Phlebia
 Żylak promienisty | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
żylak |
| Nazwa systematyczna | |
| Phlebia (Fr.) Syst. mycol. (Lundae) 1: 426 (1821) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Phlebia radiata Fr. 1821 | |
Phlebia Fr. (żylak) – rodzaj grzybów z rodziny strocznikowatych (Meruliaceae)[1].
Charakterystyka
Grzyby kortycjoidalne o owocniku rozpostartym, rzadko siedzącym, o konsystencji w stanie świeżym od skórzastej do galaretowatej, po wyschnięciu błoniastej i dość twardej. Hymenofor gładki, grudkowaty, poroidalny, merulioidalny lub odontoidalny. System strzępkowy monomityczny, rzadko dimityczny, strzępki z reguły ze sprzążkami (nieliczne gatunki ze strzępkami generatywnymi septowanymi bez sprzążek), osadzone w galaretowatej substancji. Czasami występują cystydy. Podstawki zwykle wąsko maczugowate, tworzące gęstą palisadę, z przegrodami trudnymi do odróżnienia z powodu galaretowatej substancji. Bazydiospory allantoidalne do elipsoidalnych, gładkie, cienkościenne, nieamyloidalne, niecyjanofilne[2].
Phlebia, według danych molekularnych Larssona i in. (2004), jest ściśle powiązana z Phlebiella, Mycoacia i Mycoaciella, wszystkie te rodzaje mają między innymi wspólne cechy: owocnik o konsystencji od galaretowatej do rogowej, wąsko maczugowate podstawki tworzące gęstą palisadę i małe, nieamyloidalne bazydiospory. Wszystkie te rodzaje tworzą klad z innymi gatunkami Hyphoderma, Ceriporia, Gloeoporus, Ceraceomyces i Byssomerulius. Wiele gatunków Phlebia tworzy hymenofor odontoidalny do hydnoidalnego, struktury podporowe w hymenium oraz mniej lub bardziej zesklerowaciałe strzępki generatywne[2].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Meruliaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Synonimy naukowe: Caloporia P. Karst., Caloporus P. Karst., Jacksonomyces Jülich, Merulius Fr., Ricnophora Pers., Trabecularia Bonord[3]:
Polską nazwę podał Franciszek Błoński w 1896 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były też jako płaskosz, stroczek, stroszek i strocznik[4].
Gatunki występujące w Polsce:
- Phlebia acanthocystis Gilb. & Nakasone 1998
- Phlebia firma J. Erikss. & Hjortstam 1981[5]
- Phlebia lilascens (Bourdot) J. Erikss. & Hjortstam 1981 – żylak liliowy
- Phlebia radiata Fr. 1821 – żylak promienisty
- Phlebia rufa (Pers.) M.P. Christ. 1960 – żylak czerwonawy
- Phlebia segregata (Bourdot & Galzin) Parmasto 1967[6]
- Phlebia serialis (Fr.) Donk 1957 – żylak zmienny
- Phlebia subceracea (Wakef.) Nakasone 2003[5]
- Phlebia subochracea (Alb. & Schwein.) J. Erikss. & Ryvarden 1976 – żylak czerwonobrązowy
- Phlebia subulata J. Erikss. & Hjortstam 1981[5]
- Phlebia subserialis (Bourdot & Galzin) Donk 1957 – żylak kremowobrązowy
- Phlebia tremellosa (Schrad.) Nakasone & Burds. 1984 – żylak trzęsakowaty
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[1]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody[4] i innych[5][6].
Przypisy
- 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2020-11-18].
- 1 2 S.P. Gorjón, Genera of corticioid fungi: keys, nomenclature and taxonomy, „Studies in Fungi”, 5 (1), 2020, s. 255, DOI: 10.5943/sif/5/1/12 [dostęp 2023-09-07] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12].
- 1 2 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 513–517, ISBN 83-89648-09-1.
- 1 2 3 4 Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-09-14] (pol.).
- 1 2 Phlebia (żylak) [online], grzyby.pl [dostęp 2023-11-27].