Oxyrhopus fitzingeri

	Oxyrhopus fitzingeri
	(Tschudi, 1845)
	; Oxyrhopus fitzingeri Santa Elena: Chanduy (QCAZR13400)
	; Ten sam okaz widziany od góry
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Infrarząd	Alethinophidia
Nadrodzina	Colubroidea
Rodzina	połozowate
Podrodzina	ślimaczarze
Rodzaj	Oxyrhopus
Gatunek	Oxyrhopus fitzingeri
Synonimy
	Siphlophis Fitzingeri Tschudi, 1845; Oxyrhopus fitzingeri — Jan, 1863; Clelia fitzingeri — Dunn, 1923; Pseudoboa fitzingeri — Amaral, 1925;
	Siphlophis Fitzingeri Tschudi, 1845; Oxyrhopus fitzingeri — Jan, 1863; Clelia fitzingeri — Dunn, 1923; Pseudoboa fitzingeri — Amaral, 1925;
Podgatunki
	O. f. fitzingeri (Tschudi, 1845); O. f. frizzelli Schmidt & Walker 1943;
	O. f. fitzingeri (Tschudi, 1845); O. f. frizzelli Schmidt & Walker 1943;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Oxyrhopus fitzingeri – gatunek węża z rodziny połozowatych (Colubridae). Występuje w zachodniej Ameryce Południowej. Prowadzi nocny, naziemny tryb życia.

Systematyka

Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1845 roku Johann Jakob von Tschudi na łamach „Archiv für Naturgeschichte”. Autor nadał wężowi nazwę Siphlophis Fitzingeri^[4]. Autor nie podał bezpośrednio miejsca typowego, ale zawarte jest ono w tytule pracy Reptilium conspectus quae in Republica Peruana reperiuntur et pleraque observata vel collecta sunt in itenere – Peru. Holotyp nie zachował się, lektotyp MHNN 13 (wcześniej oznaczony jako MZN 99)^[a] to samica o długości 760 mm^[5].

Wyróżnia się dwa podgatunki^[1]^[2]:

O. f. fitzingeri (Tschudi, 1845)
O. f. frizzelli Schmidt & Walker 1943

Etymologia

Oxyrhopus: gr. οξυρροπος oxurrhopos „szybko pełzający”^[6].
fitzingeri – epitet gatunkowy honoruje austriackiego zoologa Leopolda Josefa Fitzingera^[2].

Morfologia

Jest to małej wielkości wąż o głowie niewiele szerszej od szyi. Grzbiet od kremowego do jasnoczerwonobrązowego z ciemnobrązowymi lub czarnymi nieregularnymi plamami. Tułów średniej grubości. Brzuch i spód głowy jednolity, jasnokremowy. Oxyrhopus fitzingeri może być mylony z następującymi gatunkami Coniophanes dromiciformis, Coniophanes longinquus, Leptodeira ornata i Stenorrhina degenhardtii. Od gatunków z rodzaju Coniophanes różni się brakiem wzoru na brzuchu i brakiem podłużnych linii bocznych, a od Leptodeira ornata i Stenorrhina degenhardtii brakiem poprzecznych pasów na grzbiecie^[7]^[8].

Wymiary^[7]^[8]:


	Samiec	Samica
Długość całkowita (mm)	788	860
Długość SVL^[b] (mm)	567	647
Długość TL^[c] (mm)	221	213
Tarczki brzuszne	188–236	188–236
Tarczki podogonowe	64–94	64–94

Występowanie

Oxyrhopus fitzingeri występuje na zachodnich, pacyficznych wybrzeżach Ameryki Południowej u podnóża Andów – od południowo-zachodniego Ekwadoru do zachodniego Peru. W Ekwadorze w prowincjach Guayas, Loja, Santa Elena, El Oro^[7]^[8].

Ekologia i zachowanie

Gatunek prowadzi nocny, naziemny tryb życia. Występuje na otwartych pustynnych i półpustynnych obszarach, zamieszkuje suche zarośla i suche lasy, łąki w pobliżu brzegów Pacyfiku. Występuje na wysokościach od poziomu morza do ponad 1800 m n.p.m. Jego dieta składa się z jaszczurek i niewielkich gryzoni. Są wężami lekko jadowatymi, ale ich ukąszenia są groźne dla niewielkich zwierząt^[8].

