Nurek (1924)

„Nurek”

Klasa	okręt-baza nurków
Historia
Początek budowy	przed 1914
Marynarka Wojenna (II RP)
Wejście do służby	1924
Wycofanie ze służby	24 września 1936
Los okrętu	złomowany
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	35 ton
Długość	20 metrów
Szerokość	4,4 metry
Napęd
1 silnik o mocy 45 KM (przed modernizacją 35 KM)
Uzbrojenie
brak
Wyposażenie
powietrzna pompa nurkowa, 1 łódź czterowiosłowa
Załoga	11-13 osób

Nurek – okręt-baza nurków Marynarki Wojennej II RP, w służbie w latach 1924–1936. Jednostka nie miała prawa używać prefiksu ORP^[1].

Po zorganizowaniu w styczniu 1921 roku Specjalnego Oddziału Nurków, stworzonego na potrzeby MW przez kmdr por. Witolda Żelechowskiego, potrzebna była odpowiednio wyposażona jednostka pływająca do obsługi nurków. 10 maja 1920 roku w Gdańsku za kwotę 225 000 zł zakupiono cztery motorówki i łodzie motorowo-żaglowe (oznaczono je od M-51 do M-55) na potrzeby I Batalionu Morskiego. Motorówka M-52 (eks. Freya) została wybrana do przebudowy na okręt-bazę nurków. Modernizacji dokonały Warsztaty Marynarki Wojennej w Modlinie. Przebudowa polegała m.in. na dodaniu pokładu na całej długości kadłuba, dobudowie pomieszczeń dla nurków czy masztu składanego^[1].

Wyporność „Nurka” wynosiła 35 ton, natomiast długość, 20 metrów. Szerokość okrętu-bazy wynosiła 4,4 metra. Napęd motorówki „Nurek” stanowił 1 silnik o mocy 45 KM (przed przebudową 35 KM) napędzający jedną śrubę. Wyposażenie jednostki stanowiła powietrzna pompa nurkowa oraz jedna łódź czterowiosłowa. Załogę stanowiło od 11 do 13 osób (1 oficer i 10-12 podoficerów i marynarzy). Jednostka nie była uzbrojona^[1].

Podniesienie bandery na „Nurku” odbyło się w maju 1924 roku. Jednostka została podporządkowana Specjalnemu Oddziałowi Nurków^[1]. Pierwszym dowódcą został por. mar. Stefan Jacynicz, który pełnił obowiązki do 1928 roku. Jednostka nie miała wtedy prawa używać prefiksu ORP. Od 21 do 29 lipca 1925 roku, „Nurek”, wraz z zaokrętowanymi 13 nurkami pod dowództwem Jacynicza, spędził w Gdańsku, prowadząc udaną operację podnoszenia z dna wraku torpedowca ORP „Kaszub”. Nurkowie MW w sierpniu 1926 roku, za pomocą jednostki pływającej, z dna portu Gdyńskiego podnieśli motorówkę sztabową M-56. 1 kwietnia 1930 roku okręt-baza wszedł w skład Dywizjonu Szkolnego Floty^[2]. We wrześniu 1933 roku stanowisko dowódcy objął por. mar. Wacław Lipkowski. Z listy jednostek floty skreślono „Nurka” 24 września 1936 roku, po 12 latach eksploatacji. Byłą bazę nurków pocięto na złom prawdopodobnie jeszcze przed II wojną światową^[1].

Spadkobiercą nazwy został ORP „Nurek”.

• Mariusz Borowiak. Polska Marynarka Wojenna II Rzeczypospolitej Tom 3. Napoleon V, 2020, ISBN 978-83-8178-294-4, s. 114–117
• Mariusz Borowiak. Torpedowce i Minowce Polskiej Marynarki Wojennej 1920-1939. Napoleon V, 2017, ISBN 978-83-65855-95-4