Partia Narodowo-Bolszewicka

Partia Narodowo-Bolszewicka

Национал-большевистская Партия

Państwo	Rosja
Skrót	НБП, NBP, nacbole
Lider	Eduard Limonow
Data założenia	28 listopada 1994
Data rozwiązania	w 2010 przekształcona w partię Inna Rosja
Adres siedziby	Moskwa
Ideologia polityczna	narodowy bolszewizm, lewica narodowa, eurazjatyzm
Poglądy gospodarcze	socjalizm

Partia Narodowo-Bolszewicka (ros. Национал-большевистская Партия, Nacionał-Bolszewistskaja Partija) – nielegalna^[1] rosyjska lewicowo-nacjonalistyczna partia polityczna. Jej liderem od początku istnienia był Eduard Limonow. Partia Narodowo-Bolszewicka została zdelegalizowana 29 czerwca 2005 roku przez Sąd Obwodowy w Moskwie.^[2] W roku 2007 działalność Partii została zakazana, jednak mimo tego Partia Narodowo-Bolszewicka kontynuuje nielegalne działania.^[3] Partyjną ideologią jest narodowy bolszewizm stanowiący połączenie komunizmu, nacjonalizmu i eurazjatyzmu.

Flagą NBP jest czerwony sztandar z białym kołem i wpisanym weń czarnym sierpem i młotem.

Partia Narodowo-Bolszewicka należy do najsprawniejszych formacji politycznych w Rosji. Jej członkowie nazywani są „nacbolami”^[4] bądź „limonowcami”.^[5]

Partia Narodowo Bolszewicka głosi idee narodowego-bolszewizmu, która stworzona została przez Nikołaja Ustriałowa.^[6] Zakładał on, że bolszewizm będzie ewoluował w kierunku rosyjskiego nacjonalizmu^[7]. Narodowy bolszewizm był również ideą żywą w Republice Weimerskiej gdzie jego przedstawicielem był Ernst Niekisch^[8]. Partia broni historycznego dziedzictwa stalinizmu podkreśla jednak, że nie chce odtworzyć tego systemu.^[9] Badacze opisali ideologię Partii jako mieszaninę idei skrajnie lewicowych i prawicowych.^[10]. W przyjętym w 2004 roku programie głosi się, że celem Partii Narodowo-Bolszewickiej jest „przekształcenie Rosji w nowoczesne, silne państwo szanowane przez inne kraje i kochane przez swoich obywateli” poprzez rozwój społeczeństwa obywatelskiego, wolności mediów i społecznej sprawiedliwości.^[11] Partia łączy skrajnie lewicowe hasła z retoryką wielkomocarstwową. Od 2004 roku żąda również zakończenia cenzury mediów i przeprowadzenia wolnych wyborów do Dumy.^[12]

Od momentu swojego powstania Partia Narodowo Bolszewicka utrzymuje związki z przedstawicielami rosyjskich kontrkultur młodzieżowych.^[13] Członkami Partii jest wielu artystów, związane są z nią liczne zespoły punk rockowe.^[14][15][16] Członkami Partii byli m.in. założyciel zespołu Grażdanskaja Oborona Jegor Letow i znany pisarz Zachar Prilepin, który opisał narodowych bolszewików w swojej powieści Sańkja.^[17]

W 1992 roku Eduard Limonow współpracował z Frontem Ocalenia Narodowego, szeroką koalicją grup przeciwnych Borysowi Jelcynowi. 1 maja 1993 roku Limonow i Aleksandr Dugin podpisali deklarację o stworzeniu Partii Narodowo-Bolszewickiej.^[18] W 1993 roku narodowi bolszewicy brali udział w zamieszkach w trakcie Kryzysu konstytucyjnego w Rosji ^[19]. 28 listopada 1994 roku ukazał się pierwszy numer czasopisma „Limonka” – oficjalnego organu Partii.^[20][21]

W kwietniu 2001 roku Eduard Limonow został aresztowany wraz z grupą narodowych bolszewików pod zarzutem terroryzmu i wzywania do obalenia siłą porządku konstytucyjnego. Narodowym bolszewikom zarzucono przygotowywania zbrojnego powstania wśród rosyjskojęzycznej mniejszości Kazachstanu^[22]. Od momentu aresztu lidera Partia podjęła działania przeciw administracji prezydenta Władimira Putina.^[23] w 2002 roku narodowi bolszewicy starli się z siłami policji podczas lewicowej demonstracji „Antykapitalizm 2002”^[24] w 2003 roku Limonow został wypuszczony z więzienia Lefortowo^[25] Partia Narodowo Bolszewicka stała się ważnym członkiem opozycyjnej koalicji Inna Rosja. W 2006 roku narodowi bolszewicy uczestniczyli we wspólnych demonstracjach rosyjskiej opozycji.^[26] W 2007 roku Sąd Najwyższy potwierdził decyzję sądu niższej instancji o zakazie działalności Partii Narodowo Bolszewickiej^[27]

Po delegalizacji Partii

W 2009 r. członkowie zdelegalizowanej NBP wzięli udział w tzw. Strategii-31, serii protestów obywatelskich na rzecz prawa do pokojowych zgromadzeń.^[28][29] W lipcu 2010 r. Narodowi Bolszewicy założyli nową partię polityczną Inna Rosja^[30] We wrześniu 2021 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że delegalizacja Partii Narodowo Bolszewickiej stanowiła naruszenie artykułu 11 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.^[31]

Główną metoda działalności Partii Narodowo-Bolszewickiej jest tzw. akcja bezpośrednia, polegająca m.in. na zajmowaniu i okupowaniu budynków państwowych, obrzucaniu nielubianych polityków jajkami, pomidorami itp., oraz organizowaniu masowych demonstracji.^[32] Od 1998 roku za działalność opozycyjną uwięzionych było ponad 150 członków NBP.^[33]

• Sieradzan Przemysław, Aksamitni Terroryści. Narodowy bolszewizm w Federacji Rosyjskiej, 2008.
• Sieradzan Przemysław, Czerwono-Brunatni. Sojusz radykalizmu lewicy i prawicy w Rosji współczesnej, 2010.

• Inna Rosja - partia rosyjskich narodowych bolszewików
• Partia Narodowo Bolszewicka strona archiwalna
• Nazbol memories archiwum filmowe
• „Fenomen Eduarda Limonowa i rosyjskiej Partii Narodowo-Bolszewickiej”. geocities.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-06)].