Pectis

*Pectis*
	; Pectis papposa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	Pectis
	Nazwa systematyczna
	Pectis L.; Syst. Nat., ed. 10. 2: 1189, 1221, 1376 (1759)
	Typ nomenklatoryczny
	P. linifolia Linnaeus
Synonimy
	Cheilodiscus Triana; Chthonia Cass.; Cryptopetalon Cass.; Helioreos Raf.; Lorentea Lag.; Pectidium Less.; Pectidopsis DC.; Seala Adans.; Stammarium Willd. ex DC. ;
	Cheilodiscus Triana; Chthonia Cass.; Cryptopetalon Cass.; Helioreos Raf.; Lorentea Lag.; Pectidium Less.; Pectidopsis DC.; Seala Adans.; Stammarium Willd. ex DC. ;

Pectis – rodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje 94 gatunki^[3]. Rośliny te występują na kontynentach amerykańskich sięgając na północy po środkową część Stanów Zjednoczonych, a na południu do północnej Argentyny^[3]. Centrum zróżnicowania rodzaju stanowi Meksyk, gdzie rosną 43 gatunki^[5].

Rośliny z tego rodzaju wyróżniają się wśród astrowatych przeprowadzaniem fotosyntezy C4, co umożliwia im zasiedlanie suchych i gorących siedlisk takich jak pustynie, tropikalne i subtropikalne formacje trawiaste i zaroślowe oraz plaże w strefie międzyzwrotnikowej^[6].

W XIX wieku dla rodzaju tego proponowano polską nazwę „uględek”^[7].

Morfologia

Pokrój: Rośliny jednoroczne i byliny osiągające od 1 cm do 1,2 m wysokości. Łodygi prosto wzniesione lub płożące, pojedyncze do gęsto rozgałęzionych^[6].
Liście: Łodygowe, naprzeciwległe, zwykle siedzące, nagie lub owłosione. Blaszka liściowa zazwyczaj równowąska, czasem lancetowata do jajowatej, często na brzegu szczeciniasto owłosiona, zwłaszcza bliżej nasady liścia^[6].
Kwiaty: Zebrane w koszyczki wyrastające pojedynczo lub w kwiatostanach złożonych. Okrywy koszyczków są walcowate, dzwonkowate, wrzecionowate lub elipsoidalne o średnicy zwykle do kilku mm. Tworzą je listki w liczbie kilku do kilkunastu ułożone w jednym rzędzie. Dno koszyczka jest płaskie lub wypukłe, gładkie lub punktowane, bez plewinek. Kwiaty języczkowate występują w liczbie od kilku do ok. 20, są żeńskie i żółte, czasem z czerwoną nasadą od spodu, czasem też bieleją lub czerwienieją po wyschnięciu. Kwiaty rurkowe występują w liczbie od kilku do ponad 100, zwykle są obupłciowe i żółte, czasem także bieleją lub czerwienieją po wyschnięciu. W dole mają walcowatą rurkę krótszą od wąsko lejkowatej górnej części zwieńczonej 5, rzadziej 4 łatkami trójkątnymi do lancetowatych. U części gatunków korony tych kwiatów są grzbieciste, z dwiema wargami^[6].
Owoce: Brązowe lub czarne, walcowate do maczugowatych niełupki, żebrowane lub kanciaste, owłosione. Puch kielichowy trwały ma postać ości lub łusek^[6].

Systematyka

Rodzaj z plemienia Tageteae podrodziny Asteroideae w obrębie rodziny astrowatych Asteraceae^[8].

