Pesellino
![]() Francesco di Pesello, malarz florencki. Ilustracja Giorgio Vasari z 1568[2] | |
| Imię i nazwisko |
Francesco di Stefano |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
włoska |
| Dziedzina sztuki |
malarstwo |
| Epoka |
wczesny renesans, quattrocento |
| Ważne dzieła | |
| |
Pessellino, właściwe Francesco di Stefano znany też jako Francesco Pesellino lub Francesco Peselli (ur. 1422 we Florencji, zm. 29 czerwca 1457) – włoski malarz wczesnego renesansu, quattrocento.
Biografia
Ojcem Pesellino był malarz Stefano di Francesco (zm. 1427), a dziadkiem, ze strony matki, również malarzem Giuliano d'Arrigo, znany jako Pesello (1367-1446), po którym przybrał pseudonim "Pesellino". Po śmierci ojca w 1427 młody Francesco zamieszkał ze swoim dziadkiem, w którego pracowni malował do jego śmierci. Ok. 1446 został uczniem Filippo Lippi (ok.1406-1469), który z pewnością miał wpływ na jego styl. Ożenił się w 1442 roku, a ok. 1447 prawdopodobnie dołączył do gildii malarzy we Florencji[3][4].
W następnych latach wyrobił sobie reputację niewielkimi, pieczołowicie wykończonymi pracami o tematyce religijnej, ale też świeckimi, często będącymi ozdobą mebli, czy boazerii. Pesellino dekorował cassone, niskie skrzynie małżeńskie, popularne we Florencji w renesansie[4].
Często stosował naturalistyczne krajobrazy, wprowadzane do kompozycji przez jego mistrza Filippo Lippi, czy Domenico Veneziano i Fra Angelico. Jednak w przeciwieństwie do niego, nie wykorzystywali tła krajobrazowego w małych obrazach. Oryginalność Pesellino ukazuje się właśnie najwyraźniej w kompaktowych, niemal miniaturowych kompozycjach, gdzie łączy typowe dla Lippiego figury postaci z silnie zlokalizowaną topografią, na co mogły mieć wpływ panoramiczne tła Antonio Pollaiuolo[3].
Ok. 1446 Pesellino nawiązał współpracę z Zanobi Strozzi. Mogło to mieć związek z tym, że Strozzi przeprowadzał się w tym czasie z Fiesole do Florencji i Pesellino mógł udostępniać mu pracownię odziedziczoną po dziadku. Faktem pozostaje, że pracowali wspólnie przy co najmniej trzech zleceniach, które na podstawie stylu można datować między 1446 a 1448. Jednym z nich był obraz The Assumption of Virgin oraz dwie predelle: The Penitence of Saint Jerome i The Dormition of the Virgin[3].
W 1453 nawiązał współpracę z Piero di Lorenzo di Pratese di Bartolo Zuccheri i Zanobi di Migliore, z którymi prowadził pracownię przy Corso degli Adimari (obecnie Via dei Calzaiuoli), we Florencji. Trzej malarze dzielili się dochodem z pracy, która powstała w ich wspólnej pracowni, bez względu kto ją namalował[5].
We wrześniu 1455 otrzymał zaliczkę za zamówienie wykonania ołtarza z motywem Trójcy Świętej w Pistoi wraz z predellą. Praca nie została ukończona z powodu śmierci malarza w 1457. Ołtarz ten jest jedynym dobrze udokumentowanym dziełem Pessellino. Domenico Veneziano i Filippo Lippi zostali zatrudnieni do oceny stanu wykonanych prac, a rok później Lippi otrzymał zlecenie ukończenia ołtarza. W tym dziele styl Pesellino pokazuje już dojrzałe postacie, oparte na osobistej interpretacji dzieł Lippiego i Fra Angelico[6].
Pesellino zmarł we Florencji, w wieku 35 lat, kończąc nagle obiecują karierę. Jego styl miał wpływ na późniejszych malarzy florenckich, takich jak: Andrea del Verrocchio i Antonio Pollaiuolo[6].


