Petar Dobrović
![]() Autoportret (1932) | |
| Data i miejsce urodzenia |
14 stycznia 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
27 stycznia 1942 |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Muzeum artysty |
Galeria Petara Dobrovicia w Belgradzie |
| Data i miejsce urodzenia |
14 stycznia 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
27 stycznia 1942 |
| Prezydent Republiki Baranji-Baczki | |
| Okres |
od 14 sierpnia 1921 |
| Poprzednik |
urząd ustanowiony |
| Następca |
urząd zniesiony |
Petar Dobrović (serb. cyr. Петар Добровић, węg. Péter Dobrovics) (ur. 14 stycznia 1890 w Peczu, zm. 27 stycznia 1942 w Belgradzie) – serbski malarz i polityk.
Biografia
Urodził się w Peczu, ówczesnym Królestwie Węgier. Przedstawiciel serbskiego koloryzmu, znany z portretów i pejzaży. Wcześniej tworzył również prace impresjonistyczne i kubistyczne[1]. Pierwsze prace zaprezentował w 1911 w Budapeszcie, utrzymane w stylu impresjonizmu wzbudziły entuzjazm wśród publiczności. W 1913 wyjechał do Paryża gdzie doskonalił warsztat pod kierunkiem Paula Cézanne'a[2]. W okresie międzywojennym był prezydentem krótkotrwałego bytu państwowego Republiki Baranji-Baczki istniejącego w okresie od 14 sierpnia do 25 sierpnia 1921 przyłączonego później do Węgier[3]. W późniejszym okresie mieszkał w Królestwie Jugosławii. Od 1937 był profesorem w Akademii Sztuk Pięknych w Belgradzie, której był również współtwórcą[4]. Zmarł w Belgradzie podczas niemieckiej okupacji Serbii w czasie II wojny światowej. Obecnie w budynku, w którym mieszkał przy ulicy Kralja Petra 36 mieści się niewielka galeria poświęcona twórczości Dobrovicia[5]. Został pochowany na Nowym Cmentarzu w Belgradzie[6]. Jego bratem był Nikola Dobrović - architekt, projektant m.in. gmachu Ministerstwa Obrony Jugosławii zniszczonego podczas bombardowań NATO.
Wystawy
Samodzielne:
- 1912: Siedziba Towarzystwa Kobiet, Pecz
- 1919: Salon "Ulrich", Zagrzeb, Ratusz, Nowy Sad
- 1920: Drugie belgradzkie gimnazjum, Belgrad
- 1921: Hala Stankovicia, Belgrad
- 1924: Salon Manes, Praga
- 1925: Salon Galic, Split
- 1927: Budynek giełdy, Nowy Sad
- 1928: Hala Wielka Powiatu, Sombor; Hala Kasyna Narodowego, Osijek; Pawilon sztuki, Zagrzeb
- 1929: Galeria Šira, Zagrzeb; Hala Ceremonialna Wyższej Szkoły Muzycznej w Nowym Sadzie, Nowy Sad
- 1930: Pawilon sztuki, Belgrad
- 1931: Pulhri Studio, Praga; Kunstring, Rotterdam; Kunstzalen A. Mak, Amsterdam
- 1932: Francuski instytut w Pradze (instytut Denisůva), Praga
- 1933: Klub francuski, Belgrad
- 1934: Salon "Ulrich", Zagrzeb; Klub francuski, Belgrad
- 1936: Klub francuski, Belgrad
- 1937: Matica Srpska, Nowy Sad
- 1940: Pawilon sztuki, Belgrad
Pośmiertnie:
- 1955: Pawilon Sztuki im. Cvijety Zuzorić, Belgrad
- 1974: Muzeum Sztuki Współczesnej w Belgradzie - retrospektywa, Belgrad; Galeria Petara Dobrovicia, Belgrad; Galeria Współczesna, Lublana
- 1981: Galeria Wydziału Sztuk Pięknych, Belgrad
- 1983: Galeria Petara Dobrovicia, Belgrad
- 1985: Galeria Sztuk Pięknych, Belgrad
- 1990: Museum space - retrospektywa, Zagrzeb; Matica Srpska, Nowy Sad; Muzeum Narodowe, Belgrad; Muzeum Janusa Pannoniusa, Pecz
- 1999: Galeria Petara Dobrovicia, Belgrad; Matica Srpska, Nowy Sad
- 2001: Galeria Petara Dobrovicia, Belgrad
- 2005: Muzeum Sztuki Współczesnej w Belgradzie, Belgrad[7]
Upamiętnienie
Został umieszczony na liście 100 najsłynniejszych Serbów na miejscu 95[8]. W 2024 miał premierę film dokumentalny o twórczości artysty w reżyserii Snežany Milivojević i Djordje Šibalina[9][10].
Galeria prac
Winnice w Baranji (1915), Muzeum Pavle Beljanskiego w Nowym Sadzie
Studium portretowe (1917), Galeria Sztuki Ernesta Zmetáka w Nowych Zamkach
Głowa dziewczyny (1917), Narodowa Galeria Słowenii
Figure (1927), Muzeum Pavle Beljanskiego w Nowym Sadzie
Škarpina (1928), Galeria Sztuk Pięknych w Splicie
Portet Svetozara Mileticia (1930)
Krajobraz z cyprysami, Dalmacja (1931), Museum Boijmans Van Beuningen w Rotterdamie
Mlini na jugu (1936)
Portret Olgi Dobrović (1938)
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Petar Dobrović: boje, portreti, predeli. [dostęp 2025-03-24]. (serb.).
- ↑ Petar Dobrović - istinski velikan. b92, 2011-01-14. [dostęp 2025-03-25]. (serb.).
- ↑ Dejan Djokić: A Concise History of Serbia. Wyd. 1. Cambridge: Cambridge University Press, 2023, s. 359. DOI: 10.1017/9781139236140. ISBN 978-1-139-23614-0. OCLC 1321819098.
- ↑ Ivana Rončević-Elezović: Petar Dobrović - Suburb N. Nacionalni muzej moderne umjetnosti. [dostęp 2025-03-26]. (ang.).
- ↑ Galerija Petra Dobrovića. Kuća legata. [dostęp 2025-03-23]. (serb.).
- ↑ Public Communal Company "Pogrebne usluge" - Belgrade. [dostęp 2025-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-13)]. (serb.).
- ↑ Jelena Stojanović: Građanski realizam Petra Dobrovića. Belgrad: Muzej savremene umetnosti, 2005, s. 83. ISBN 978-86-7101-224-9. OCLC ocm80566136.
- ↑ Zvonimir Kostić, Ljubiša Urošević: 100 najznamenitijih Srba. Wyd. 1. Belgrad: Princip, 1993, s. 549. ISBN 978-86-82273-01-1.
- ↑ Dragan Jakovljević: Nov pogled na život i rad Petra Dobrovića. Politika, 2024-12-04. [dostęp 2025-03-25]. (serb.).
- ↑ U korak s vremenom - Petar Dobrović, BG. SEEcult, 2024-12-05. [dostęp 2025-03-25]. (serb.).
Bibliografia
- Simona Čupić: Petar Dobrović. Prosveta. ISBN 978-86-07-01484-2.
