Patrick McGoohan

Patrick McGoohan
Ilustracja
Patrick McGoohan (1962)
Imię i nazwisko

Patrick Joseph McGoohan

Data i miejsce urodzenia

19 marca 1928
Nowy Jork

Data i miejsce śmierci

13 stycznia 2009
Santa Monica

Zawód

aktor, reżyser, scenarzysta, producent telewizyjny

Współmałżonek

Joan Drummond​
(1951–2009; jego śmierć)

Lata aktywności

1948–2002

Patrick Joseph McGoohan[1] (ur. 19 marca 1928 w Nowym Jorku, zm. 13 stycznia 2009 w Santa Monica) – irlandzko–amerykańsko–brytyjski aktor, scenarzysta, reżyser i producent telewizyjny.

Laureat nagrody telewizyjnej BAFTA 1960 dla najlepszego aktora za rolę tajnego agena Johna Drake’a w serialu ITV Danger Man (1960–62, 1964–68). Dwukrotny zdobywca nagrody Primetime Emmy – dla najlepszego aktora drugoplanowego w serialu komediowym lub dramatycznym[2] za rolę komendanta akademii wojskowej pułkownika Lyle’a C. Rumforda w odcinku serialu kryminalnego NBC Columbo (1974) – pt. „W świetle poranka” („By Dawn’s Early Light”)[3] i za wybitny gościnny występ aktora w serialu dramatycznym[2] za rolę szanowanego prawnika Oscara Fincha, zajmującego się morderstwami w telewizyjnym dramacie detektywistycznym ABC Columbo: Morderstwo w programie dnia (Columbo: Agenda for Murder, 1990)[4].

Życiorys

Urodził się w Astorii[5], w Queens w okręgu Nowego Jorku w rodzinie irlandzkich katolickich imigrantów, Rose McGoohan (z domu Fitzpatrick) i Thomasa McGoohana[6][7]. Wkrótce po jego narodzinach rodzina wróciła do Irlandii, osiedlając się w rejonie Mullaghmore w Carrigallen w hrabstwie Leitrim[8]. Siedem lat później przenieśli się do Anglii, osiedlając się w Sheffield w West Riding of Yorkshire. McGoohan uczęszczał do St Marie’s School przy Katedrze Najświętszej Marii Panny w Sheffield, następnie do szkoły katolickiej im. św. Wincenta[9] i De La Salle College. Podczas II wojny światowej został ewakuowany do Loughborough, gdzie uczęszczał do Ratcliffe College w tym samym czasie co przyszły aktor Ian Bannen. McGoohan wyróżniał się w matematyce i boksie. Opuścił szkołę w wieku 16 lat i wrócił do Sheffield, gdzie pracował jako hodowca kurczaków, urzędnik bankowy i kierowca ciężarówki, zanim w 1945 wziął udział w amatorskim przedstawieniu Vincent’s Youth Club w Sheffield Duma i uprzedzenie jako Fitzwiliam Darcy. W 1947 McGoohan został przyjęty do Sheffield Playhouse[10]. Kiedy jeden z aktorów zachorował, zastąpił go McGoohan, co zapoczątkowało jego karierę aktorską[11] w roli Oscara Hubbarda w sztuce Lillian Hellman Lisie gniazdo (1951) czy Petruchio w komedii Williama Shakespeare’a Poskromienie złośnicy (1952).

Karierę rozpoczął w Wielkiej Brytanii w latach 1950–51 w Theatre Royal w Bath. W 1953 związał się z The Old Vic, gdzie zagrał Piotra Trofimowa w inscenizacji Wiśniowy sad Antona Czechowa i Pompejusza w tragedii Antoniusz i Kleopatra Williama Shakespeare’a. W 1954 McGoohan wystąpił na West Endzie[10] w roli wikariusza Kościoła anglikańskiego oskarżonego o homoseksualizm w przedstawieniu Poważne oskarżenie[12]. Po raz pierwszy wystąpił na małym ekranie w roli Williama E. Gladstone’a w jednym z odcinków serialu historycznego BBC Ty tam jesteś (You Are There, 1954) z Waltera Cronkite’a. Jego talent dostrzegł Orson Welles, który w 1955 obsadził go w roli Starbucka u boku Ahaba w dobrze przyjętym przedstawieniu Melville’a Moby Dick[10].

