotnego wahadła skrętnego zwanego wahadłem Kê”
51989Arthur Stanley Nowick[22][23][24][25]
(1923–2010)		Stany Zjednoczone AmerykiUniwersytet Columbia, Nowy Jork
„za istotny wkład w rozwój nauki o materiałach. Za pionierskie prace teoretyczne i eksperymentalne związane z badaniami defektów w kryształach, zjawiska niesprężystości, tarcia wewnętrznego i efektów dielektrycznych w różnych rodzajach materiałów”
61993Piero Giorgio Bordoni[26][27]
(1915–2009)		WłochyUniwersytet Rzymski „La Sapienza”, Rzym„za odkrycie efektu „Bordoniego” wywołanego termicznie aktywowanym ruchem dyslokacji”
71993Kurt Lücke[28]
(1921–2001)		Republika Federalna NiemiecRWTH Aachen, Akwizgran„za opracowanie modelu struny ruchu dyslokacji (model Koehler-Granato-Lücke) i jego eksperymentalną weryfikację badaniami ultradźwiękowymi w zakresie wysokich częstotliwości”
81993Alfred Seeger[29][30]
(1927–2015)		Republika Federalna NiemiecMax Planck Institute for Metals Research, Stuttgart„za wybitny wkład w rozwój fizyki ciała stałego, a zwłaszcza za teorię relaksacji par przegięć na dyslokacjach”
91993Charles Allen Wert[31]
(1919–2003)		Stany Zjednoczone AmerykiUniwersytet Illinois w Urbanie i Champaign, Urbana, Illinois„za badania akustycznych właściwości ciał stałych i oddziaływań atomów w stopach metali”
101996Andrew Vincent Granato[32][33][34][35]
(1926–2015)		Stany Zjednoczone AmerykiUniwersytet Illinois w Urbanie i Champaign, Urbana, Illinois„za wkład w zrozumienie zjawisk rozpraszania ultradźwięków w ciałach stałych i fundamentalne prace teoretyczne poświęcone badaniom stałych sprężystości i ruchu dyslokacji (model Koehler-Granato-Lücke)”
111999Gunther Schoeck[36]
(1928–2015)		AustriaUniwersytet Wiedeński, Wiedeń„za wkład w badania teoretyczne dynamiki dyslokacji oddziałujących z defektami punktowymi (model Schoeck’a) i badania granic międzyfazowych”
122002Willy Benoit[37][38]
(1938)		SzwajcariaPolitechnika Federalna w Lozannie (EPFL), Lozanna„za osiągnięcia w dziedzinie spektroskopii mechanicznej”
132002Masahiro Koiwa[37]
(1938)		JaponiaUniwersytet w Kioto, Kioto„za wkład w badania relaksacji defektów punktowych i dyslokacji w metalach i stopach metali, a zwłaszcza za oryginalny wkład w zrozumienie procesów dyfuzji w materiałach międzymetalicznych”
142005Rosario Cantelli[39]
(1940)		WłochyUniwersytet Rzymski „La Sapienza”, Rzym„za badania wodoru w metalach metodami akustycznymi i odkrycie emisji akustycznej wywołanej wydzielaniem się wodorków w Nb, Ta i V oraz dynamicznego zjawiska Gorskiego spowodowanego dyfuzją wodoru dalekiego zasięgu”
152005Manfred Weller
(1940–2017)		Republika Federalna NiemiecMax Planck Institute for Metals Research, Stuttgart„za badania relaksacji defektów punktowych w metalach i tlenkach ZrO2”
162008Daniel Newson Beshers[40]
(1928–2024)		Stany Zjednoczone AmerykiUniwersytet Columbia, Nowy Jork
„za badania ruchu atomów w materiałach krystalicznych i granic bliźniaczych w materiałach ferromagnetycznych”
172008Gaetano Cannelli (1936)WłochyUniwersytet Kalabrii, Rende„za odkrycie reorientacji atomów H wokół atomów O w Ni, Ta i V (pik O-H typu Snoeka), badania dynamiki procesu wydzielania się wodoru w metalach przejściowych i zjawisk transportu w metalach z wykorzystaniem efektu termosprężystego”
182008Gilbert Fantozzi
(1942)		FrancjaInstitut national des sciences appliquées de Lyon (INSA Lyon), Lyon-Villeurbanne„za badania dynamiki dyslokacji i relaksacji Bordoniego”
192011Gérard Gremaud[41]
(1949)		SzwajcariaPolitechnika Federalna w Lozannie (EPFL), Lozanna„za eksperymentalne i teoretyczne badania dynamiki dyslokacji oddziałujących z defektami punktowymi metodą spektroskopii mechanicznej z wykorzystaniem metody acoustic-coupling”
202011Fabio Massimo Mazzolai
