Opus Pacis

Opus Pacis – węgierski ruch katolicki, istniejący w latach 1957–1989. Członkowie ruchu współpracowali z rządem Węgierskiej Republiki Ludowej, oficjalnie w celu wspierania „idei pokoju” Krajowej Rady Pokoju.

W 1950 roku na Węgrzech został zainicjowany ruch księży pokoju, współpracujących z aparatem komunistycznym^[1]. W 1951 roku władze obsadziły podległymi sobie duchownymi istotne stanowiska biskupie i proboszczowskie w kraju, w tym prymasowską archidiecezję ostrzyhomską^[2]. Wpisanie redagowanego przez ruch czasopisma „Kereszt” na indeks ksiąg zakazanych (1955) oraz wymówienie księżom pokoju jurysdykcji kościelnej przez kard. Józsefa Mindszentyego (1956) spowodowało odpływ członków i załamanie się ruchu^[3].

Na początku 1957 roku rząd rozpoczął przygotowania do przywrócenia ruchu „pokojowego”. W styczniu 1957 roku nastąpiła fala aresztowań duchownych za wspieranie powstania węgierskiego^[4]. W tych okolicznościach w lutym 1957 roku rozpoczęły się negocjacje pomiędzy rządem a Kościołem^[5]. Episkopat Węgier zgodził się na utworzenie ruchu „pokojowego” pod warunkiem wierności kapłanów biskupom, rozwiązania dawnego ruchu i zamknięcia czasopisma „Kereszt”. Władze przystały na te warunki. Efektem czego było utworzenie przez władzę biskupią 23 maja 1957 roku organizacji Opus Pacis^[4][6]. Jej przewodniczącym został abp József Grősz^[7].

Organem prasowym Opus Pacis było pismo „Katolikus Szó”. Działalność organizacja rozpoczęła od rozesłania zawiadomień do wszystkich parafii^[8]. W ramach ruchu utworzono w każdej diecezji komitety pokojowe i organizowano zgromadzenia pokojowe. Fakt, iż członkami organizacji byli biskupi, zmniejszył separację między ruchem „pokojowym” a dotychczasowymi jego przeciwnikami, w efekcie czego wstępowali doń duchowni przeciwni wcześniej „księżom pokoju”; niektórzy kapłani byli jednak włączani do Opus Pacis pod przymusem^[9][10].

Działalność ruchu przyniosła publiczne poparcie władz; wiosną 1958 roku premier Gyula Kállai zaaprobował funkcjonowanie Opus Pacis i wyraził nadzieję, że członkowie ruchu obejmą istotne stanowiska kościelne^[11]. Po 1964 roku znaczna część węgierskich duchownych powołanych na biskupów wywodziła się z Opus Pacis; Pál Brezanóczy, w 1959 roku mianowany administratorem apostolskim archidiecezji jagierskiej, w 1969 roku został arcybiskupem tejże, zaś Sándor Klempa, od 1959 roku administrator apostolski archidiecezji veszprémskiej, objął w niej urząd biskupi w 1972 roku^[12]. Ponadto cechą charakterystyczną ruchu był fakt, iż wielu spośród jej członków współpracowało z organami bezpieczeństwa^[13].

Ruch po konsultacjach w Rzymie został rozwiązany w 1989 roku przez bpa László Dankó^[8].

• BohdanB. Cywiński BohdanB., Ogniem próbowane, t. II, Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski, 1990, ISBN 83-228-0196-3 . Brak numerów stron w książce