Pelophylax cretensis

	Pelophylax cretensis
	(Beerli, Hotz, Tunner, Heppich & Uzzell, 1994)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy bezogonowe
Podrząd	Neobatrachia
Rodzina	żabowate
Rodzaj	Pelophylax
Gatunek	Pelophylax cretensis
Synonimy
	Rana cretensis Beerli, Hotz, Tunner, Heppich & Uzzell, 1994; Hylarana cretensis (Beerli, Hotz, Tunner, Heppich & Uzzell, 1994);
	Rana cretensis Beerli, Hotz, Tunner, Heppich & Uzzell, 1994; Hylarana cretensis (Beerli, Hotz, Tunner, Heppich & Uzzell, 1994);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania

Pelophylax cretensis – gatunek płaza bezogonowego z rodziny żabowatych (Ranidae), występujący endemicznie na greckiej wyspie Krecie. Dorasta do 8 cm długości i z wyglądu przypomina spokrewnioną żabę śmieszkę. Zasiedla tereny podmokłe. Gatunek narażony na wyginięcie w związku ze stosunkowo niewielkim zasięgiem występowania oraz spadkiem rozmiarów i jakości preferowanych siedlisk.

Pozycja taksonomiczna

Na status osobnego gatunku wskazują różnice w mtDNA oraz allozymach w porównaniu z innymi przedstawicielami rodzaju Pelophylax^[2].

Wygląd

Płaz ten dorasta do 5–8 cm długości i z wyglądu przypomina spokrewnioną żabę śmieszkę (Pelophylax ridibundus), od której różni się^[3]:

ubarwieniem, które zazwyczaj jest brązowo-szare (rzadziej zielonkawe) z widocznymi brązowymi kropkami
żółtawą pachwiną oraz wewnętrzną częścią ud
lepiej rozwiniętym modzelem podeszwowym

Zasięg występowania i siedlisko

Endemit. Występuje wyłącznie na greckiej wyspie Krecie, gdzie spotykany jest na obszarach nizinnych poniżej 100 m n.p.m. Zasięg (Extent of Occurrence, EOO) wynosi 13 874 km²^[2].

Płaz ten zasiedla tereny podmokle takie jak wolnopłynące rzeki, strumienie, jeziora i bagna. Do rozrodu dochodzi zapewne w zbiornikach wodnych^[2].

Status i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN Pelophylax cretensis wymieniony jest jako gatunek narażony (VU, Vulnerable) w związku ze stosunkowo niewielkim zasięgiem i spadkiem w rozmiarach i jakości jego siedlisk. Gatunkowi temu zagraża głównie utrata i degradacja siedlisk spowodowana aktywnością ludzką, taką jak urbanizacja, turystyka czy rolnictwo, a także konkurencja ze strony inwazyjnej żaby ryczącej (Lithobates catesbeianus) oraz odłów w celach naukowych^[2].

Gatunek ten występuje w wielu obszarach chronionych, które nie są natomiast właściwie zarządzane. Wymieniony jest również w załączniku V dyrektywy siedliskowej Unii Europejskiej i załączniku III konwencji berneńskiej. Figuruje również w greckiej czerwonej księdze gatunków zagrożonych (National Red List of Greece) jako gatunek zagrożony (Endangered)^[2].

Przypisy

1 2 3 Pelophylax cretensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 3 4 5 6 IUCN SSC Amphibian Specialist Group, Pelophylax cretensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020 [dostęp 2023-07-09] (ang.).
↑ Dufresnes Ch., Amphibians of Europe, North Africa and the Middle East, 19 stycznia 2019, s. 108, ISBN 978-1-4729-4137-4.

[itis-1] 1 2 3 Pelophylax cretensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] 1 2 3 4 5 6 IUCN SSC Amphibian Specialist Group, Pelophylax cretensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020 [dostęp 2023-07-09] (ang.).

[3] Dufresnes Ch., Amphibians of Europe, North Africa and the Middle East, 19 stycznia 2019, s. 108, ISBN 978-1-4729-4137-4.

[1]

[2]

[3]