Operculina
 Operculina turpethum | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Operculina | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Operculina Silva Manso Enum. Subst. Braz.: 16 (1836)[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
C. bifida (M. Vahl) Rafinesque[4] | |||
| Synonimy | |||
| |||
_Urb._-_Flickr_-_Alex_Popovkin%252C_Bahia%252C_Brazil_(2).jpg)
Operculina – rodzaj roślin z rodziny powojowatych (Convolvulaceae). Obejmuje 13 gatunków[3]. Zasięg rodzaju obejmuje wszystkie kontynenty w strefie międzyzwrotnikowej z centrum zróżnicowania w południowo-wschodniej Azji[3][5]. Korzenie Operculina turpethum mają bardzo silne działanie przeczyszczające[6].
Nazwa rodzaju utworzona została z łacińskiego słowa operculum znaczącego „przykrywka, wieczko” w nawiązaniu do wyglądu górnej części owocu otwierającej się po jego dojrzeniu[5].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny zielne (byliny) o pędach wijących się i wspinających, czasem płożących, zwykle nagich, rzadziej owłosionych[5], nierzadko oskrzydlonych[7].
- Liście
- Pojedyncze, ogonkowe, z blaszką jajowatą, dłoniasto lub pierzasto klapowaną, nagą lub owłosioną[5].
- Kwiaty
- Wyrastają z kątów liści pojedynczo lub zebrane po 2–3 w wierzchotki. Podkwiatki są zwykle obecne, podobne do liści. Działki kielicha są jajowate do kolistych, czasem ząbkowane na brzegu, równe lub nierówne, powiększają się podczas owocowania. Korona dzwonkowata lub lejkowata, biała, rzadziej żółta, łososiowa lub czerwonawa, całobrzega lub niewyraźnie 5-łatkowa[5]. Zalążnia dwukomorowa z czterema zalążkami[7]. Szyjka słupka rozwidlona z kulistawym znamieniem na końcu[5].
- Owoce
- Kanciaste lub kuliste torebki otwierające się wieczkiem. Nasiona w liczbie od 1 do 4, eliptyczne, nagie, rzadziej owłosione[5].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj nie przypisany do plemienia z podrodziny Convolvuloideae w obrębie rodziny powojowatych (Convolvulaceae)[8][2].
- Wykaz gatunków[3]
- Operculina aequisepala (Domin) R.W.Johnson
- Operculina codonantha (Benth.) Hallier f.
- Operculina hamiltonii (G.Don) D.F.Austin & Staples
- Operculina macrocarpa (L.) Urb.
- Operculina maypurensis (Hallier f.) A.R.Simões & Staples
- Operculina petaloidea (Choisy) Ooststr.
- Operculina pinnatifida (Kunth) O'Donell
- Operculina polynesica Staples
- Operculina pteripes (G.Don) O'Donell
- Operculina riedeliana (Oliv.) Ooststr.
- Operculina sericantha (Miq.) Ooststr.
- Operculina turpethum (L.) Silva Manso
- Operculina ventricosa (Bertero) Peter
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2025-01-01] (ang.).
- 1 2 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2025-01-01] (ang.).
- 1 2 3 4 5 Operculina Silva Manso. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2025-01-01].
- ↑ Operculina Silva Manso. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2025-01-01].
- 1 2 3 4 5 6 7 Daniel F. Austin, Operculina Silva Manso, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2025-01-01].
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 649, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- 1 2 Operculina S. Manso, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2025-01-01].
- ↑ Genus Operculina Silva Manso, [w:] U.S. National Plant Germplasm System (GRIN Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2025-01-01].
Identyfikatory zewnętrzne (takson):