Nurzaniec iberyjski
| Pelodytes ibericus[1] | |
| Sánchez-Herráiz, Barbadillo, Machordom & Sanchiz, 2000 | |
 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
nurzaniec iberyjski |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
 | |
Nurzaniec iberyjski (Pelodytes ibericus) – gatunek iberyjskiego płaza bezogonowego z rodziny nurzańcowatych (Pelodytidae).
Taksonomia i morfologia
Gatunek wcześniej uznawano za tożsamy z nurzańcem błotnym[2], od którego odróżnia go mniej zaostrzony pysk, krótsze kończyny[3].
Osiąga długość 3,95 cm w przypadków samców, 4,15 cm w przypadku samic[3]. Na jego spłaszczonej grzbietowo głowie widać wydatne oczy o pionowo ustawionych źrenicach oraz bębenek (tympanum)[3]. Grzbiet pokrywa zielonkawo oliwkowa, nakrapiana ciemnozielono skóra gładka lub chropowata, obfitująca w brodawki o kształcie okrągłym lub owalnym[3]. U niektórych osobników obserwuje się też jaśniejszy deseń w kształcie litery X[3]. W odróżnieniu od wierzchu ciała jego spodnia strona zachowuje barwę białą lub kremową[3]. Palce kończyn tylnych nie są prawie wcale spięte błoną pławną[3].
Występowanie
Zwierzę zamieszkuje południowy Półwysep Iberyjski. Spotyka się je w południowej i południowo-zachodniej Hiszpanii oraz południowo-wschodniej Portugalii[2].
Zasiedla tereny położone nie wyżej niż 1450 metrów nad poziomem morza[2]. Jak większość płazów, preferuje środowiska o dużej wilgotności. Zamieszkuje tereny otwarte, jak i lasy, zarówno bagna, jak i zarośla, a nawet tereny rolnicze[2], choć lubi tereny odizolowane[3]. Spotyka się go w dwóch hiszpańskich parkach narodowych: Doñana i Sierra Nevada[2].
Tryb życia
W związku z klimatem na południu swego zasięgu występowania zachowuje aktywność cały rok, a jej szczyt przypada na miesiące chłodniejsze, od listopada do stycznia[3].
Rozmnażanie
Jego wymagania odnośnie do rozmnażania nie są bardzo wygórowane. Ma ono miejsce zwykle po deszczu w płytkich (zwykle sięgających mniej niż półtora metra) zbiornikach wody stojącej, nie tylko w stawach, ale też w strumieniach i na mokradłach, także słonych, a nawet na lagunach[2].
W okresie rozrodczym, który ma miejsce od października do kwietnia, osobnik męski wykształca specjalne brązowe lub czarne opuszki[3]. Jego wybranka składa mierzące 1–1,5 mm jaja w gronach po 105–325, otoczone grubym 2–3-milimetrowym sznurem z żelatynopodobnej substancji[3].
Po 6–9 dniach wylęgają się z nich liczące 4 mm larwy, czyli kijanki[3], które po około dwóch i pół miesiącu osiągają 1–2 cm[3].
Status i zagrożenia
Lokalnie pospolity w Hiszpanii, w Portugalii stanowi rzadkość[2]. IUCN określa trend liczebności jego populacji jako spadkowy[2]. Niestety środowiska, w których się rozmnaża, są niszczone[2].
Obejmuje go aneks III konwencji berneńskiej, a także Regional Catalogue of Andalucía[2].
Zarówno kijankom, jak i dorosłym osobnikom zagrażają introdukowane mięsożerne ryby oraz skorupiak z gatunku Procambarus clarkii[2].
Przypisy
- ↑ Pelodytes ibericus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 IUCN SSC Amphibian Specialist Group, Pelodytes ibericus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2024-07-13] (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 J. Bosch, T. Tunstall: Pelodytes ibericus. [w:] AmphibiaWeb [on-line]. University of California, Berkeley, CA, USA, 2004-02-27. [dostęp 2024-07-13]. (ang.).