Oliwki (ślimaki)

Oliwki
Olividae[1]
Latreille, 1825
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – Felicioliva kaleontina
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

ślimaki

Podgromada

Caenogastropoda

Rząd

Neogastropoda

Nadrodzina

Olivoidea

Rodzina

oliwki

Typ nomenklatoryczny

Oliva Bruguière, 1789

Synonimy
  • Olivancillariidae Golikov & Starobogatov, 1975[2]

Oliwki (Olividae) – rodzina niezbyt dużych ślimaków morskich z rzędu Neogastropoda[3], o często atrakcyjnie ubarwionych muszlach. Są one gładkie i zwykle błyszczące, wysokości 1–10 cm. Mało zróżnicowane kształtem, którym przypominają owoce oliwki (stąd nazwa rodziny), mają w zamian bardzo urozmaicone kolory i rysunek. Ostatni, największy skręt, zakończony niewiele krótszym niż sama muszla szczelinowatym otworem, zasłania niemal zupełnie pozostałe skręty, częściowo widoczne jedynie w pobliżu wierzchołka.

Rodzina ta, choć rozprzestrzeniona od strefy gorącej po umiarkowaną, jest ogólnie ciepłolubna – liczba gatunków rośnie w miarę zbliżania się do równika. Oliwki zamieszkują dość płytkie dno, a preferowanym przez nie siedliskiem są rafy koralowe.

Dzięki swojej dekoracyjności muszle tych ślimaków były tradycyjnym surowcem do wytwarzania ozdób, np. naszyjników. Obecnie często zbierane są do kolekcji[4].

Podział systematyczny

Muszla Oliva julieta

W 2017 roku w oparciu o badania filogenetyczne dokonano rewizji rodziny Olividae, wydzielając część rodzajów do osobnych rodzin Ancillariidae i Bellolividae, oraz włączając do Olividae rodzaj Olivella wcześniej zaliczany do rodziny Olivellidae, którą zdegradowano do podrodziny (Olivellinae)[5]. Obecnie do rodziny oliwek zalicza się 5 podrodzin z następującymi rodzajami[6]:

  • Agaroniinae Olsson, 1956
    • Agaronia J.E. Gray, 1839
  • Calyptolivinae Kantor, Fedosov, Puillandre, Bonillo & Bouchet, 2017
    • Calyptoliva Kantor & Bouchet, 2007
  • Olivancillariinae A.N. Golikov & Starobogatov, 1975
    • Olivancillaria d’Orbigny, 1841
    • Pseudolivella Glibert, 1960
  • Olivellinae Troschel, 1869
    • Callianax H. Adams & A. Adams, 1853
    • Cupidoliva Iredale, 1924
    • Olivella Swainson, 1831
    • Pachyoliva Olsson, 1956
  • Olivinae Latreille, 1825
    • Felicioliva Petuch & Berschauer, 2017
    • Oliva Bruguière, 1789
    • Recourtoliva Petuch & Berschauer, 2017
    • Vullietoliva Petuch & Berschauer, 2017

oraz jeden wymarły rodzaj nieprzypisany do żadnej z podrodzin[6]:

  • Tortoliva Conrad, 1865

Rodzajem typowym rodziny jest Oliva.

Przypisy

  1. Olividae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Olividae. World Register of Marine Species. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-20)]. (ang.).
  3. Bouchet P. & Rocroi J.-P., Classification and nomenclatory of gastropod families, „Malacologia”, 47 (1–2), 2005, s. 1–397.
  4. Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 196.
  5. Yu. I. Kantor i inni, Returning to the roots: morphology, molecular phylogeny and classification of the Olivoidea (Gastropoda: Neogastropoda), „Zoological Journal of the Linnean Society”, 180 (3), 2017, s. 493–541, DOI: 10.1093/zoolinnean/zlw003 (ang.).
  6. 1 2 MolluscaBase eds., Olividae Latreille, 1825, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-03-11] (ang.).

Linki zewnętrzne