Piasecki HRP Rescuer

Piasecki HRP Rescuer

HRP-1G amerykańskiej straży wybrzeża
Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	Piasecki Helicopter
Typ	śmigłowiec
Konstrukcja	metalowa, poszycie wykonano z płótna
Załoga	2
Historia
Data oblotu	7 marca 1945 roku
Lata produkcji	1945–1949
Wycofanie ze służby	1953 rok
Liczba egz.	28
Dane techniczne
Napęd	silnik gwiazdowy Pratt & Whitney R-1340-AN-1
Moc	600 KM
Wymiary
Średnica wirnika	12,5 m
Długość	16,46 m
Długość kadłuba	14,6 m
Wysokość	4,52 m
Masa
Własna	2404 kg
Startowa	3629 kg
Osiągi
Prędkość maks.	169 km/h
Prędkość przelotowa	119 km/h
Pułap	2600 m
Zasięg	480 km
Dane operacyjne
Liczba miejsc
10 osób
Użytkownicy
United States Navy, United States Marine Corps, United States Coast Guard
Rzuty

Piasecki HRP Rescuer – amerykański śmigłowiec transportowo-ratowniczy, zbudowany w układzie Piaseckiego. Maszyna była produkowana w drugiej połowie lat 40. XX wieku przez firmę Piasecki Helicopter, założoną przez Franka Piaseckiego – odpowiedzialnego za opracowanie zarówno konstrukcji Rescuera, jak i unikalnego układu konstrukcyjnego nazwanego od jego nazwiska. HRP Rescuer wykorzystywany był przez amerykańską marynarkę wojenną, piechotę morską oraz straż wybrzeża. Zbudowano jedynie 28 egzemplarzy.

Prace nad przyszłym Rescuerem rozpoczęły się na początku 1944 roku. Wówczas US Navy złożyła zamówienie w firmie PV Engineering (od 1946 roku Piasecki Helicopter Corporation) na opracowanie projektu dużego śmigłowca przeznaczonego do realizacji zadań transportowych i misji ratowniczych. Frank Piasecki, założyciel i główny inżynier zakładów, zaprojektował przyszłą maszynę z dwoma wirnikami w układzie tandemowym. Aby uniknąć problemów związanych z synchronizacją obrotów wirników, tylny wirnik został umieszczony na wyższej wysokości^[1][2].

Zastosowany układ konstrukcyjny wynikał z wymogu marynarki wojennej dotyczącej ładunków o dużej masie. Projektowane wówczas maszyny w układzie klasycznym nie dysponowały wystarczającym udźwigiem z powodu ograniczeń technologicznych. Już 7 marca 1945 roku oblatano prototyp śmigłowca, który otrzymał nazwę PV-3. Z uwagi na dość nietypowy kształt kadłuba egzemplarz otrzymał przydomek „The Dogship”^[1][2].

Zdecydowano się aby kadłub wykonać z metalowych rurek w formie kratownicy, zaś poszycie było wykonane z płótna pokrytego lakierem. Kratownicę wzmocniono drewnianymi żebrami. Próby prototypowego egzemplarza trwały do 1947 roku. W ich toku stwierdzono liczne wady konstrukcyjne, dotyczące układu napędowego oraz wytrzymałości podzespołów. Wiele elementów zapożyczono z przemysłu motoryzacyjnego i nie dysponowały one odpowiednią wytrzymałością na duże obciążenia. Część stwierdzonych usterek została z czasem wyeliminowana, a US Navy zamówiła pierwsze 10 egzemplarzy^[1][2].