(1934)		WłochyUniwersytet w Perugii, Perugia„za odkrycie piku od wydzieleń wodoru w materiałach wysokotopliwych, badania efektu Gorskiego i zjawisk związanych z obecnością wodoru w stopach z pamięcią kształtu”
212014Qing-Ping Kong[42][43]
(1930)		Chińska Republika LudowaChińska Akademia Nauk, Institute of Solid State Physics (ISSP)[21], Hefei, Anhui„za badania relaksacji od granic ziarn w bikryształach oraz zjawiska pełzania i tarcia wewnętrznego w nanometalach krystalicznych”
222014Robert Schaller[44][45][46]
(1948)		SzwajcariaPolitechnika Federalna w Lozannie (EPFL), Lozanna„za wkład w praktyczne zastosowania spektroskopii mechanicznej w inżynierii materiałowej”
232017Leszek Bogumił Magalas[47][48][49]
(1954)		PolskaAkademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Kraków„za prace zmieniające paradygmat badań ciał stałych metodą spektroskopii mechanicznej oraz pionierskie opracowanie wysokorozdzielczej spektroskopii mechanicznej HRMS”
24 2022 José M. San Juan[50][51]
(1955)		 Hiszpania Uniwersytet Kraju Basków, Bilbao

Lista laureatów według kraju

PaństwoLiczba nagród
Laureaci
Stany Zjednoczone Ameryki6W.P. Mason, C.M. Zener, A.S. Nowick, C.A. Wert, A.V. Granato, D.N. Beshers
Republika Federalna Niemiec4W. Köster, K. Lücke, A. Seeger, M. Weller
Włochy4P.G. Bordoni, R. Cantelli, G. Cannelli, F.M. Mazzolai
Szwajcaria3W. Benoit, G. Gremaud, R. Schaller
Chińska Republika Ludowa2T.S. Kê, Q.P. Kong
Austria1G. Schoeck
Francja1G. Fantozzi
Hiszpania1J.M. San Juan
Japonia1M. Koiwa
Polska1L.B. Magalas

Przypisy

  1. ↑ Magalas L.B. Mechanical Spectroscopy, internal friction and ultrasonic attenuation: Collection of works. „Materials Science and Engineering”. 521-522, s. 405-415, 2009.
  2. ↑ Magalas L.B., Zener Prize Laureates: Zener Gold Medal [online], 2017 [dostęp 2024-06-30] (ang.).
  3. ↑ Zener C.M.: Elasticity and anelasticity of metals. Chicago & London: The University of Chicago Press, 1948, s. 1-170. (ang.).
  4. ↑ Rosario Cantelli, Rome Conference 1993 – Zener Gold Medal Awards – Historical Reviews [online] [dostęp 2024-07-06].
  5. ↑ Leak G.M., Köster W. „Archiv der Max-Planck-Gesellschaft”, Abt., ZA 35, Nr. 75, 1965. (niem.).
  6. ↑ Kearsley E.A.: w książce Internal friction and ultrasonic attenuation in solids: Proceedings of the Sixth International Conference on Internal Friction and Ultrasonic Attenuation in Solids, ICIFUAS-6, held July 4-7, 1977, Tokyo, January 1, 1977. (ang.)
  7. ↑ Werner Köster
  8. ↑ Max Planck Institute for Intelligent Systems
  9. ↑ Max Planck Institute for Intelligent Systems [online] [dostęp 2017-11-14].
  10. ↑ Thurston R.N.: In Memoriam. Warren Perry Mason. s. xi-xvii. [dostęp 2024-06-07]. (ang.).
  11. ↑ Warren Perry Mason [online] [dostęp 2024-06-07] (ang.).
  12. ↑ Maguire M. Web Extra: Clarence Zener, A Rare, Strange Genius. „Carnegie-Mellon Magazine”. Winter, s. 18-19, 1985. (ang.).
  13. ↑ Seitz F. On the occasion of the 80th birthday celebration for Clarence Zener: Saturday, November 12, 1985. „Journal of Applied Physics”. 60 (6), s. 1865-1867, 1986. DOI: 10.1063/1.337234. Bibcode: 1986JAP....60.1865S.
  14. ↑ Saxon W, Clarence M. Zener, 87, Physicist And Professor at Carnegie Mellon, „The New York Times”, 1993.
  15. ↑ Wert C. Remembrances of Clarence Zener. „Journal of Alloys and Compounds”. 211-212, s. 1–3, 1994. DOI: 10.1016/0925-8388(94)90435-9. (ang.).
  16. ↑ Wert C. Clarence Zener. „Physics Today”. 47, s. 117–118, 1994. (ang.).
  17. ↑ Ting-sui Kê
  18. ↑ Founder of ISSP: Professor Ting-sui GE (T.S. Kê) [online] [dostęp 2024-06-27].
  19. ↑ 1999 TMS Annual Meeting: 1999 Institute of Metals Lecture and Robert F. Mehl Medalist [online] [dostęp 2024-07-02] (ang.).
  20. ↑ Zhu Z. Remembrance of Professor Kê. „Materials Science and Engineering A”. 370, s. 6-8, 2004. DOI: 10.1016/j.msea.2003.08.066. (ang.).