Wykaz gatunków^[3]

Pectis amplifolia D.J.Keil
Pectis angustifolia Torr.
Pectis arida D.J.Keil
Pectis barberi Greenm.
Pectis berlandieri DC.
Pectis bonplandiana Kunth
Pectis brachycephala Urb.
Pectis brevicaulis Urb.
Pectis brevipedunculata Sch.Bip.
Pectis burchellii Baker
Pectis cajamarcana D.J.Keil
Pectis canescens Kunth
Pectis capillipes (Benth.) Hemsl.
Pectis carthusianorum Less.
Pectis caymanensis (Urb.) Rydb.
Pectis christii Urb.
Pectis ciliaris L.
Pectis congesta Sch.Bip.
Pectis coulteri Harv. & A.Gray
Pectis cubensis Griseb.
Pectis cylindrica Rydb.
Pectis decemcarinata McVaugh
Pectis decumbens Sch.Bip.
Pectis depressa Fernald
Pectis diffusa Hook. & Arn.
Pectis domingensis Urb.
Pectis elongata Kunth
Pectis ericifolia D.J.Keil
Pectis exilis D.J.Keil
Pectis exserta McVaugh
Pectis fasciculiflora DC.
Pectis filipes Harv. & A.Gray
Pectis × floridana D.J.Keil
Pectis gardneri Baker
Pectis glaucescens (Cass.) D.J.Keil
Pectis gracilis Baker
Pectis guaranitica Chodat
Pectis haenkeana Sch.Bip.
Pectis harryi D.J.N.Hind & Frisby
Pectis hassleri D.J.Keil
Pectis havanensis Urb.
Pectis holochaeta (S.F.Blake) D.J.Keil
Pectis humifusa Sw.
Pectis imberbis A.Gray
Pectis incisifolia I.M.Johnst.
Pectis juniperina Rydb.
Pectis latisquama Sch.Bip. ex Greenm.
Pectis leavenworthii Standl. ex Leavenw.
Pectis leonis Rydb.
Pectis liebmannii Sch.Bip. ex Hemsl.
Pectis linearifolia Urb.
Pectis linearis La Llave
Pectis linifolia L.
Pectis loiolae Rebouças, V.S.Samp. & Roque
Pectis longipes A.Gray
Pectis luckoviae D.J.Keil
Pectis masonii Cuatrec.
Pectis monocephala Cuatrec.
Pectis mornicola Urb. & Ekman
Pectis multiceps Urb.
Pectis multiflosculosa (DC.) Sch.Bip.
Pectis multiseta Benth.
Pectis odorata Griseb.
Pectis oligocephala Sch.Bip.
Pectis papposa Harv. & A.Gray
Pectis peruviana D.J.Keil
Pectis pimana Laferr. & D.J.Keil
Pectis pinosia Urb.
Pectis pringlei Fernald
Pectis propetes Greenm.
Pectis prostrata Cav.
Pectis pumila D.J.Keil
Pectis purpurascens Urb. & Ekman
Pectis purpurea Brandegee
Pectis pusilla Urb.
Pectis pygmaea Kunth
Pectis repens Brandegee
Pectis rigida Baker
Pectis ritlandii R.A.Howard & W.R.Briggs
Pectis rusbyi Greene ex A.Gray
Pectis samanensis Urb.
Pectis saturejoides (Mill.) Sch.Bip.
Pectis schaffneri Sch.Bip. ex A.Gray
Pectis sessiliflora Sch.Bip.
Pectis sinaloensis Fernald
Pectis stella Malme
Pectis stenophylla A.Gray
Pectis subeglandulosa Urb. & Ekman
Pectis subsquarrosa Sch.Bip.
Pectis substriata Rusby
Pectis tenuicaulis Urb.
Pectis tenuifolia Sch.Bip.
Pectis uniaristata DC.
Pectis vandevenderi B.L.Turner
Pectis vollmeri Wiggins

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).
1 2 3 4 5 Pectis L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12] .
↑ Pectis Linnaeus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-12-12].
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 688, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
1 2 3 4 5 David J.D.J. Keil David J.D.J., Pectis Linnaeus, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2024-12-12] .
↑ Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 395. (pol.).
↑ Genus: Pectis L.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA. [dostęp 2024-12-12].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).

[powo-3] 1 2 3 4 5 Pectis L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12] .

[ing-4] Pectis Linnaeus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-12-12].

[mabb-5] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 688, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[america-6] 1 2 3 4 5 David J.D.J. Keil David J.D.J., Pectis Linnaeus, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2024-12-12] .

[7] Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 395. (pol.).

[grin-8] Genus: Pectis L.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA. [dostęp 2024-12-12].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]