Parafia Ewangelicko-Augsburska św. Krzysztofa we Wrocławiu

Parafia Ewangelicko-Augsburska św. Krzysztofa we Wrocławiu

Kościół św. Krzysztofa
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Siedziba	Wrocław
Adres	ul. Partyzantów 60, 51-675 Wrocław
Wyznanie	luteranizm
Kościół	Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP
Diecezja	wrocławska
kościół parafialny	Kościół św. Krzysztofa we Wrocławiu
Filie	Kościół Gustawa Adolfa we Wrocławiu Jelenia Góra Legnica Wałbrzych
Proboszcz	ks. Karol Długosz
Położenie na mapie Wrocławia Parafia Ewangelicko-Augsburska św. Krzysztofa we Wrocławiu
Położenie na mapie Polski Parafia Ewangelicko-Augsburska św. Krzysztofa we Wrocławiu
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Parafia Ewangelicko-Augsburska św. Krzysztofa we Wrocławiu
51°06′36,999″N 17°06′10,582″E/51,110278 17,102939
Strona internetowa

Parafia Ewangelicko-Augsburska św. Krzysztofa we Wrocławiu – luterańska parafia we Wrocławiu, należąca do diecezji wrocławskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP. Jej siedziba mieści się przy ulicy Partyzantów 60, a kościół parafialny przy pl. św. Krzysztofa 1^[1].

Pierwsze nabożeństwo ewangelickie we Wrocławiu odbyło się 21 października 1523 i poprowadzone było przez ks. Jana Hessa w kościele Marii Magdaleny. Do tamtejszej parafii należał również kościół św. Krzysztofa^[2][3]. Około 1560 w budynku kościoła św. Krzysztofa rozpoczęła ponadto działalność polska szkoła ewangelicka, funkcjonująca do około 1720^[4][5].

W kościele św. Krzysztofa jeszcze za czasów przedreformacyjnych odbywały się posługi religijne dla polskojęzycznych wiernych. Pierwszym polskim ewangelickim duchownym był Michał Buck, pracujący w kościele w latach 1550–1560. Jego następcą został Mikołaj Siderius pochodzący z Lubelszczyzny. Ufundował on księgozbiór dla polskiej biblioteki kościelnej. Kolejnym duchownym zboru polskiego został Michael Kush, który przygotował wydany w 1646 słownik niemiecko-polsko-łaciński. W kościele pracował Paweł Twardy, który opublikował dzieła takie jak „Postylla S. Dambrowskiego” oraz „Modlitwy dla nabożeństwa chrześcijanina”. Przy kościele św. Krzysztofa powstała następnie samodzielna parafia^[6][7]. Kazania w języku polskim głoszone tu były do 1888^[5]. Wówczas parafia św. Krzysztofa została włączona w struktury parafii św. Marii Magdaleny, a kościół św. Krzysztofa stał się ponownie jej kościołem filialnym^[6][7]. W wyniku działań wojennych w 1945 budynek kościoła uległ zniszczeniu w 75%^[3].

W związku z przekazaniem kościoła św. Marii Magdaleny na rzecz parafii polskokatolickiej, nabożeństwa parafii ewangelickiej św. Marii Magdaleny, prowadzącej posługi religijne dla pozostałych tu osób narodowości niemieckiej^[8], odbywały się w zakrystii jej dawnego kościoła parafialnego^[9]. Natomiast kościół św. Krzysztofa odbudowywany był etapami. Prace prowadzono w latach 1947–1949 i 1957–1958^[8]. W 1958 został on otwarty do użytkowania^[10][11] (inauguracyjne nabożeństwo miało miejsce 27 kwietnia 1958^[12]) i przekazany na własność ewangelickiej parafii św. Marii Magdaleny, w skład której jako kościół filialny wchodził przed II wojną światową^[10][11]. Parafia ta została przekształcona w jeden ze „zborów niepolskich”^[13], jednostek funkcjonujących w ramach Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w PRL, jednak niestanowiących jego integralnej części. Zbory te podlegały bezpośrednio Biskupowi Kościoła, który pośredniczył w kontaktach między nimi, a Urzędem do Spraw Wyznań, natomiast opieka duszpasterska Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego nad nimi ograniczała się do wysyłania jego księży do pracy w tych wspólnotach z uwagi na brak własnych duszpasterzy tych zborów, co spowodowane było ich wysiedleniem lub wyjazdami do Niemiec^[14]. Członkami wrocławskiego „zboru niepolskiego” zostali głownie byli członkowie parafii św. Marii Magdaleny, a kościołem wspólnoty stał się kościół św. Krzysztofa. Zbór przejął zachowane księgi chrztów, konfirmacji, ślubów, pogrzebów i ogłoszeń parafialnych z parafii św. Marii Magdaleny, a także jej zbiory biblioteczne. Zachował również liturgię Ewangelickiego Kościoła Unii Staropruskiej używaną na Śląsku, która była stosowana w dawnej parafii, jak również korzystanie ze śpiewników wydrukowanych początkiem XX wieku^[15].

