Picturebook

Picturebook (ang. obrazowa książka), termin używany zamiennie z: książka obrazkowa - gatunek literacki, w którym tekst i ilustracje współistnieją w harmonijnej relacji, tworząc spójny przekaz. Picturebooki - książki są często stosowane jako narzędzie edukacyjne, które wprowadza dzieci w świat literatury i sztuki wizualnej, a także pobudza wyobraźnię czytelników w każdym wieku. Picturebooki mogą być różnorodne pod względem formy, treści oraz stylu graficznego[1].

Ujęcie terminologiczne

Terminy: książka obrazkowa i picturebook są często używane zamiennie, jednak istnieją istotne różnice w ich znaczeniu i zastosowaniu. Książka obrazkowa koncentruje się głównie na publikacjach dla dzieci z silnym naciskiem na wizualność, podczas gdy picturebook (książka obrazowa) może obejmować szerszy zakres treści i odbiorców[2][3].Termin picturebook odnosi się do specyficznego gatunku książek, które łączą elementy tekstowe i wizualne w sposób, który nie tylko uzupełnia, ale także wzbogaca przekaz narracyjny[4]. W literaturze przedmiotu istnieją trzy wersje zapisu: picture book, picture-book i picturebook[5], a także wyróżnia się różne definicje tego gatunku, które zależą od perspektywy badawczej. Picturebooki można traktować jako teksty kulturowe, które są analizowane pod kątem ich funkcji społecznych, edukacyjnych oraz estetycznych[6].

Typologia

Wyróżnia się dwa główne rodzaje picturebooków: narracyjne i nienarracyjne.

  • Książki narracyjne zawierają tekst i ilustracje, które współpracują w celu opowiedzenia historii.
  • Książki nienarracyjne z kolei mogą zawierać zarówno tekst, jak i ilustracje, ale nie muszą być skonstruowane w formie opowieści. Dodatkowo, książki mogą być beztekstowe, w których przekaz oparty jest wyłącznie na ilustracjach.[7]

Funkcje książki obrazowej/picturebooka

Picturebooki pełnią wiele istotnych funkcji [8][9]:

  • edukacyjną - uczą dzieci odczytywania znaków werbalnych i wizualnych, pomagają w nauce czytania oraz interpretacji znaków wizualnych.
  • estetyczną - są dziełami sztuki, które zachwycają formą graficzną i treścią.
  • narracyjną - opowiadają historie, które mogą być zrozumiane na różnych poziomach, w zależności od wieku czytelnika.
  • kulturową - odzwierciedlają i kształtują wartości oraz normy społeczne.
  • rozrywkową - są źródłem zabawy oraz inspiracji, zarówno dla dzieci, jak i dorosłych.
  • interaktywną - w dobie cyfrowej (app picturebooks), aplikacje interaktywne przeznaczone na urządzenia mobline z ekranem dotykowym (tablety, smartfony). Pośród tych znaleźć można 'ożywione' książki, które mają swoje wcześniejsze wersje drukowane.

Picturebook w Polsce

W Polsce picturebooki zaczęły zyskiwać popularność na początku XXI wieku. Wydawcy zaczęli stosować termin picturebook, co zainicjowało rozwój tego gatunku na rodzimym rynku[10]. Wzrosła jakość wydania książek, a także różnorodność tematów i stylów. Mimo że w PRL-u koncepcja książki obrazkowej była mało znana, niektóre dzieła z Polskiej Szkoły Ilustracji mogą być uznawane za wczesne przykłady picturebooków. Polscy twórcy dążą do stworzenia książek, w których tekst i obraz tworzą harmonijną całość, co podkreśla rosnące zainteresowanie picturebookami jako formą sztuki [11] [12] [13].

Przypisy

  1. ↑ Marta Wójcicka, Picturebook w świetle teorii aktów mowy i obrazu (na podstawie Mama zawsze wraca Agaty Tuszyńskiej i Iwony Chmielewskiej), „Prace Językoznawcze”, 24 (1), 2022, s. 253–268, DOI: 10.31648/pj.7612, ISSN 1509-5304 [dostęp 2025-02-19].
  2. ↑ Beata Śniecikowska, Książka obrazkowa: próba porządkowania doświadczeń (czyli o genologii, słowografii i intymistyce logowizualnej), „Teksty Drugie”, 2022, s. 47–67, DOI: 10.18318/td.2022.1.4 [dostęp 2025-02-21].
  3. ↑ Karol Francuzik, Iwona Chmielewska – mistrzyni picture booka [online], Wydawnictwo Wolno, 5 lutego 2020 [dostęp 2025-02-22].
  4. ↑ Picture book – książka obrazowa - Picture book – książka obrazowa - zpe.gov.pl [online], zpe.gov.pl [dostęp 2025-02-19].
  5. ↑ Małgorzata Cackowska, Czym jest książka obrazkowa? O pojmowaniu książki obrazkowej dla dzieci w Polsce., „Cz. 2., Ryms, nr 6”, 2009, s. 14-16 (pol.).
  6. ↑ Maria Nikolajeva, How Picturebooks Work, wyd. 1, Routledge, 1 lutego 2013, s. 291, DOI: 10.4324/9780203960615, ISBN 978-0-203-96061-5 [dostęp 2025-02-19] (ang.).
  7. ↑ Jerzy Szyłak, Hanna Dymel-Trzebiatowska, Małgorzata Cackowska (red.), Książka obrazkowa: wprowadzenie, Poznań: Instytut Kultury Popularnej, 2017, s. 250, ISBN 978-83-945698-3-9 [dostęp 2025-02-19].
  8. ↑ Barbara Zulandt Kiefer, The potential of picturebooks: from visual literacy to aesthetic understanding, Englewood Cliffs, N.J: Merrill, 1995, s. 320, ISBN 978-0-02-363535-9 [dostęp 2025-02-19].
  9. ↑ Bettina Kümmerling-Meibauer (red.), Learning from picturebooks: perspectives from child development and literacy studies \ edited by Bettina Kümmerling-Meibauer, Jörg Meibauer, Kerstin Nachtigäller and Katharina J. Rohlfing, London ; New York: Routledge, 2015, s. 228, ISBN 978-0-415-72079-3 [dostęp 2025-02-19].
  10. ↑ Administrator strony UAM, Picturebook w tłumaczeniu. Książki anglojęzyczne w Polsce – książki polskie w krajach anglosaskich - Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej [online], wfpik.amu.edu.pl [dostęp 2025-02-19].
  11. ↑ Anita Wincencjusz-Patyna, Admirałowie wyobraźni: 100 lat polskiej ilustracji w książkach dla dzieci, Warszawa: Wydawnictwo Dwie Siostry, 2020, s. 498, ISBN 978-83-8150-175-0 [dostęp 2025-02-18].
  12. ↑ Dorota Łaski-Hamerlak, Z Polski w świat. Oto najbardziej wzięte ilustratorki i ilustratorzy! [online], DesignAlive, 29 września 2022 [dostęp 2025-02-19].
  13. ↑ Mistrzowie Polskiej Ilustracji [online], Culture.pl [dostęp 2025-02-19].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.