Piotr Kaczała

Piotr Kaczała
Korab, Mateusz, Zrąb
Ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

29 marca 1891
Uście Zielone

Data i miejsce śmierci

10 kwietnia 1947
Jarosław

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

6 Dywizja Piechoty Armii Krajowej

Stanowiska

zastępca dowódcy dywizji

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Wojskowy Karola

Piotr Kaczała, ps. Korab, Mateusz, Zrąb (ur. 29 marca 1891 w Uściu Zielonym, zm. 10 kwietnia 1947 w Jarosławiu) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 29 marca 1891 w Uściu Zielonym, w ówczesnym powiecie buczackim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Macieja i Anastazji z domu Pawełko[1][2]. Pierwszych pięć klas gimnazjum ukończył w Stanisławowie[1]. Od roku szkolnego 1910/1911 kontynuował naukę w klasie VIa c. k. Gimnazjum II z językiem wykładowym polskim w Tarnopolu[3][1]. W czerwcu 1913 zakończył naukę w klasie VIIIa i zdał egzamin dojrzałości[4][1].

1 października 1913 został powołany do odbycia obowiązkowej służby wojskowej w cesarskiej i królewskiej Armii, w charakterze jednorocznego ochotnika[1]. Służbę odbywał w 95 pułku piechoty we Lwowie[1]. W jego szeregach walczył podczas I wojny światowej[5][6]. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1916[7][8]. Rozpad Austro-Węgier zastał go w Odessie na stanowisku komendanta dworca[1]. Wrócił do Tarnopola, gdzie wkrótce został zatrzymany przez Ukraińców i osadzony w więzieniu[1]. Z więzienia został uwolniony do zajęciu miasta przez Wojsko Polskie[1].

1 czerwca 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do tarnopolskiego batalionu etapowego, a następnie przeniesiony do 52 pułku piechoty[1]. W szeregach tego oddziału walczył na wojnie z bolszewikami dowodząc kolejno I, II i III batalionem[1][9]. Wyróżnił się 24 lutego 1920 w wypadzie na Susłowce, Kopytyńce i Popowce[1]. „Swym nadzwyczajnym męstwem i umiejętnością dowodzenia przyczynił się do rozbicia nieprzyjaciela, za którym następnie rozpoczął się gwałtowny pościg. Okrążony kolejno przez przeważające siły rozbił je i przebił się, wyprowadzając cały swój oddział”[10]. W 1923 na łamach „Bellony” opublikował własne wspomnienia na temat boju III baonu 52 pp pod Majanowem na Ukrainie 17 i 18 czerwca 1920, zatytułowane „Walka odwrotowa batalionu”. W ocenie Biura Historycznego Sztabu Generalnego wspomniany szkic to „jasny, przejrzysty przykład walk odwrotowych 1920” ukazujący „trafne rozwiązanie przez dowódcę baonu III/52 kolejno stojących przed nim zadań”[11]. 25 listopada 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu porucznika, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[12].

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku jako oficer zawodowy i kontynuował służbę w 52 pp[13]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 1107. lokatą w korpusie oficerów piechoty[14][15][16]. Następnie został przeniesiony do 43 pułku piechoty w Dubnie na stanowisko pełniącego obowiązki dowódcy III batalionu[17][18]. W marcu 1926 został zatwierdzony na stanowisku oficera Przysposobienia Wojskowego w 43 pp[19]. W listopadzie 1927 ponownie został wyznaczony na stanowisko oficera PW w macierzystym pułku, a później na stanowisko komendanta obwodowego PW[20][21]. 18 lutego 1928 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1928 stopień majora w korpusie oficerów piechoty i 50. lokatą[22][23][24]. W grudniu 1929 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie na stanowisko inspektora wyszkolenia Wyszkolenia Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego przy Okręgowym Urzędzie WFiPW z siedzibą w Lublinie[25][26]. W czerwcu 1933 został przeniesiony do 39 pułku piechoty w Jarosławiu na stanowisko dowódcy batalionu[27][1]. W sierpniu 1935 został przesunięty w 39 pp na stanowisko kwatermistrza[28]. Służbę na tym stanowisku pełnił przez kolejne cztery lata (w 1938 stanowisko otrzymało nazwę „II zastępca dowódcy pułku”)[29]. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 7. lokatą w korpusie oficerów piechoty[30][31]. Później został przesunięty na stanowisko dowódcy I batalionu 39 pp, który był detaszowany w Lubaczowie[32]. Tym pododdziałem dowodził w kampanii wrześniowej[33][34].

W czasie przygotowań do akcji „Burza” pod pseudonimem „Zrąb” był równocześnie zastępcą dowódcy odtwarzanej 6 Dywizji Piechoty AK[35]. W konspiracji pozostawał do rozwiązania Armii Krajowej (19 stycznia 1945)[35]. We wrześniu tego roku ujawnił się przed Komisją Likwidacyjną ds. AK w Krakowie[35].

Zmarł 10 kwietnia 1947 w Jarosławiu i został pochowany na tamtejszym Nowym Cmentarzu (sektor 14, rząd 7, grób 3)[36].

Był żonaty z Marią (1896–1947), z którą miał syna Zygmunta (ur. 22 maja 1924)[1][36].

Ordery i odznaczenia

austro-węgierskie

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Kaczała Piotr. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.50-4078 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-06].
  2. ↑ Sprawozdanie 1913 ↓, s. 58.
  3. ↑ Sprawozdanie 1911 ↓, s. 49.
  4. ↑ Sprawozdanie 1913 ↓, s. 58, 79.
  5. ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 617.
  6. 1 2 3 4 Ranglisten 1918 ↓, s. 783.
  7. ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 243.
  8. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 285.
  9. ↑ Tuliński 2020 ↓, s. 386, 586, 628, 894, 895.
  10. ↑ Pawlik 1928 ↓, s. 11.
  11. ↑ Piotr Kaczała. Walka odwrotowa batalionu. „Bellona”. 11, z. 3, s. 269–274, 1923-09-01. Warszawa.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 48 z 15 grudnia 1920, s. 1338.
  13. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 166, 676.
  14. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 56.
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 414.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 358.
  17. 1 2 Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 251.
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 232.
  19. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926. Dodatek „Obsada personalna przysposobienia wojskowego”, s. 4.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 294.
  21. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 59.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928, s. 45.
  23. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 182.
  24. 1 2 Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 31.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929, s. 384.
  26. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 456.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933, s. 131.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 96.
  29. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 594.
  30. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 526.
  31. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 17.
  32. ↑ Buczyński 1985 ↓, s. 15, 30.
  33. ↑ Buczyński 1985 ↓, s. 108, 110, 118, 119, 121, 125, 132, 134, 154, 175, 176.
  34. ↑ Kubrak 1999 ↓, s. 27, 32, 38.
  35. 1 2 3 Radosław Butryński: Kaczała Piotr. Serwis Polska Podziemna. [dostęp 2024-12-06].
  36. 1 2 Śp. Piotr Kaczała. Grobonet. [dostęp 2024-12-06].
  37. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-06].
  38. ↑ Pawlik 1928 ↓, s. 27.
  39. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-06].
  40. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-06].

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.