  21. 1 2 Institute of Solid State Physics (ISSP)
  22. ↑ Arthur Stanley Nowick
  23. ↑ A.S. Nowick Honored for Contributions to Study of Internal Dynamics of Solids. „MRS Bulletin”, s. 11-12, 1989. [dostęp 2024-06-07]. (ang.).
  24. ↑ Nowick J.S., Nowick S.M. In memoriam: Arthur Stanley Nowick.. „MRS Bulletin”. 35, s. 736-737, 2010. DOI: 10.1557/mrs2010.520.
  25. ↑ Obituary for Arthur Nowick [online], 2010 [dostęp 2024-06-11] (ang.).
  26. ↑ Piero Giorgio Bordoni
  27. ↑ Bozzi P., Gallo E., Morbidoni M. Tullio G, Piero Giorgio Bordoni [online] [dostęp 2024-03-04] (wł.).
  28. ↑ Granato A.V. Some memories of Kurt Lücke. „Materials Science and Engineering A”. 370, s. 2–5, 2004. DOI: 10.1016/j.msea.2003.07.007. (ang.).
  29. ↑ Alfred Seeger
  30. ↑ Kronmüller H., Knowles K.M. Obituary Prof. Dr. Dr.h.c. Alfred Seeger: 31 August 1927–18 October 2015.. „Philosophical Magazine”. 96, s. 1020-1021, 2016. DOI: 10.1080/14786435.2016.1154765. (ang.).
  31. ↑ Granato A.V. Charles Allen Wert (1919-2003). „Materials Science and Engineering A”. 442, s. 3–4, 2006. DOI: 10.1016/j.msea.2006.06.083. (ang.).
  32. ↑ Andrew Vincent Granato
  33. ↑ Andrew V. Granato: Obituary [online] [dostęp 2024-04-16] (ang.).
  34. ↑ Magalas L.B.: Andrew Granato: A Memorial Tribute. [dostęp 2024-06-14]. (ang.).
  35. ↑ Andrew V. Granato Papers, 1954-2013 University of Illinois Archives. [dostęp 2024-06-02]. (ang.).
  36. ↑ Schoeck G. The Bordoni maximum and the Peierls energy: Lecture on receiving the Zener medal. „Journal of Alloys and Compounds”. 310, s. 2-6, 2000. DOI: 10.1016/S0925-8388(00)01007-0. (ang.).
  37. 1 2 Los Zener Medal Awards premian a los físicos Willy Benoit y Masahiro Koiwa por su labor en el campo de la Fricción Interna. [dostęp 2024-06-07]. (hiszp.).
  38. ↑ Professeur Willy Benoit récipiendaire de la Médaille Zener. 2002-10. [dostęp 2024-06-07].
  39. ↑ Sapienza – Università di Roma. Dipartimento di Fisica. Prizes. [dostęp 2024-06-11]. (wł.).
  40. ↑ Beshers Wins Zener Medal Award [online] [dostęp 2024-04-16] (ang.).
  41. ↑ EPFL researcher wins the Zener Medal: Gérard Gremaud. [dostęp 2024-06-17]. (ang.).
  42. ↑ Announcement of the 2014 Zener Prize in Materials Science and Physics by Professor Qiang Feng Fang, Chairman of the International Zener Prize Committee, 25 September 2014. [dostęp 2024-06-07]. (ang.).
  43. ↑ Magalas L.B.: Professor Qing-Ping Kong: Zener Medalist. [dostęp 2024-05-17]. (ang.).
  44. ↑ The Zener Prize awarded to Robert Schaller. [dostęp 2024-06-02]. (chiń.).
  45. ↑ Robert Schaller wins the 2014 Zener Medal. (ang.).
  46. ↑ Mari D.: Professor Robert Schaller: Zener Medalist. [dostęp 2024-05-17]. (ang.).
  47. ↑ Leszek Magalas first Pole to have been awarded the Zener Gold Medal [online], 13 grudnia 2018 [dostęp 2024-06-14] (ang.).
  48. ↑ AMC, Nauka: pierwszy Polak uhonorowany Nagrodą Zenera [online], 14 grudnia 2017 [dostęp 2024-06-04] (pol.).
  49. ↑ Weronika Szewczyk, Prof. Leszek Magalas jako pierwszy Polak został uhonorowany Nagrodą Zenera, jedną z najważniejszych i najbardziej prestiżowych międzynarodowych nagród w dziedzinie inżynierii materiałowej, „Biuletyn AGH, Magazyn Informacyjny Akademii Górniczo-Hutniczej”, 120, 18 grudnia 2017, s. 16 [dostęp 2024-06-02] (pol.).
  50. ↑ José María San Juan, Zener Gold Medal [online] [dostęp 2024-06-02].
  51. ↑ José M. San Juan wins the 2022 Zener Medal [online] [dostęp 2024-06-02] (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.