Niala górska
| Tragelaphus buxtoni[1] | |||
| (Lydekker, 1910) | |||
 Samica i samiec | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
niala górska | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
Niala górska[3] (Tragelaphus buxtoni) – gatunek dużego ssaka parzystokopytnego z rodziny wołowatych, zaliczany do antylop, blisko spokrewniony z nialą grzywiastą i kudu (kudu wielkie i kudu małe).
Występowanie i biotop
Obecny zasięg występowania gatunku jest ograniczony do niewielkich obszarów prowincji Arussi i Bale w Etiopii, na wysokościach 3000–4200 m n.p.m. na terenie Parku Narodowego Bale Mountains. Jego siedliskiem są formacje krzewiaste.
Charakterystyka ogólna
| Podstawowe dane | |
|---|---|
| Długość ciała | 190–260 cm |
| Wysokość w kłębie | 90–135 cm |
| Długość ogona | ? |
| Masa ciała | 150–300 kg |
| Dojrzałość płciowa | 18–24 miesięcy |
| Okres godowy | grudzień–styczeń |
| Ciąża | 8–9 miesięcy |
| Liczba młodych w miocie | 1 |
| Długość życia | 15–20 lat |
Wygląd
Niala górska jest niższa w kłębie od niali grzywiastej, ale dłuższa i cięższa. Samice osiągają 150–200 kg, a samce 180–300 kg masy ciała. Ubarwienie szare do szarobrązowego, spodem jaśniejsze, zależne od wieku osobnika – u młodszych dominuje kolor brązowy, u starszych szary.
Wyraźnie zaznaczony jest dymorfizm płciowy – samce są większe od samic, mają spiralnie zakręcone (1,5–2 obrotów) rogi, a ich ubarwienie jest ciemniejsze w porównaniu z samicami w tym samym wieku.
Tryb życia
Wędrują w stadach złożonych z kilku do kilkunastu osobników, zwykle samic z młodymi, czasem samców. Starsze samce wędrują samotnie. Niala górska jest gatunkiem roślinożernym. Żywi się ziołami, krzewami i trawami. Wykazują aktywność późnym popołudniem, nocą i wczesnym rankiem.
Rozród
Okres godowy przypada zwykle na grudzień–styczeń, ale może odbywać się w innych miesiącach. Po ponad 8-miesięcznej ciąży rodzi się jedno młode, które przez kilka tygodni przebywa ukryte w gęstwinach. Po dołączeniu do stada młode pozostaje pod opieką matki przez około dwa lata.
Podgatunki
Nie wyróżniono podgatunków Tragelaphus buxtoni.
Zagrożenia i ochrona
Głównym naturalnym wrogiem niali jest lampart plamisty. Mniejsze drapieżniki polują na młode niale, natomiast krokuta cętkowana i lew afrykański rzadko wkraczają na obszary zajmowane przez nialę górską.
Gatunek nie jest objęty konwencją waszyngtońską CITES. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii EN (endangered – zagrożony wyginięciem)[2]. Do głównych przyczyn zagrożenia zaliczono polowania i utratę siedlisk. Obecna dzika populacja liczy prawdopodobnie mniej niż 2500 osobników.
Przypisy
- ↑ Tragelaphus buxtoni, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- 1 2 3 Tragelaphus buxtoni, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
Bibliografia
- Brent Huffman, www.ultimateungulate.com: Tragelaphus buxtoni. [dostęp 2007-09-15]. (ang.).
- M. Aleman, Tragelaphus buxtoni, [w:] Animal Diversity Web [online], 2003 [dostęp 2025-03-12] (ang.).