Pięści w kieszeni

Pięści w kieszeni

I pugni in tasca

Gatunek	dramat psychologiczny
Rok produkcji	1965
Data premiery	31 października 1965
Kraj produkcji	Włochy
Język	włoski
Czas trwania	105 minut
Reżyseria	Marco Bellocchio
Scenariusz	Marco Bellocchio
Główne role	Lou Castel Paola Pitagora Marino Masè Liliana Gerace
Muzyka	Ennio Morricone
Zdjęcia	Alberto Marrama
Montaż	Silvano Agosti
Produkcja	Enzo Doria
Wytwórnia	Doria Cinematografica

Pięści w kieszeni (wł. I pugni in tasca) – włoski dramat psychologiczny z 1965 roku w reżyserii Marco Bellocchio, będący jego pełnometrażowym debiutem. Zdjęcia kręcono w Piacenzy i Bobbio w regionie Emilia-Romania.

W filmie została przedstawiona niewielka posiadłość ziemska w nieokreślonym miejscu na Nizinie Padańskiej. W starym domu mieszka rodzina: ślepa matka i jej czworo dzieci – córka Giulia i trzech synów: Leon (upośledzony umysłowo), Alessandro (chory na epilepsję), oraz Augusto, jedyny w miarę normalny członek rodziny, utrzymujący ją. W rodzinie, pozornie normalnej, panują w rzeczywistości wrogie nastroje, objawiające się od czasu do czasu w postaci gwałtownych konfliktów. Alessandro postanawia „uzdrowić” rodzinę eliminując tych jej członków, którzy są w jego opinii ciężarem. Morduje matkę strącając ją w przepaść, a następnie pozbywa się upośledzonego umysłowo brata topiąc go w wannie podczas kąpieli. Alessandro, zadowolony z siebie i podekscytowany dobrze zapowiadającą się przyszłością nieoczekiwanie doznaje ataku choroby i umiera. Obecna w pobliżu siostra nie udziela mu pomocy^[1].

• Lou Castel – Alessandro
• Paolo Carlini – Alessandro (głos)
• Paola Pitagora – Giulia
• Marino Masè – Augusto
• Pier Luigi Troglio – Leon
• Liliana Gerace – matka

Źródło: ^[2]

Film Bellocchio wywołał powszechne zdumienie. Zaskakiwał bardzo dobrym opanowaniem filmowego języka, ale jeszcze bardziej wstrząsającym obrazem ukazanej rzeczywistości. Cechuje go nagromadzenie motywów patologicznych, mających sens symboliczny: zabicie matki oznacza wyzwolenie się z typowo włoskiego kultu Wielkiej Matki, a spalenie rodzinnych pamiątek – gest odrzucenia stereotypowych obrządków rodzinnych. Natomiast drwiną z melodramatycznych gustów jest scena, w której uradowany Alessandro „odgrywa” arie z opery Traviata przy akompaniamencie muzyki z płyty. Kontrowersyjny film nie został zakwalifikowany do programu festiwalu w Wenecji, ani do dystrybucji przez państwowe przedsiębiorstwo Italnoleggio Cinematografico. Jego wartości doceniono później, a reżyser zyskał miano przywódcy grupy kontestatorów^[1]. Film otrzymał nagrodę na MFF w Locarno^[3]. Był jednym z 15 tytułów wybranych przez Museum of Modern Art do drugiej części retrospektywnego przeglądu powojennego włoskiego filmu, zorganizowanego w Nowym Jorku wiosną 2000 roku^[4].

• 1965 – Vela d’argento za najlepszą reżyserię na MFF w Locarno^[5].
• 1966 – Nastro d’argento (Srebrna Wstęga), nagroda Sindacato Nazionale Giornalisti Cinematografici Italiani (włoskiego związku dziennikarzy filmowych) za najlepszy scenariusz^[5].

• Hanna Książek-Konicka: 100 filmów włoskich. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1978, s. 134.
• Zbigniew Pitera: Leksykon reżyserów filmowych: reżyserzy zagraniczni. Wyd. 2 rozsz. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1984, s. 25. ISBN 83-221-0166-X.

• Pięści w kieszeni w bazie IMDb (ang.)
• Pięści w kieszeni w bazie Filmweb