Ngũgĩ wa Thiong’o

Ngũgĩ wa Thiong’o

James Ngugi

Data i miejsce urodzenia	5 stycznia 1938 powiat Kiambu
Data i miejsce śmierci	28 maja 2025 Stany Zjednoczone
Narodowość	kenijska
Język	angielski kikuju

Ngũgĩ wa Thiong’o (ur. 5 stycznia 1938 w powiecie Kiambu, zm. 28 maja 2025 w Stanach Zjednoczonych^[1][2]) – kenijski pisarz, początkowo tworzący po angielsku (jako James Ngugi), a następnie w języku kikuju. Jego dzieła obejmują powieści, sztuki, opowiadania, eseje, prace naukowe, krytykę literacką i książki dla dzieci.

W 1964 opublikował swoją pierwszą powieść. Po tym, gdy w 1977 roku wraz z Ngũgĩ wa Mĩriĩ opublikował polityczną sztukę Ngaahika Ndeenda został uwięziony w kenijskim więzieniu. W 1978 roku Amnesty International uznała go za więźnia sumienia został wypuszczony na wolność w grudniu tego samego roku^[3]. Wkrótce po odzyskaniu wolności wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie wykładał na Uniwersytecie Yale, a potem na uczelniach w Nowym Jorku i Kalifornii. Był persona non grata we własnym kraju.

W Polsce wydano Chmury i łzy (1972; Weep Not, Child, 1964) oraz Ziarno pszeniczne (1972; A Grain of Wheat, 1967). Na świecie ceni się równie wysoko powieści Petals of Blood, Wizard of the Crow, The River Between^[4].

Był uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy pochodzących z Afryki Wschodniej^[5]. Dwukrotnie nominowany do International Booker Prize^[6]. W swoich utworach zwracał uwagę na problemy związane m.in. z tożsamością narodową^[7], przejawy postkolonializmu i problemy społeczno-ekonomiczne występujące w Afryce Wschodniej^[8]. Przez media był regularnie wymieniany jako jeden z potencjalnych kandydatów do otrzymania Nagrody Nobla w dziedzinie literatury^{[9][10][11][12]}.