Obszar wiejski

Obszar wiejski – to przestrzeń utworzona przez wsie i ich otoczenie[1].

Według ekonomisty Jerzego Wilkina wieś od obszaru wiejskiego różni się tym, że z reguły wieś jest traktowana jaka jednostka osadnicza[1]. Osady, wsie, miasteczka i inne małe osady znajdują się na obszarach wiejskich, bądź w ich otoczeniu[2]. Obszar wiejski to przestrzeń, w której działa człowiek, charakteryzuje się dosyć niską gęstością zaludnienia, rozproszonym stałym osadnictwem oraz ekstensywnym zagospodarowaniem ziemi[3][4]. Rolnictwo jest głównym zajęciem na większości obszarów wiejskich[2][5][6].

Obszary wiejskie w literaturze geograficznej i planistycznej pojmuje się dwojako: jako jednostka osadnicza (wieś, osiedle wiejskie, miejscowość), a także jako przestrzeń, obszar, teren[7].

Polska

W Polsce obszary wiejskie i użytki rolne stanowią odpowiednio 85% i 52% powierzchni kraju. Obszary wiejskie zamieszkiwane są przez ok. 15 mln osób i obejmują łącznie ok. 1,4 mln gospodarstw rolnych.[8]

Migracja

W Polsce na ogół obserwuje się odpływ migracyjny z obszarów wiejskich wywołany niekorzystną sytuacją społeczno- ekonomiczną, jednakże na obszarach wiejskich stref podmiejskich średnich i dużych miast (np. Warszawa) można zaobserwować silny wpływ suburbanizacji na procesy migracyjne[9].

Przypisy

  1. 1 2 Monika Stanny, Wieś, obszar wiejski, ludność wiejska - O problemach z ich definiowaniem. Wielowymiarowe spojrzenie, „Wieś i Rolnictwo”, 1 (162), 2014, s. 128 (pol.).
  2. 1 2 Rural Area [online], education.nationalgeographic.org [dostęp 2025-01-12] (ang.).
  3. Jerzy Bański, Geografia polskiej wsi, Warszawa: PWE, 2006, s. 19 (pol.).
  4. Jerzy Bański, Typy obszarów funkcjonalnych w Polsce. Ekspertyza dla Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Warszawa: IGiPZ PAN, 2009, s. 41 (pol.).
  5. Ruta Śpiewak, Definiowanie kategorii „wieś” na początku XXI wieku, czyli o kłopotach badacza obszarów wiejskich, „Wieś i Rolnictwo” (3 (156)), 2012, s. 32, DOI: 10.53098/wir.2012.3.156/02, ISSN 2657-5213 [dostęp 2025-05-16].
  6. Wilkin, Jerzy. Pozarolnicze funkcje obszarów wiejskich. Problemy Integracji Rolnictwa 3 (1999): 9-15.
  7. Czarnecki A., 2005: Obszary wiejskie, urbanizacja wsi, rozwój wielofunkcyjny, rolnictwo wielofunkcyjne – przegląd pojęć. W: Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich. Red. A. Rosner. Warszawa: IRWiR PAN, s. 233–255.
  8. Polska, [w:] EU, Plany strategiczne WPR według państw, agriculture.ec.europa.eu, 16 maja 2025 [dostęp 2025-05-16].
  9. Mateusz Długosz, Robert Szmytkie, Obszary wiejskie w systemie migracji wewnętrznych w Polsce, „Studia Regionalne i Lokalne”, 3 (89), 2022, s. 98, ISSN 1509-4995 (pol.).