Nielotka drzewna

Nielotka drzewna
Zenkerella insignis[1]
Matschie, 1898[2]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

wiewiórolotkowe

Rodzina

nielotki

Rodzaj

nielotka

Gatunek

nielotka drzewna

Synonimy
  • Aethurus glirinus de Winton, 1898[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Nielotka drzewna[5], wiewiórolotka bezlotna (Zenkerella insignis) – gatunek ssaka z rodziny nielotek (Zenkererllidae) której jest jedynym występującym współcześnie przedstawicielem.

Zasięg występowania

Nielotka drzewna występuje w środkowej Afryce w południowym Kamerunie, Gwinei Równikowej (w tym na Bioko), północnym Gabonie, północnym i zachodnim Kongu oraz w południowo-zachodniej Republice Środkowoafrykańskiej; być może również w Demokratycznej Republice Konga[6].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1898 roku niemiecki zoolog Paul Matschie nadając mu nazwę enkerella insignis[2]. Holotyp pochodził z Yaounde, w Kamerunie[7]. Jedyny żyjący współcześnie przedstawiciel rodzaju nielotka[5] (Zenkerella) który opisał w 1898 roku również Paul Matschie[8].

We wcześniejszych opracowaniach Z. insignis zaliczany był do Anomaluridae[7][9], gdzie jak uważano, jest spokrewniony z Idiurus, jednak dane molekularne umieszczają ten takson w osobnej rodzinie, tworząc grupę siostrzaną z Anomaluridae[10][6]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[6].

Etymologia

  • Zenkerella: Georg August Zenker (1855–1922), niemiecki botanik, podróżnik, kolekcjoner, kolonista w Kamerunie w latach 1889–1922; łac. przyrostek zdrabniający -ella[11][12].
  • insignis: łac. insignis „nadzwyczajny, niezwykły, godny uwagi”, od in „w kierunku”; signum „znak, ocena”[13].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 180–230 mm, długość ogona 150–180 mm; masa ciała 180–220 g[9][14]. Futro o gęstej, miękkiej ciemnoszarej sierści, z odcieniem ochry na przedramionach, łydkach i policzkach. Brzuch nieco jaśniejszy. Długi, puszysty ogon ciemniejszy od reszty ciała[14]. Głowa o dużych oczach i uszach. W przeciwieństwie do innych gatunków z rodziny wiewiórolotkowatych nie posiadają fałdy skórnej pozwalającej wykonywać lot ślizgowy.

Ekologia

Głównym siedliskiem tego gryzonia są wilgotne lasy tropikalne i liściaste, oraz skupiska drzew na sawannie[4]. Gatunek ten prowadzi nocny, nadrzewny i samotniczy tryb życia[4]. Najprawdopodobniej częściej i łatwiej schodzą na ziemię niż inni przedstawiciele tej rodziny[4]. Szczegółowe informacje na temat rozrodu i wychowania młodych są nieznane. Również brakuje danych na temat sposobów odżywienia. U ssaka tego stwierdzono nicienie z gatunku Zenkoxyuris mabokensis[15].

Zagrożenie i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (najmniejszej troski)[4]. Możliwe jest że wylesianie stanowi zagrożenie dla tego gatunku[4].

Przypisy

  1. ↑ Zenkerella insignis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. 1 2 Matschie 1898 ↓, s. 24.
  3. ↑ W.E. de Winton. On a new genus and species of rodents of the family Anomaluridae, from West Africa. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1898 (3), s. 451, 1898. (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 6 Zenkerella insignis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. 1 2 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 284–285. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  6. 1 2 3 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 312. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  7. 1 2 D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Zenkerella insignis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-10-18].
  8. ↑ Matschie 1898 ↓, s. 23.
  9. 1 2 S. Jackson: Family Anomaluridae (Anomalures). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 279. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
  10. ↑ P.-H. Fabre, M.-K. Tilak, Ch. Denys, Ph. Gaubert, V. Nicolas, E.J.P. Douzery & L. Marivaux. Flightless scaly-tailed squirrels never learned how to fly: A reappraisal of Anomaluridae phylogeny. „Zoologica Scripta”. 47 (4), s. 404–417, 2018. DOI: 10.1111/zsc.12286. (ang.).
  11. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 714.
  12. ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 459. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
  13. ↑ The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
  14. 1 2 Michelle Harvey: Zenkerella insignis. Animal Diversity Web. [dostęp 2010-04-25]. (ang.).
  15. ↑ J.P. Hugot. Etude morphologique de Zenkoxyuris mabokensis (Oxyuridae: Nematoda) parasite de Zenkerella insignis (Anomaluridae, Rongeur). „Systematic Parasitology”. 6. s. 131–137. DOI: 10.1007/BF02185520.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.