Dwór w Żółwinie
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Nadarzyńska 21 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Józef Bobiński |
| Inwestor | |
| Kondygnacje |
3 |
| Powierzchnia użytkowa |
1800 m² |
| Rozpoczęcie budowy |
1852 |
| Ukończenie budowy |
ok. XIX w. (przed 1857 rokiem) |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele |
|
| Obecny właściciel |
rodzina Prokopowicz |
Położenie na mapie gminy Brwinów _location_map.png) | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu pruszkowskiego  | |
 52°06′29,1837″N 20°43′22,1700″E/52,108107 20,722825 | |
Dwór w Żółwinie – dwór z XIX wieku zaprojektowany przez Józefa Bobińskiego dla Michaliny Rzyszczewskiej z rodu Radziwiłłów, znajdujący się w podwarszawskiej miejscowości Żółwin[1].
Historia
W 1852 r. 35-letnia wówczas hrabina Michalina Rzyszczewska z rodu Radziwiłłów, żona Leona Rzyszczewskiego herbu Pobóg, kupiła Żółwin, Kopaną i Grudów[2][3]. Budowę dworu rozpoczęto w okolicach czerwca 1853 roku, według projektu Józefa Bobińskiego, gdy Michalina Rzyszczewska wróciła z podróży do Wenecji[3]. Następnym właścicielem posiadłości od 1862 roku był Eustachy Marylski, potem należała do Zielińskich, a od 1877 roku do Szellerów, którzy założyli żółwiński park[3][4]. W roku 1930 właścicielem został Michał Natanson[1]. Na początku II wojny światowej, dwór stał się schronieniem dla wysiedlonych Polaków, ukrywających się Żydów, a po Powstaniu Warszawskim – dla uchodźców ze stolicy[5]. Podczas Powstania Warszawskiego zjawił się tu Ferdynand Antoni Ossendowski, wtedy budynek był w posiadaniu Henryka Witaczka, który odkupił posiadłość od Henryka Natansona (syna Michała Natansona) w 1940 roku[3][5].
Według wspomnień Beaty Witaczek-Nehring: „Żółwin natychmiast stał się przytuliskiem dla wygnańców z Poznańskiego i Kresów Wschodnich i w końcu dla Warszawiaków (1944 r.). W różnych okresach przebywali tam: Maria Dąbrowska, Anna Kowalska, Ewa Szelburg-Zarembina, Stefan Krzywoszewski, Ferdynand Ossendowski. W Żółwinie prowadzono w dalszym ciągu doświadczalne wychowy jedwabników i kursy instruktorskie. Wielokrotnie przebywały tam osoby zaangażowane w konspirację, którym potrzebna była okresowa zmiana miejsca pobytu. Często znajdowały się też tam osoby pochodzenia żydowskiego”[5].
Po II wojnie światowej, budynek stawał się zaniedbany[6]. W 2005 roku dwór w Żółwinie został wykupiony przez Zbigniewa Prokopowicza i Sylvie Marie Louise Cambou-Prokopowicz oraz został przez nich odrestaurowany[4]. Niegdyś pełnił funkcję niewielkiego hotelu[6].
Opis architektury
Dwór o późnoklasycystycznym stylu architektonicznym. Budynek jest wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta. Parterowy, z jedną kondygnacją podziemną. Dwie części elewacji frontowej są rozdzielone portykiem toskańskim, mają zupełnie inny rytm rozmieszczenia okien, w prawej części okna występują parami, w lewej części pojedynczo. W elewacji znajdującej się od strony ogrodu ryzalit jest zwieńczony balustradą i został poprzedzony tarasem, ma również parzystą liczbę otworów[1].
Park, którym otoczony jest dwór, ma powierzchnię 7 hektarów[1].
Budynek osadzony jest wśród roślinności ze stuletnimi drzewami i licznymi stawami. Dom wznosi się w pobliżu figury Marii Dziewicy (statuę zbudowano w 1867 roku w południowym skrzydle parku)[7].
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 Żółwin [online], Polskie Zabytki [dostęp 2020-12-15].
- ↑ Michalina ks. Radziwiłł na Nieświeżu h. Trąby [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2020-12-15].
- 1 2 3 4 Z przeszłości – Zolwin.pl [online], zolwin.pl [dostęp 2020-12-15].
- 1 2 Grażyna Adamska, Dwór w Żółwinie i jego tajemnice [online], cyfrowemazowsze.pl, 2009.
- 1 2 3 Miesięcznik Lokalny „Linia” Brwinów Otrębusy Kanie [online], www.facebook.com [dostęp 2020-12-15] (pol.).
- 1 2 Żółwin. Tajemnica uczonego awanturnika – Otwarty Przewodnik Krajoznawczy [online] [dostęp 2020-12-15] (pol.).
- ↑ Pałac w Żółwinie Żółwin [online], Pałac w Żółwinie Żółwin – Noclegi.pl [dostęp 2020-12-15] (pol.).