Petro Hrudzewycz
 Petro Hrudzewycz odbiera od Prezydenta Andrzeja Dudy Medal Virtus et Fraternitas, 2 czerwca 2021 | |
| Data i miejsce urodzenia |
1939 |
|---|---|
| Data śmierci |
22 lipca 2022 |
| Zawód, zajęcie |
kierowca |
| Narodowość | |
| Odznaczenia | |
 | |
Petro Hrudzewycz (ukr. Петро Грудзевич, ur. 1939 w Dytiatynie, zm. 22 lipca 2022[1][2]) – Ukrainiec, kierowca ciężarówki w państwowym gospodarstwie rolnym (kołchozie), który odmówił władzom sowieckim zniszczenia krzyża na mogile polskich żołnierzy poległych w czasie bitwy pod Dytiatynem. W 2021 roku odznaczony Medalem Virtus et Fraternitas.
Biogram
Urodził się w 1939 roku[3]. Pracował jako kierowca ciężarówki w kołchozie we wsi Dytiatyn (obwód iwanofrankiwski Ukraińskiej SRR, przed II wojną światową w granicach Polski). Nieopodal miejscowości znajdował się cmentarz wojenny, na którym pochowano 97 żołnierzy Wojska Polskiego poległych w bitwie pod Dytiatynem 16 września 1920 roku[3][4]. Cmentarz został zniszczony w latach powojennych przez władze sowieckie, ale nie udało im się przewrócić masywnego, żelaznego krzyża nagrobnego[5]. Ponowna próba została podjęta dopiero w 1986 roku[3][5]. Kiedy krzyż został przewrócony przez zwiezionych na miejsce więźniów kryminalnych, Hrudzewycz jako kierowca ciężarówki otrzymał od lokalnych działaczy Komunistycznej Partii Ukrainy polecenie wywiezienia krzyża do lasu albo do rzeki[3][5]. Odmówił słowami: „Ja polskiego krzyża nigdzie nie wywiozę. Ani do rzeki, ani do lasu”[3]. Poniósł za to karę dyscyplinarną: został przymusowo wyznaczony do dodatkowej pracy polegającej na rozwożeniu stulitrowych baniek mleka, które musiał samodzielnie dźwigać na pakę ciężarówki[3][5]. Doznał przy tym rozległego urazu kręgosłupa, będącego przyczyną jego trwałego kalectwa[3][5].
2 czerwca 2021 roku Petro Hrudzewycz został odznaczony Medalem Virtus et Fraternitas przez prezydenta Andrzeja Dudę w Pałacu Prezydenckim w Warszawie[6][7][8].
Zmarł 22 lipca 2022 roku[1].
Przypisy
- 1 2 Marcin Więckowski: Odszedł do Boga obrońca krzyża w Dytiatynie. Dytiatyn.pl. [dostęp 2022-08-04].
- ↑ Zmarł Petro Hrudzewycz, odznaczony przez Prezydenta RP Medalem Virtus et Fraternitas - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl, lipiec 2022 [dostęp 2023-04-17] (pol.).
- 1 2 3 4 5 6 7 Odznaczeni/ Petro Hrudzewycz (ur. 1939). Instytut Pileckiego. [dostęp 2021-06-03].
- ↑ o. Bronisław Staworowski: Dytiatyn – Polskie Termopile! Cmentarz wojenny w Dytiatynie. Dytiatyn.pl. [dostęp 2021-06-03].
- 1 2 3 4 5 Marcin Więckowski: 98. Rocznica bitwy pod Dytiatynem. Dytiatyn.pl. [dostęp 2021-06-03].
- ↑ M.P. z 2021 r. poz. 658
- ↑ Medale Virtus et Fraternitas wręczone. Prezydent.pl, 2021-06-02. [dostęp 2021-06-03].
- ↑ Ważna uroczystość! Prezydent odznaczył medalami Virtus et Fraternitas osoby ratujące Polaków. „Umieli pomóc, niezależnie od narodowości”. wPolityce.pl, 2021-06-02. [dostęp 2021-06-03].