Oxybelis brevirostris
| Oxybelis brevirostris[1] | |||
| (Cope, 1861) | |||
![]() | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina |
Colubroidea | ||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Oxybelis brevirostris | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
![]() | |||
Oxybelis brevirostris – gatunek jadowitego węża z rodziny połozowatych (Colubridae). Występuje w północno-zachodniej Ameryce Południowej i Ameryce Centralnej. Prowadzi dzienny, głównie nadrzewny tryb życia.
Systematyka
Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1861 roku amerykański przyrodnik Edward Drinker Cope na łamach „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. Autor nadał wężowi nazwę Dryophis brevirostris[4]. Jako miejsce typowe autor podał "Veraguas, New Grenada". Holotyp, obecnie oznaczony jako USNM 31349[a], wcześniej jako ANSP[b], to okaz o długości 1028 mm odłowiony przez R.W. Mitchella w latach 1857–1860 w kopalni złota Cocuyos de Veraguas w pobliżu Río Concepción, na północy prowincji Veraguas, w środkowej Panamie[5][6]. W 2020 roku w wyniku badań filogenetycznych Jadin ze współpracownikami stwierdzili, że gatunek ten jest najbliżej spokrewniony z Oxybelis wilsoni[7]. Nie wyróżnia się podgatunków[1].
Etymologia
Morfologia
Jest to średniej wielkości wąż o głowie z cienkim, ostro zakończonym pyskiem, z ciemnym paskiem ocznym biegnącym od nozdrzy poprzez oko do szyi. Oczy duże i wyłupiaste, tęczówki w kolorze od jasnożółtego do złotego, które na przedłużeniu paska ocznego mają dwa szaro-czarne przebarwienia. Tułów bardzo cienki i smukły. Grzbiet ma jednolity zielony kolor. Brzuch w przedniej części jaskrawożółtozielony, a w tylnej limonkowy. Ogon długi, u samców dłuższy niż u samic. Uzębienie typu Opisthoglypha[5][9].
| Samiec | Samica | |
| Długość całkowita (mm) | 1326 | 1219 |
| Długość SVL[c] (mm) | 831 | 739 |
| Długość TL[d] (mm) | 495 | 480 |
| Łuski grzbietowe (rzędy) | 15/15/13 | 15/15/13 |
Występowanie
Oxybelis brevirostris występuje w południowej części Ameryki Centralnej i północno-zachodniej części Ameryki Południowej, we wschodnim Hondurasie, wschodniej Nikaragui, Kostaryce, Panamie, zachodniej Kolumbii i zachodnim Ekwadorze. W Ekwadorze gatunek ten odnotowano w zachodnich podnóżach Andów w prowincjach Pichincha, El Oro, Azuay, Cotopaxi, Manabí, Santo Domingo de los Tsáchilas, Guayas, Imbabura, Carchi, Esmeraldas i Los Ríos na wysokości 10–1393 m n.p.m.[5][9]
Ekologia i zachowanie
Gatunek prowadzi dzienny nadrzewny tryb życia. Występuje w pierwotnych nizinnych i podgórskich lasach deszczowych, głównie wzdłuż strumieni. Spotykany jest także w lasach wtórnych, na poboczach dróg i plantacjach. Żeruje w ciągu dnia na roślinności lub przy ściółce. W nocy odpoczywa na niskiej roślinności i na drzewach do 10 m nad poziomem ziemi, większe osobniki zajmują wyższe partie drzewa. Dieta tego gatunku nie jest dokładnie znana, wiadomo, że oparta jest głównie na żabach i jaszczurkach. Oxybelis brevirostris jest gatunkiem jajorodnym, w lęgu stwierdzono od 3 do 6 jaj[9].
Status
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN Oxybelis brevirostris jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern)[3]. A. Quezada uzasadnia takie przyporządkowanie tym, że gatunek ten jest szeroko rozpowszechniony, nie ma bezpośrednich zagrożeń jego wyginięciem, a badania nad liczebnością populacji w Panamie w latach 1997–2012 wykazały jej stabilność. Liczebność i trend populacji nie jest określony[9].
Uwagi
- ↑ USNM – Smithsonian Institution, National Museum of Natural History, Waszyngton[11].
- ↑ ANSP – The Academy of Natural Sciences of Philadelphia (obecnie Academy of Natural Sciences of Drexel University), Filadelfia[11].
- ↑ SVL – ang. Snout–vent length – odległość od przodu głowy do odbytu.
- ↑ TL – ang. Tail length – długość ogona od odbytu do końca ogona.
Przypisy
- 1 2 Oxybelis brevirostris, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2025-02-27] (ang.).
- 1 2 3 P. Uetz & J. Hallermann, Oxybelis brevirostris (COPE, 1861), [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2025-02-27] (ang.).
- 1 2 Oxybelis brevirostris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2025-02-27] (ang.).
- ↑ E.D. Cope, Catalogue of the Colubrids in the museum of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia, „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”, 12, 1861, s. 553–566 (ang.).
- 1 2 3 G. Pazmiño-Otamendi, Oxybelis brevirostris, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. Torres-Carvajal, O., Pazmiño-Otamendi, G., Ayala-Varela, F. y Salazar-Valenzuela, D), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2020 (hiszp.).
- ↑ Van Wallach, Kenneth L. Williams, Jeff Boundy: Snakes of the World: A Catalogue of Living and Extinct Species. Boca Raton: Taylor and Francis, CRC Press, 2014, s. 5125. ISBN 978-1-4822-0848-1. (ang.).
- ↑ Robert C. Jadin i inni, Not withering on the evolutionary vine: systematic revision of the Brown Vine Snake (Reptilia: Squamata: Oxybelis) from its northern distribution, „Organisms Diversity & Evolution”, 20, 2020, s. 723–746, DOI: 10.1007/s13127-020-00461-0 (ang.).
- ↑ J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 183. (niem.).
- 1 2 3 4 5 A. Quezada, Blunt Vine-Snake (Oxybelis brevirostris), [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J), 2023, DOI: 10.47051/XZYQ9216 (ang.).
- ↑ Jay M. Savage: The Amphibians and Reptiles of Costa Rica: A Herpetofauna Between Two Continents, Between Two Seas. Chicago and London: University of Chicago Press, 2002, s. 677–678. ISBN 0-226-73537-0.
- Mark Henry Sabaj, Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).
Bibliografia
- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, OCLC 637083062 (ang.).