Prace przy rekonstrukcji budynku kościoła były kontynuowane w latach 1966–1970 oraz 1996–1999^[8]. Jego wyposażenie zostało przeniesione z innych kościołów ewangelickich^[3].

Parafia św. Krzysztofa została oficjalnie utworzona decyzją Konsystorza z 1 lutego 1993 w wyniku przekształcenia wrocławskiego „zboru niepolskiego” w samodzielną parafię o charakterze niemieckim^[12][13]. Postanowienie to zostało potwierdzone przez wojewodę wrocławskiego, kiedy 26 lutego 1993 została jej nadana osobowość prawna^[12]. W skład parafii św. Krzysztofa we Wrocławiu weszły wszystkie „zbory niepolskie” prowadzące działalność na terenie Dolnego Śląska. W 1994 jej pierwszym proboszczem został ks. Ryszard Borski, pełniący do tej pory funkcję duszpasterza osób narodowości niemieckiej^[13].

6 listopada 1996 doszło do zwrotu Kościół Gustawa Adolfa wraz z dawnym budynkiem parafialnym na rzecz Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego^[16][17]. Po jego remoncie zakończonym powtórną konsekracją w 1999 się kościołem filialnym parafii św. Krzysztofa^[18]. W pozyskanym budynku sąsiadującym z kościołem powstała plebania, dom zborowy, kancelaria parafialna oraz mieszkania dla jej pracowników i pokoje gościnne^[12].

W 2006 stanowisko proboszcza objął ks. Andrzej Fober^[19].

W 2018 parafia liczyła około 120 wiernych^[20]. Posiadała wówczas filiały w Jeleniej Górze (nabożeństwa w drugą sobotę miesiąca w kościele Zbawiciela w Jeleniej Górze-Cieplicach), Legnicy (nabożeństwa w pierwszą i trzecią niedzielę miesiąca oraz w Wigilię w kościele Marii Panny), Lubaniu (nabożeństwa w drugą sobotę miesiąca w kościele Marii Panny), Świdnicy (nabożeństwa w czwartą sobotę miesiąca w „Domu Lutra”) oraz Wałbrzychu (nabożeństwa w drugą niedzielę i czwartą sobotę miesiąca oraz w Wigilię w kościele Zbawiciela). Wszystkie nabożeństwa w parafii odbywały się w języku niemieckim^[21].

Ksiądz Andrzej Fober pracował jako proboszcz parafii do 2021^[19]. 1 sierpnia 2021 nowym proboszczem-administratorem został ks. Karol Długosz^[22].

W 2021 zainaugurowana została działalność Koła Pań, prowadzonego przez żonę proboszcza. Spotkania koła odbywają się raz w miesiącu w budynku plebanii na Sępolnie^[23].

W latach 2010–2022 działalność muzyczną w parafii reprezentował Kantorat Zeggerteum, który występował zarówno podczas nabożeństw, jak i koncertów^[24]. Parafia do 2022 r. wydawała także dwujęzyczny kwartalnik Christophoribote^[25].

Parafia prowadzi opiekę duszpasterską nad wiernymi używającymi języka niemieckiego i zamieszkującymi terytorium Dolnego Śląska, będąc spadkobiercą działających na tym obszarze do 1993 ewangelickich „zborów niepolskich” skupiających autochtonicznych mieszkańców regionu^[26][27]. Do parafii należą także wierni polskojęzyczni z terenu miasta Wrocławia i stanowi ona jedną z dwóch parafii ewangelicko-augsburskich na jego terenie, obok parafii Opatrzności Bożej^[27].

Do parafii należy kościół św. Krzysztofa we Wrocławiu, stanowiący jej kościół parafialny^[1], jak również filialny Kościół Gustawa Adolfa, położony w dzielnicy Sępolno^[26].

W kościele św. Krzysztofa we Wrocławiu w każdą niedzielę odbywają się dwa nabożeństwa – w języku niemieckim oraz w języku polskim. Z uwagi na przynależność do parafii osób anglojęzycznych organizowane są także nabożeństwa w języku angielskim^[28].

Ponadto niemieckojęzyczne nabożeństwa prowadzone są przez parafię w następujących miejscowościach^[28]:

• Jelenia Góra – nabożeństwa domowe^[28]
• Legnica – nabożeństwa odbywają się w kościele Marii Panny^[28]
• Wałbrzych – nabożeństwa domowe^[28]

Parafia prowadzi spotkania dla kobiet^[23], lekcje religii, spotkania dla osób zainteresowanych luteranizmem, a raz w miesiącu we Wrocławiu odbywają się też godziny biblijne. Działa Stacja Socjalna, zajmująca się ambulatoryjną pomocą domową oraz Stacja Pomocy Joannitów, która prowadzi wypożyczalnię sprzętu rehabilitacyjnego^[26]. W miesiącach zimowych funkcjonuje kuchnia dla bezdomnych^[29]. Odbywają się także kursy języka polskiego dla osób pochodzących z Ukrainy^[30].

• TomaszT. Kmita-Skarsgård TomaszT., Kultura muzyczna kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu w latach 1923-1945. Historia, dziedzictwo i perspektywy, Wrocław 2013, s. 19, ISBN 978-83-971095-0-6 .