Status zagrożenia

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN Oxyrhopus fitzingeri jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). Liczebność populacji nie jest określona, ale gatunek ten jest opisywany jako pospolity. Trend liczebności populacji określany jest jako stabilny^[3].

Uwagi

↑ MHNN – Muséum d'histoire naturelle de Neuchâtel, Neuchâtel^[9].
↑ SVL – ang. Snout–vent length – odległość od przodu głowy do odbytu.
↑ TL – ang. Tail length – długość ogona od odbytu do końca ogona.

Przypisy

1 2 Oxyrhopus fitzingeri, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2025-03-16] (ang.).
1 2 3 4 5 6 P. Uetz & J. Hallermann, Oxyrhopus fitzingeri (TSCHUDI, 1845), [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2025-03-16] (ang.).
1 2 Oxyrhopus fitzingeri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2025-03-16] (ang.).
↑ J.J.J.J. Tschudi J.J.J.J., Reptilium conspectus quae in Republica Peruana reperiuntur et pleraque observata vel collecta sunt in itenere, „Archiv für Naturgeschichte”, 11 (1), 1845, s. 150–170 (łac.).
↑ Van Wallach, Kenneth L. Williams, Jeff Boundy: Snakes of the World: A Catalogue of Living and Extinct Species. Boca Raton: Taylor and Francis, CRC Press, 2014, s. 162. ISBN 978-1-4822-0848-1. (ang.).
↑ J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 183. (niem.).
1 2 3 G.G. Pazmiño-Otamendi G.G., Oxyrhopus fitzingeri, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. Torres-Carvajal, O., Pazmiño-Otamendi, G., Ayala-Varela, F. y Salazar-Valenzuela, D), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2020 (hiszp.).
1 2 3 4 A. Quezada & A. Arteaga, Fitzinger’s False Coral Snake (Oxyrhopus fitzingeri), [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J), 2024, DOI: 10.47051/XZYQ9216 (ang.).
Mark HenryM.H. Sabaj Mark HenryM.H., Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).

[uwaga_1-5] MHNN – Muséum d'histoire naturelle de Neuchâtel, Neuchâtel^[9].

[uwaga_2-10] SVL – ang. Snout–vent length – odległość od przodu głowy do odbytu.

[uwaga_3-11] TL – ang. Tail length – długość ogona od odbytu do końca ogona.

[itis-1] 1 2 Oxyrhopus fitzingeri, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2025-03-16] (ang.).

[rd-2] 1 2 3 4 5 6 P. Uetz & J. Hallermann, Oxyrhopus fitzingeri (TSCHUDI, 1845), [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2025-03-16] (ang.).

[iucn-3] 1 2 Oxyrhopus fitzingeri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2025-03-16] (ang.).

[Pierwszy-4] J.J.J.J. Tschudi J.J.J.J., Reptilium conspectus quae in Republica Peruana reperiuntur et pleraque observata vel collecta sunt in itenere, „Archiv für Naturgeschichte”, 11 (1), 1845, s. 150–170 (łac.).

[Wallach2014-6] Van Wallach, Kenneth L. Williams, Jeff Boundy: Snakes of the World: A Catalogue of Living and Extinct Species. Boca Raton: Taylor and Francis, CRC Press, 2014, s. 162. ISBN 978-1-4822-0848-1. (ang.).

[Wagler-7] J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 183. (niem.).

[Reptiles_Ecuador-8] 1 2 3 G.G. Pazmiño-Otamendi G.G., Oxyrhopus fitzingeri, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. Torres-Carvajal, O., Pazmiño-Otamendi, G., Ayala-Varela, F. y Salazar-Valenzuela, D), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2020 (hiszp.).

[R_Ecuador-9] 1 2 3 4 A. Quezada & A. Arteaga, Fitzinger’s False Coral Snake (Oxyrhopus fitzingeri), [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J), 2024, DOI: 10.47051/XZYQ9216 (ang.).

[KodyMuzeum-12] Mark HenryM.H. Sabaj Mark HenryM.H., Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[5]

[6]

[7]

[8]

[b]

[c]

[9]