Wystąpił w roli angielskiego żołnierza w historycznym filmie przygodowym akcji Czarny książę (The Dark Avenger, 1955) u buku Errola Flynna, jako strażnik na drzwiach w dramacie wojennym Michaela Andersona Nocny nalot (The Dam Busters, 1955), McIsaacs w melodramacie Roya Warda Bakera Passage Home (1955), Moor Larkin w dramacie przygodowym Terence’a Younga Zarak (1956) z Victorem Mature, Simon Breck w melodramacie Przypływ w południe (High Tide at Noon, 1957), Jess w dramacie kostiumowym Josepha Loseya Cyganka i dżentelmen (The Gypsy and the Gentleman, 1958) z Meliną Mercouri i Keithem Michellem, G. „Czerwony” Redman, kierowca ciężarówki 1 w dramacie kryminalnym noir Piekielni kierowcy (Hell Drivers, 1957) ze Stanleyem Bakerem i Andrew Miller w melodramacie przygodowym Kena Annakina Ani księżyc nocą (Nor the Moon by Night, 1958)[13].

Do Stanów Zjednoczonych przeniósł się w latach 70. i został zaangażowany przez Richarda Quine’a do roli agenta podatkowego Franka Longa, który pragnie zbić interes na handlu whisky, zanim zakaz sprzedaży alkoholu nie zostanie zdjęty w komediodramacie Bitwa o whisky (The Moonshine War, 1970) z Alanem Aldą. W 1985 na Broadwayu odniósł sukces sceniczny i otrzymał nominację do nagrody Theatre World za rolę Stewarta w spektaklu Paczka kłamstw (Pack of Lies)[14].

19 maja 1951 zawarł związek małżeński z Joan Drummond. Mieli trzy córki: Catherine (ur. 31 maja 1952), Anne (ur. 1959) i Frances (ur. 1960).

Zmarł po „krótkiej chorobie” 13 stycznia 2009 w szpitalu w Santa Monica w Kalifornii[15].

Wybrana filmografia

Filmy

Seriale

  • 1974: Columbo – odc. pt. „W świetle poranka” („By Dawn’s Early Light”) jako pułkownik Lyle C. Rumford
  • 1975: Columbo – odc. pt. „Kryzys tożsamości” („Identity Crisis”) jako Nelson Brenner (także reżyseria)
  • 1976: Columbo – odc. pt. „Ostatni toast za komandora” („Last Salute to the Commodore”) – reżyseria
  • 1987: Napisała: Morderstwo (Murder, She Wrote) – odc. pt. „Świadek obrony” („Witness for the Defense”) jako Oliver Quayle
  • 2000: Simpsonowie (The Simpsons) – odc. pt. „Komputer nosił groźne buty” („The Computer Wore Menace Shoes”) jako Numer sześć (głos)
  • 2001: Columbo – odc. pt. „Śmiertelna partytura” („Murder with Too Many Notes”) – reżyseria

Przypisy

  1. Patrick McGoohan. Listal. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
  2. 1 2 Patrick McGoohan Biography, „TV Guide [dostęp 2025-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2025-01-05] (ang.).
  3. Columbo: By Dawn’s Early Light (1974) w bazie IMDb (ang.)
  4. Columbo: Agenda for Murder (1990) w bazie IMDb (ang.)
  5. Dennis McLellan, Patrick McGoohan dies at 80; TV’s ‘Secret Agent’ and ‘Prisoner’, „Los Angeles Times”, 15 stycznia 2009 [dostęp 2025-01-05] (ang.).
  6. Patrick McGoohan, „The Daily Telegraph”, 15 stycznia 2009 [dostęp 2025-01-05] (ang.).
  7. Patrick McGoohan Biography (1928–2009). Film Reference. [dostęp 2025-01-05]. (ang.).
  8. Patrick McGoohan - reliving the work of a screen legend, „The Irish Post”, 2 września 2013 [dostęp 2025-01-05] (ang.).
  9. Roger Langley: Patrick McGoohan: Danger Man or Prisoner?. Chicago: Tomahawk Press, 8 listopada, s. 12–13. ISBN 978-0953192649.
  10. 1 2 3 Robert Sellers, Patrick McGoohan: Actor who created and starred in the cult 1960s television series 'The Prisoner', „The Independent”, 16 stycznia 2009 [dostęp 2025-01-05] (ang.).
  11. McGoohan, Patrick (1928–2009) Biography. BFI Screenonline. [dostęp 2025-01-05]. (ang.).
  12. Philip Hope–Wallace, 18 lutego 1955, Another New Play in London: „Serious Charge”, „The Manchester Guardian”, s. 7
  13. Patrick McGoohan. Rotten Tomatoes. [dostęp 2025-01-05]. (ang.).
  14. Patrick McGoohan. Internet Broadway Database. [dostęp 2025-01-05]. (ang.).
  15. Douglas Martin, Patrick McGoohan, Star of 'The Prisoner,' Dies at 80, „The New York Times”, 15 stycznia 2009 [dostęp 2025-01-05] (ang.).

Linki zewnętrzne