Owocnik (ssaki)

Owocnik
	Aethalops
	O. Thomas, 1923
	; Owocnik borneański (A. aequalis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	rudawkokształtne
Rodzina	rudawkowate
Podrodzina	Cynopterinae
Plemię	Balionycterini
Rodzaj	owocnik
	Typ nomenklatoryczny
	Aethalodes alecto O. Thomas, 1923
Synonimy
	Aethalodes O. Thomas, 1923;
	Aethalodes O. Thomas, 1923;
Gatunki
	2 gatunki – zobacz opis w tekście
	2 gatunki – zobacz opis w tekście

Owocnik^[3] (Aethalops) – rodzaj ssaków z podrodziny Cynopterinae w obrębie rodziny rudawkowatych (Pteropodidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowo-wschodniej Azji^[4]^[5]^[6].

Morfologia

Długość ciała 55–75 mm, długość ucha 9–15 mm, długość tylnej stopy 7–14 mm, długość przedramienia 40–48 mm; masa ciała 14–22,5 g^[5]^[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował 13 stycznia 1923 roku angielski zoolog Oldfield Thomas w artykule dotyczącym małych ssaków, głównie nietoperzy, z południowo-wschodniej Azji opublikowanym na łamach The Annals and Magazine of Natural History^[2]. Jednak nazwa Aethalodes, którą nadał nowemu taksonowi, okazała się młodszym homonimem rodzaju chrząszczy opisanego w 1888 roku, dlatego Thomas zauważywszy swój błąd, 12 kwietnia 1923 roku w artykule traktującym o badaniu czaszki owocnika karłowatego z Sumatry, opublikowanym na łamach Proceedings of the Zoological Society of London, zaproponował dla tego rodzaju nietoperzy nową nazwę – Aethalops^[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie monotypowe) owocnik karłowaty (A. alecto).

Etymologia

Aethalodes: gr. αιθαλωδης aithalōdēs ‘okopcony, czarny’ od αιθαλη aithalē ‘sadza, gęsty dym’, od αιθω aithō ‘palić się’^[8].
Aethalops: gr. αιθαλη aithalē ‘sadza, gęsty dym’, od αιθω aithō ‘palić się’^[9]; ωψ ōps, ωπος ōpos ‘wygląd, oblicze’^[10].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[11]^[7]^[4]^[3]:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[3]	Podgatunki^[5]^[4]^[7]	Rozmieszczenie geograficzne^[5]^[4]^[7]	Podstawowe wymiary^[5]^[7]^[c]	Status IUCN^[12]
	Aethalops aequalis	G.M. Allen, 1938	owocnik borneański	gatunek monotypowy	środkowe pasma górskie w Borneo w Malezji (Sabah i Sarawak) i Indonezji (Kalimantan); zakres wysokości: 550–2700 m n.p.m.	DC: 5,5–7 cm DO: bezogonowy DP: 4–4,8 cm MC: 14–18 g	LC
	Aethalops alecto	(O. Thomas, 1923)	owocnik karłowaty	3 podgatunki	zachodni Półwysep Malajski, Indonezja (zachodnia Sumatra, Jawa, Bali i Lombok); zakres wysokości: 1000–2700 m n.p.m.	DC: 6,3–7,5 cm DO: bezogonowy DP: 4,3–4,8 cm MC: 17–22 g	LC

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski.

Uwagi

↑ Nowa nazwa dla Aethalodes O. Thomas, 1923
↑ Młodszy homonim Aethalodes Gahan, 1888 (Coleoptera).
↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 O. Thomas. Exhibition of the skull of a pygmy fruit-bat from Sumatra. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1923, s. 178, 1923. (ang.).
1 2 O. Thomas. On some small Mammals, chiefly Bats, from the East Indian Archipelago. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 11 (62), s. 251, 1923. (ang.).
1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 78. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 90. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
1 2 3 4 5 N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 73–74. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Aethalops. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-14].
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 449. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 9.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 9.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 175.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-27]. (ang.).
↑ Taxonomy: Aethalops – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-12-22]. (ang.).

Bibliografia

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[1] Nowa nazwa dla Aethalodes O. Thomas, 1923

[3] Młodszy homonim Aethalodes Gahan, 1888 (Coleoptera).

[14] DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

[Thomasb-2] 1 2 O. Thomas. Exhibition of the skull of a pygmy fruit-bat from Sumatra. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1923, s. 178, 1923. (ang.).

[Thomasa-4] 1 2 O. Thomas. On some small Mammals, chiefly Bats, from the East Indian Archipelago. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 11 (62), s. 251, 1923. (ang.).

[Cichocki&inni-5] 1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 78. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-6] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 90. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Giannini&inni-7] 1 2 3 4 5 N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 73–74. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-8] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Aethalops. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-14].

[amw-9] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 449. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=49_9]-10] Jaeger 1959 ↓, s. 9.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=49_9]-11] Jaeger 1959 ↓, s. 9.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=215_175]-12] Jaeger 1959 ↓, s. 175.

[mdd-13] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-27]. (ang.).

[15] Taxonomy: Aethalops – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-12-22]. (ang.).

[a]

[1]

[b]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[c]

[12]