Oposek nieznany
| Marmosa andersoni | |||
| Pine, 1972[1] | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj | |||
| Gatunek |
oposek nieznany | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 brak danych | |||
Oposek nieznany[3] (Marmosa andersoni) – gatunek ssaka z podrodziny dydelfów (Didelphinae) w obrębie rodziny dydelfowatych (Didelphidae).
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1972 roku amerykański zoolog Ronald H. Pine nadając mu nazwę Marmosa (Stegomarmosa) andersoni[1]. Miejsce typowe to Hacienda Villa Carmen (13°S 71°W/-12,830000 -71,250000, na wysokości 600 m n.p.m., Kosñipata, region Cusco, Peru[4][5][6][7]. Holotyp to skóra i czaszka młodego dorosłego samca (sygnatura FMNH 84252, Muzeum Historii Naturalnej w Chicago) odłowiony przez peruwiańskiego ornitologa Celestino Kalinowski[4].
Badania genetyczne przeprowadzone przez zespół Sergio Solari z Field Museum of Natural History wykazały znaczne różnice pomiędzy Marmosa andersoni a pozostałymi przedstawicielami rodzaju Marmosa i zaproponowano wydzielenie tego gatunku do odrębnego rodzaju Stegomarmosa[8] jednak większość ujęć systematycznych nie uznaje tego podziału uznając takson Stegomarmosa za podrodzaj w obrębie Mormosa[6][9][7][10]. Stegomarmosa jest taksonem siostrzanym w stosunku do Micoureus i Marmosa[11]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[6].
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Etymologia
- Marmosa: nazwa nadana oposkowi w Brazylii, zgodnie z Sebą, i zaadaptowana w języku francuskim w formie marmose przez Buffona[13].
- andersoni: Sydney Anderson, amerykański teriolog, emerytowany kustosz działu ssaków w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej, prezes American Society of Mammalogists w latach 1974–1976[14].
Zasięg występowania
Oposek nieznany występuje endemicznie na terenie południowego Peru, w regionach Cuzco i Pasco[9][6][15].
Opis
Gatunek słabo poznany. Długość ciała (bez ogona) 12,4–12,5 cm, długość ogona 17,5–19,3 cm; masa ciała 28–38 g[9][10]. Jest podobny do myszy. Zamieszkuje górskie lasy. Prowadzi nocny tryb życia. Żywi się owadami, drobnymi kręgowcami, owocami i jajami ptaków.
Zagrożenia i ochrona
Gatunek nie jest objęty konwencją waszyngtońską CITES. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony najpierw (1996) do kategorii CR (krytycznie zagrożony wyginięciem), a w 2008 – z powodu braku dostatecznych informacji – w kategorii DD (ang. data deficient „brak danych”)[2].
Przypisy
- 1 2 3 R.H. Pine. A New Subgenus and Species of Murine Opossum (Genus Marmosa) from Peru. „Journal of Mammalogy”. 53 (2), s. 279, 1972. DOI: 10.2307/1379162. (ang.).
- 1 2 S. Solari, Marmosa andersoni, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-07-19] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 3. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- 1 2 R. Voss. An annotated checklist of Recent opossums (Mammalia: Didelphidae). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 455, s. 20, 2022. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Marmosa andersoni. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2023-07-16].
- 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 44. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- 1 2 N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Marmosa andersoni Pine, 1972. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
- ↑ S. Solari, J.L. Patton, M.C. Knapp & R.J. Baker. Relationships of the enigmatic marsupial Marmosa (Stegomarmosa) andersoni (Didelphidae) based on cytochrome b sequence data. „Journal of Mammalian Evolution”. 3 (1), s. 3–29, 1996. DOI: 10.1007/BF01454252. (ang.).
- 1 2 3 D. Astúa: Family Didelphidae (Opossums). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 140–141. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
- 1 2 Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 32. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ R.S. Voss, E.E. Gutiérrez, S. Solari, R.V. Rossi & Sharon A. Jansa. Phylogenetic relationships of mouse opossums (Didelphidae, Marmosa) with a revised subgeneric classification and notes on sympatric diversity. „American Museum novitates”. 3817, s. 1–28, 2014. (ang.).
- ↑ Francisco das Chagas Silva-Neto, Silvia E. Pavan, Diego Astúa., Evolution, divergence, and convergence in the mandibles of opossums (Didelphidae, Didelphimorphia), „Current Zoology”, 70, 2024, s. 488–504, DOI: 10.1093/cz/zoad027 (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 400, 1904. (ang.).
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 12. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- ↑ H. Zeballos, L.H. Cristdbal, S. Arias, A. Pari, K. Pino & C.E. Medina. New record of Marmosa (Stegomarmosa) andersoni Pine, 1972 (Didelphimorphia, Didelphidae), a rare and endemic Peruvian marsupial. „Check List”. 15 (1), s. 119–223, 2019. DOI: 10.15560/15.1.119. (ang.).
Bibliografia
- Anderson's mouse opossum (Marmosa andersoni). EDGE. [dostęp 2007-12-12]. (ang.).
- Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Marmosa andersoni w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2015-06-25]