Osociec

Osociec
Ilustracja
Osociec hiszpański
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Cichorioideae

Rodzaj

osociec

Nazwa systematyczna
Scolymus Tourn. ex L.
Sp. Pl.: 813 (1753)[3]
Typ nomenklatoryczny

S. maculatus Linnaeus[4]

Synonimy
  • Myscolus Cass.[3]
Osociec plamisty

Osociec[5], skolymus[6] (Scolymus L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 4 gatunki[3]. Zasięg rodzaju obejmuje: Azory, Wyspy Kanaryjskie, Maderę, południową Europę po Wielką Brytanię, Niemcy, Alpy, Ukrainę na północy, południowo-zachodnią Azję po Iran na wschodzie oraz północną i północno-wschodnią Afrykę po Etiopię na południu[3]. Dwa gatunki (osociec hiszpański i plamisty) zawleczone zostały do Stanów Zjednoczonych i wschodniej Australii[3]. Osociec hiszpański rośnie jako przejściowo dziczejący także w Polsce[5].

Rośliny czasem uprawiane, występujące w naturze na glebach piaszczystych, na nieużytkach, przydrożach, na polach i w sadach oliwnych[7], w suchych ugorach i na gruzowiskach[8]. Mają jadalne korzenie, spożywane jako substytut salsefii i kawy. Kwiaty wykorzystywane bywają jako substytut szafranu[9].

Morfologia

Pokrój
Rośliny roczne i byliny bardzo kolczaste, o łodydze oskrzydlonej[10].
Liście
Skrętoległe, o blaszkach sztywnych, pierzasto wcinanych, na brzegach kolczasto ząbkowanych[11].
Kwiaty
Skupione w koszyczki, siedzące, wyrastające w kątach liści. Okrywy z listków silnie kolczastych[11]. Dno kwiatostanu stożkowate lub wydłużone, z plewinkami jajowatymi, obejmującymi niełupki. Wszystkie kwiaty języczkowe, żółte[11].
Owoce
Niełupki spłaszczone[11]. Puch kielichowy zredukowany lub w postaci kilku sztywnych, szorstkich włosków[11][10].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z podplemienia Scolyminae, plemienia Cichorieae z podrodziny Cichorioideae z rodziny astrowatych Asteraceae[12].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-01-30] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-01-30] (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 6 Scolymus Tourn. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-01-30].
  4. ↑ Scolymus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2023-01-30].
  5. 1 2 3 Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 163, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. 1 2 Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
  7. ↑ Marjorie Blamey, Christopher Grey-Wilson, Wild flowers of the Mediterranean, London: A & C Black, 2004, s. 459, ISBN 0-7136-7015-0, OCLC 56888046.
  8. ↑ Andreas Bartels, Rośliny śródziemnomorskie, Warszawa: Multico, 2009, s. 175, ISBN 978-83-7073-683-5.
  9. ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 842, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  10. 1 2 J.W. Kadereit, Charles Jeffrey (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 182, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805.
  11. 1 2 3 4 5 Peter Davis: Flora of Turkey, Volume 5. Edinburgh University Press, 2019, s. 624.
  12. ↑ Genus Scolymus L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-01-30].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.