Śmigłowiec HRP był pierwszym na świecie oraz pierwszym produkowanym seryjnie wiropłatem w układzie tandemowym. Amerykańska marynarka wojenna zamówiła w sumie dwadzieścia maszyn, z których większość ostatecznie trafiła do piechoty morskiej. Śmigłowce wykorzystywane przez US Navy i US Marine Corps otrzymały oznaczenie HRP-1. W służbie były znane jako „Flying Banana”, co w języku polskim oznacza „latający banan”. Charakterystyczny kształt maszyny wynikał z uniesienia tylnego wirnika nad przednim poprzez podniesienie części ogonowej, co sprawiało, że zarówno lotnikom, jak i personelowi naziemnemu przypominała ona popularny owoc^[1][2].

Straż przybrzeżna zamówiła trzy maszyny w odmianie HRP-1G. Wszystkie trzy śmigłowce stacjonowały w Coast Guard Air Station Elizabeth City, położonej wzdłuż wybrzeża Karoliny Północnej. Co najmniej jeden z nich został przydzielony do Rotary Wing Development Unit mającej swoją siedzibę w Elizabeth City^[3]. Tam brał udział w licznych testach, jak między innymi lądowanie na wodzie przy użyciu nowo opracowanego sprzętu wypornościowego oraz różnych typów wciągarek, koszy i uprzęży ratowniczych. Jeden egzemplarz wywrócił się podczas lądowania. Śmigłowiec ten spisano ze stanu, a dwa pozostałe oddano marynarce wojennej. Mimo że służyły w roli śmigłowców eksperymentalnych, załogi HRP-1G kilkukrotnie uczestniczyły w akcjach poszukiwawczo-ratowniczych^[3].

Producent stworzył także ulepszoną wersję HRP-2, w której materiałowe poszycie zastąpiono całkowicie metalowym. Powstało jedynie pięć egzemplarzy tego modelu, gdyż szybko uznano go za nieperspektywiczny. Wkrótce rozpoczęto prace nad śmigłowcami o znacznie większych możliwościach^[2].

Produkcja Rescuerów zakończyła się w 1949 roku^[4], a łączna liczba wyprodukowanych egzemplarzy, wliczając prototypy, wyniosła zaledwie 28 sztuk. Wszystkie maszyny z rodziny HRP zostały wycofane z eksploatacji w 1953 roku. Mimo licznych wad i problemów trapiących konstrukcję, doświadczenia zdobyte podczas jej eksploatacji oraz prace rozwojowe umożliwiły zakładom Piaseckiego opracowanie bardziej perspektywicznego śmigłowca, jakim był Piasecki H-21 Shawnee^[4].

Piasecki HRP Rescuer był amerykańskim śmigłowcem transportowym i ratowniczym, zaprojektowanym przez Franka Piaseckiego i produkowanym przez zakłady Piasecki Helicopter. Wykorzystywał tandemowych wirników układ wirników. Wymusiło to zastosowanie charakterystycznego kształtu kadłuba z uniesionym tyłem kadłuba, która eliminowała ryzyko kolizji łopat wirnika. Kadłub początkowo wykonano ze stalowych rur, wypełnionych drewnianymi żebrami w układzie kratownicy^[1][4].

Poszycie w wersjach HRP-1 wykonano z płótna zaimpregnowanego lakierem. Materiałowe poszycie ulegało uszkodzeniom, przez co śmigłowce często operowały bez niego. W ulepszonej wersji HRP-2 zastosowano całkowicie metalowe poszycie^[1][4].

Napęd śmigłowca stanowił silnik Pratt & Whitney R-1340-AN-1 o mocy 600 KM. Prototypy początkowo testowano z wykorzystaniem typowych części samochodowych w przekładniach, jednak nie dysponowały one adekwatną wytrzymałością na duże obciążenia podczas lotu. Ostatecznie zastosowano mocniejsze komponenty, które poprawiły wytrzymałość konstrukcji. Śmigłowiec był w stanie przewozić dwie osoby załogi i 8–10 pasażerów lub do 907 kg ładunku. Śmigłowiec rozwijał prędkość maksymalną 169 km/h, zaś zasięg oscylował w granicach 480 kilometrów^[1][4].