Paragalago
| Paragalago | |||
| Masters, Génin, Couette, Groves, Nash, Delpero & Pozzi, 2017[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – galagonik mozambicki (P. granti) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Paragalago | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Galago zanzibaricus Matschie, 1893 | |||
| Gatunki | |||
| |||
Paragalago – rodzaj ssaków naczelnych z rodziny galagowatych (Galagidae).
Rozmieszczenie geograficzne
Morfologia
Długość ciała 9–18 cm, ogona 16–27 cm; masa ciała 35–200 g[3][4].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 2017 roku międzynarodowy zespół zoologów (Południowoafrykanka Judith C. Masters, Francuzi Fabien Génin i Sébastien Couette, Brytyjczyk Colin Peter Groves, Amerykanin Stephen D. Nash oraz Włosi Massimiliano Delpero i Luca Pozzi) w artykule poświęconym nowemu rodzajowi galagowatych, opublikowanym w czasopiśmie „Zoological Journal of the Linnean Society”[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) galagonik zanzibarski (P. zanzibaricus).
Etymologia
Paragalago: gr. παρα para ‘blisko’; rodzaj Galago É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1796 (galago)[1].
Podział systematyczny
Takson wyodrębniony na podstawie danych genetycznych i morfologicznych z Galagoides[1]. Do rodzaju należą następujące gatunki[5][4][2]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[6] | Podgatunki[3][2][4] | Rozmieszczenie geograficzne[3][2][4] | Podstawowe wymiary[3][4][a] | Status IUCN[7] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Paragalago rondoensis | (Honess, 1997) | galagonik malutki | gatunek monotypowy | endemit Tanzanii (płaty wilgotnych lasów (rezerwaty Litipo, Rondo, Ziwani, Pugu Hills/Kazimzumbwi, Zareninge i Pande Game)); zakres wysokości: 100–900 m n.p.m. | DC: 9–12 cm DO: 16–22 cm MC: 35–70 g |
EN | |
| Paragalago orinus | (B. Lawrence & Washburn, 1936) | galagonik tanzański | gatunek monotypowy | na wielu obszarach Eastern Arc Mountains w południowo-wschodniej Kenii i wschodniej Tanzanii (włącznie z Taita Hills, zachodnimi i wschodnimi górami Usambara, górami Uluguru, Udzungwa i Rubeho); zakres wysokości: 1200–2000 m n.p.m. | DC: 12,5–15 cm DO: 17–19 cm MC: około 80 g |
VU | |
 |
Paragalago granti | (O. Thomas & Wroughton, 1907) | galagonik mozambicki | gatunek monotypowy | wybrzeże od rzeki Rufidżi (południowo-wschodnia Tanzania) do rzeki Limpopo (południowo-wschodni Mozambik) i obszary górskie (np. góry Thyolo, Malawi), na zachód do Chimanimani (Zimbabwe); zakres wysokości: do 1800 m n.p.m. | DC: 9–12 cm DO: 16–22 cm MC: 37–70 g |
LC |
 |
Paragalago cocos | (E. Heller, 1912) | galagonik kenijski | gatunek monotypowy | pas nadmorski i lasy galeriowe wschodniej Kenii, północno-wschodniej Tanzanii i prawdopodobnie południowego Sudanu; zakres wysokości: 0–350 m n.p.m. | DC: około 17 cm DO: około 27 cm MC: 155–180 g |
LC |
| Paragalago zanzibaricus | (Matschie, 1893) | galagonik zanzibarski | 2 podgatunki | endemit północno-wschodniej Tanzanii (Udzungwa w Kihansi, Uluguru, wschodnie góry Usambara na południe do rzeki Rufidżi i archipelag Zanzibar (Zanzibar i Mafia); zakres wysokości: 0–1070 m n.p.m. | DC: 12–18 cm DO: 17–24 cm MC: 100–200 g |
NT |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, NT – gatunek bliski zagrożenia, VU – gatunek narażony, EN – gatunek zagrożony.
Uwagi
- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
- 1 2 3 4 J.C. Masters, F. Génin, S. Couette, C.P. Groves, S.D. Nash, M. Delpero & L. Pozzi. A new genus for the eastern dwarf galagos (Primates: Galagidae). „Zoological Journal of the Linnean Society”. 181 (1), s. 229–241, 2017. DOI: 10.1093/zoolinnean/zlw028. (ang.).
- 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 162. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- 1 2 3 4 5 K.A.-I. Nekaris: Family Galagidae (Galagos). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 198–200. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
- 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 103–104. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-07]. (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 35. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ Taxonomy: Paragalago – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-09-21]. (ang.).