Płaskogonka kapturowa
| Crypsirina cucullata[1] | |||
| Jerdon, 1862 | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
płaskogonka kapturowa | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Płaskogonka kapturowa[5], sroka kapturowa[2][6] (Crypsirina cucullata) – słabo poznany[7][8] gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae). Endemiczny dla Mjanmy[4]. Osiadły[9][10]. Nie wyróżnia się podgatunków[11].
Charakterystyka
Wymiary
Ciało płaskogonki kapturowej osiąga długość ok. 30–31 cm łącznie z ogonem[8] i masę mieszczącą się w zakresie 130–135 g[12].
Skrzydłoː 10,2–10,8 cm
Ogonː 18–20 cm
Skokː 2,6–2,7 cm
Dzióbː 2 cm[8]
Wygląd zewnętrzny
Mocny, zakrzywiony dziób o czarnym wnętrzu. Nogi krótkie i słabe, o czarnej barwie. Skrzydła szerokie, dosyć krótkie. Tęczówki ciemnoniebieskie[10]. Długi, podzielony na poziomy ogon z łopatkowatą końcówką. Pióra pokrywające czoło i kantarek miękkie i czarne, reszta głowy ciemna z zielonkawym połyskiem. Kark szarobiały. Ciało jasnoszare, z odcieniem bladego różu od spodu i szaroniebieskim zabarwieniem na wierzchu. Płowe pokrywy skrzydłowe, na dużych pokrywach skrzydłowych białe końcówki. Lotki pierwszorzędowe czarne[8][10]. Posiada dziesięć sterówek[13][7].
Upierzenie młodych osobników jest mniej intensywne i posiada szarobrązowe zabarwienie[10], pióra ogona krótsze i bez łopatkowatego zakończenia, tęczówki brązowe, wnętrze dzioba pomarańczowe. Po pierwszym pierzeniu płaskogonka kapturowa różni się od dorosłego ptaka tym, że jej pióra są ciemniejsze, nie ma białego karku, a ogon pozostaje stosunkowo krótki i zakończony inaczej niż u w pełni rozwiniętego osobnika. Ostateczny wygląd przybiera zazwyczaj po drugim pierzeniu, czasem dopiero w drugim roku życia[8].
Występowanie
Środowisko
Lasy wtórne, tereny porastane przez rośliny z rodziny dwuskrzydłowatych, cierniste zarośla, skraje terenów rolniczych na wysokościach do ok. 1000 metrów[7][4][10].
Zasięg występowania
Gatunek występujący wyłącznie w Mjanmie[7], w rejonie równin zalewowych rzek Sittaung Myit oraz Irawadi[4].
Tryb życia i zachowanie
Zachowaniaː zazwyczaj spotykana w parach lub niewielkich grupach[10], odgłos wytwarzany przez skrzydła podczas lotu opisywany jako brzęczący[8].
Rozródː 2–4 kremowe lub białozielone, nakrapiane na brązowo jaja składane w maju i czerwcu. Gniazdo z gałązek i korzonków, przypomina mniejszą, bardziej zwartą wersję tego budowanego przez srokę zwyczajną. Zazwyczaj znajduje się w zaroślach lub na małych drzewach[8][10][7].
Głosː cichy, mruczący dźwięk drrrriiii'k lub ostre, nieharmonijne, charczące odgłosy[7][8].
Pożywienieː zaobserwowano, że w skład diety płaskogonki kapturowej wchodzą organizmy z rzędu prostoskrzydłych (owady z podrzędu Caelifera oraz szarańcza wędrowna), modliszkowate i termity[7].
Status, zagrożenie i ochrona
Od 2000 roku płaskogonka kapturowa klasyfikowana jest przez czerwoną księgę gatunków zagrożonych IUCN jako gatunek bliski zagrożenia (NT); wcześniej, od 1994 roku miała status gatunku narażonego (VU). Zjawiska, które zdecydowały o umieszczeniu płaskogonki kapturowej w kategorii NT to obserwowany trend spadkowy w liczebności, stosunkowo niewielki obszar występowania i podzielenie populacji na mniejsze grupy, a także czynniki antropogeniczne – rozwój rolnictwa przyczynia się do zmniejszania naturalnych środowisk zamieszkiwanych przez płaskogonkę[4].
Przypisy
- ↑ Crypsirina cucullata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- 1 2 D. Lepage, Hooded Treepie Crypsirina cucullata, [w:] Avibase [online] [dostęp 2025-04-27] (ang.).
- ↑ T.C. Jerdon, Notice of some New Species of Birds from Upper Burmah, „Ibis”, seria 1 t. 4 (13), 1862, s. 20 (ang.).
- 1 2 3 4 5 Crypsirina cucullata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Corvidae Leach, 1820 - krukowate - Crows and jays (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-19].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 442, 1999.
- 1 2 3 4 5 6 7 Madge, S.: Hooded Treepie (Crypsirina cucullata). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-19].
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Steve Madge, Crows and Jays, A&C Black, 30 sierpnia 2010, ISBN 978-1-4081-3527-3 [dostęp 2018-07-18] (ang.).
- ↑ Species factsheet: Crypsirina cucullata. BirdLife International. [dostęp 2020-04-19]. (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 BirdForum, Hooded Treepie (Crypsirina cucullata) [dostęp 18-07-2018] (ang.)
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v15.1). [dostęp 2025-04-27]. (ang.).
- ↑ Témia à collier – Crypsirina cucullata – Hooded Treepie, [w:] Oiseaux.net [online] [dostęp 2018-07-18] (ang.).
- ↑ E. Blyth, Report of Curator, Zoological Department, February, 1862, „Journal of the Asiatic Society of Bengal”, 31, 1862, s. 341–342 (ang.).
Linki zewnętrzne
- Dźwięki wydawane przez płaskogonkę kapturową – xeno-canto.org
- Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).