Dzieła artysty
- Triumfy Miłości, Czystości i Śmierci, ok. 1450[7]
- Król Melchior żeglujący do Ziemi Świętej, ok. 1440-45[8]
- Madonna z Dzieciątkiem, ok. 1450[9]
- Alegoria Kartaginy, ok. 1448[10]
- Alegoria Rzymu, ok. 1448[11]
- Epizod z historii Griseldy, 1445-1450[12]
- Zwiastowanie, 1451-1453[13]
- Madonna i Dzieckiem z sześcioma Świętymi, ok. 1450[14]
- Triumfy Sławy, Czasu i Wieczności, ok. 1450[15]
- Zwiastowanie, 1445-1450[16]
- Dziewica i Dziecko, 1453-1457[17]
- Zwiastowanie, 1445–1450[18]
- Ukrzyżowanie ze Świętym Hieronimem i Świętym Franciszkiem, 1445-1450[19]
- Madonna z Dzieciątkiem, ok. 1450[20]
- Historia Dawida i Goliata, 1445-55[21]
- Horatius Cocles broniący Mostu Sycylijskiego, ok. 1450[22]
- Siedem Cnót, 1422-1457[23]
- Św. Mikołaj i zamordowani uczniowie, przed 1458[24]
Współtwórca z Zenobim Strozzi
Ołtarz Trójcy Świętej w Pistoi
Bibliografia
- Laurence Kanter, Pia Palladino: Fra Angelico. New York: Metropolitan Museum of Art, 2006. ISBN 1-58839-174-4.
- Giorgio Vasari: Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów. Florencja: Lawrence Torrentinus, 1568.
- Federico Zeri, Elizabeth E. Gardner: Italian Paintings: A Catalogue of the Collection of The Metropolitan Museum of Art. Vol. 1, Florentine School. New York: Metropolitan Museum of Art, 1971.
Przypisy
- Giorgio Vasari: Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów. 1568. s. 404. [dostęp 2017-12-25].
- ↑ Giorgio Vasari: Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów. 1568. s. 404. [dostęp 2017-12-25].
- 1 2 3 4 5 6 Laurence Kanter, Pia Palladino: Fra Angelico. New York: Metropolitan Museum of Art, 2006. ISBN 1-58839-174-4.
- 1 2 Pesellino, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-12-25] (ang.).
- ↑ Francesco Pesellino. The National Gallery. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
- 1 2 Pesellino. National Gallery of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
- ↑ Cristelle Baskins: Scenes from a Marriage. Tufts University. [dostęp 2017-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-23)]. (ang.).
- ↑ King Melchior sailing to The Holy Land. The Clark Art Institute. [dostęp 2017-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-26)]. (ang.).
- ↑ Francesco Pesellino. Artemis Fine Arts. [dostęp 2017-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-26)]. (ang.).
- ↑ Allegory of Carfhage. Arthermitage.org. [dostęp 2017-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-26)]. (ang.).
- ↑ Allegory of Rome. Arthermitage.org. [dostęp 2017-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-26)]. (ang.).
- ↑ Episode from the Story of Griselda. Web Gallery of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
- ↑ The Annunciation. Web Gallery of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
- ↑ Madonna and Child with Six Saints. The Metropolitan Museum of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
- ↑ The Triumphs of Fame, Time, and Eternity. Gardner Museum. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
- ↑ The Annunciation. Museo Poldi Pezzoli. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
- ↑ Virgin and Child. Gardner Museum. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
- ↑ The Annunciation. Fine Arts Museums of San Francisco. [dostęp 2017-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-26)]. (ang.).
- ↑ Pesellino. National Gallery of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
- ↑ Madonna with Child. Web Gallery of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
- ↑ The Story of David and Goliath. The National Gallery. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
- ↑ Horatius Cocles Defending the Sublician Bridge. Victoria and Albert Museum. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
- ↑ Seven Virtues. Birmingham Museum of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
- ↑ George H. McKnight: St. Nicholas. Project Gutenberg. s. 51. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
- ↑ Santa Trinità Altarpiece. Web Gallery of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
- ↑ The Pistoia Santa Trinità Altarpiece. The National Gallery. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).





