Oposek rdzawy
| Marmosa lepida | |||
| (O. Thomas, 1888)[1] | |||
_(1888)_(20772821205).jpg) M. lepida u góry | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj | |||
| Gatunek |
oposek rdzawy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
Oposek rdzawy[4], oposik rudy[5] (Marmosa lepida) – gatunek ssaka z podrodziny dydelfów (Didelphinae) w obrębie rodziny dydelfowatych (Didelphidae).
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1888 roku angielski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Didelphys (Micoureus) lepida[1]. Miejsce typowe to Santa Cruz (6°S 76°W/-5,550000 -75,800000) ma wysokości 150 m n.p.m., obszar rzeki Huallaga, region Loreto, Peru[6][7][8][9][10]. Holotyp to skóra i czaszka dorosłej samicy (sygnatura BMNH 69.3.31.4, Muzeum Historii Naturalnej w Londynie) odłowiony przez angielskiego zoologa Edwarda Bartletta[7][8].
M. lepida należy do podrodzaju Stegomormosa[8][9][10]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[9].
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Etymologia
Zasięg występowania
Oposek rdzawy występuje na wschodnich nizinach Kolumbii, w południowej Wenezueli, Gujanie, zachodniej Brazylii, wschodnim Ekwadorze, wschodnim Peru i północno-zachodniej Boliwii[10][9].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 9,7–12 cm, długość ogona 14–15,9 cm; masa ciała 10–18 g[10][14]. Futro na grzbiecie koloru czerwonobrązowego, na spodzie kremowe lub brudnobiałe. Głowa o spiczastym pysku, dużych uszach i oczach. Ogon jest długi, cienki i nagi[5].
Tryb życia
Słabo poznany. Żyje w tropikalnych lasach deszczowych. Jest zwierzęciem aktywnym w nocy. Ogon służy do wspinaczki na drzewa, gdzie zwinnie się porusza. Biologia rozrodu i wychowanie młodych nieznane. Poluje głównie na owady[5].
Zagrożenie i ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii najmniejszej troski LC (ang. least concern „najmniejszej troski”)[3].
Przypisy
- 1 2 3 O. Thomas. Diagnosis of four new species of Didelphys. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth series. 1 (2), s. 158, 1888. (ang.).
- ↑ G.H.H. Tate. Brief diagnoses of twenty-six apparently new forms of Marmosa (Marsupialia) from South America. „American Museum novitates”. 493, s. 12, 1931. (ang.).
- 1 2 N. Cáceres, S. Solari, T. Tarifa, Marmosa lepida, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-07-19] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 3. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- 1 2 3 E. Keller, J.H. Reichholf & G. Steinbach (red. red.): Ssaki. Cz. 1. Warszawa: Horyzont, 2001, s. 20, seria: Leksykon zwierząt. ISBN 83-7227-610-2.
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Marmosa lepida. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2023-07-16].
- 1 2 R. Voss. An annotated checklist of Recent opossums (Mammalia: Didelphidae). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 455, s. 20, 2022. (ang.).
- 1 2 3 N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Marmosa lepida (O. Thomas, 1888). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
- 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 44. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- 1 2 3 4 D. Astúa: Family Didelphidae (Opossums). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 140–141. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
- ↑ Francisco das Chagas Silva-Neto, Silvia E. Pavan, Diego Astúa., Evolution, divergence, and convergence in the mandibles of opossums (Didelphidae, Didelphimorphia), „Current Zoology”, 70, 2024, s. 488–504, DOI: 10.1093/cz/zoad027 (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 400, 1904. (ang.).
- ↑ lepida, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-07-16] (ang.).
- ↑ Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 32. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).