Omrzel piaskowy

Omrzel piaskowy

Opatrum sabulosum
(Linnaeus, 1758)
Imago
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	czarnuchowate
Podrodzina	Tenebrioninae
Plemię	Opatrini
Rodzaj	omrzel
Gatunek	omrzel piaskowy
Synonimy
Silpha sabulosa Linnaeus, 1758

Omrzel piaskowy (Opatrum sabulosum) – gatunek chrząszcza z rodziny czarnuchowatych (Tenebrionidae).

Ciało imago długie na 7-9 mm, dość spłaszczone. Ubarwienie szare lub ciemnoszare, w zależności od rodzaju gleby, jaki zamieszkuje chrząszcz (czym ziemia ciemniejsza, tym ciemniejsze ciało owada). Głowa szeroka, o trójkątnie wciętym nadustku i głęboko wciętych oczach, znacznie węższa od przedplecza. Czułka krótkie, czarne. Krawędź przednia przedplecza wykrojona, natomiast tylna nie przylega ściśle do pokryw. Zarówno przedplecze, jak i pokrywy wyraźnie punktowane. Wzdłuż dołków pokryw ciągnie się kilka rzędów czarnych bruzd. Odnóża czarne z ciemno czerwonymi stopami; przednia para o ząbkowanych i rozszerzonych ku końcowi goleniach, przystosowana do grzebania w ziemi^[1][2].

Bardzo podobny jest blisko spokrewniony Opatrum riparium, u którego na przedpleczu obecne są czarne wzgórki tworzące wzór. Samo przedplecze punktowane jest nieregularnie. Ponadto, O. riparium preferuje tereny o wilgotnej i zwartej glebie, gdy omrzel piaskowy obecny jest na glebach suchych i luźnych^[2].

Zamieszkują dobrze nasłonecznione tereny piaszczyste, takie jak przydroża, suche polany, ciepłe zbocza czy obrzeża lasów. Dwa pokolenia w sezonie. Imagines pojawiają się wiosną, tuż po przezimowaniu, już w cieplejsze dni marca. Apogeum pojawu przypada na kwiecień^[3]. Chrząszcz roślinożerny, żywi się kiełkami różnych gatunków roślin oraz młodą korą drzew. Ponadto larwy żerują także na szczątkach roślinnych w glebie. Samice składają ok. 100 jaj. Rozwój larw trwa ok. 3 miesięcy; do przeobrażenia drugiej generacji dochodzi w okresie od sierpnia do października. Zimuje wyłącznie imago^[1][4].

Gatunek palearktyczny. Powszechny w Europie Zachodniej i Środkowej, rzadszy na północy kontynentu. Obserwowany także w Azji Zachodniej i Środkowej^[5].

W Polsce jeden z najpospolitszych przedstawicieli rodziny. Występuje powszechnie na terenie całego kraju^[4].