Plan mobilizacyjny „PM-1”

Plan mobilizacyjny „PM-1” – jeden z planów mobilizacyjnych ludowego Wojska Polskiego.

Plan mobilizacyjny „PM-1” opracowany został w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego w latach 1949–1951. Zakładał on rozwinięcie w Siłach Zbrojnych PRL dwóch armii ogólnowojskowych. Każda z nich miała posiadać dwa korpusy piechoty i jeden korpus zmechanizowany. Każdy korpus piechoty miał posiadać trzy dywizje piechoty, a każdy korpus zmechanizowany dwie dywizje zmechanizowane oraz jeden pułk czołgów ciężkich. Ponadto zakładano rozwinięcie pułków zapasowych i jednostek tyłowych wojsk operacyjnych oraz niektórych jednostek wojsk lotniczych, wojsk OPL i marynarki wojennej^[1]. Przewidywano opracowanie w 1954 planu drugiego etapu mobilizacyjnego rozwinięcia SZ. Założono, że w ramach tego planu sformowanych będzie osiem nowych dywizji piechoty. Przewidywano też dwukrotny wzrost stanu osobowego wojsk planowanych do zmobilizowania w pierwszym rzucie^[2].

Dokument składał się z trzech oddzielnych części. Były to: problematyka organizacji prac mobilizacyjnych, uzupełnianie wojsk stanem osobowym i uzupełnianie wojsk pojazdami samochodowymi i końmi^[1].

W latach 1951–1953 nastąpiło radykalne zwiększenie stanu Wojska Polskiego, a PM-1 wymagał daleko idących korekt. Wydawano nowe instrukcje mobilizacyjne wzorowane na instrukcji sowieckiej z 1940. To w wielu przypadkach nie odpowiadało specyfice polskiej i było wręcz niemożliwe do wprowadzenia w życie. Braki w środkach materiałowych i sprzęcie wojskowym przesądziły o całkowitej rezygnacji z PM-1. W 1953 zdecydowano się na opracowanie nowego planu mobilizacyjnego – „PM-53”^[3].

• Franciszek Puchała: Budowa potencjału bojowego Wojska Polskiego 1945–1990. Obszary szpiegowskich działań. Warszawa: Fundacja „Historia i Kultura”, 2013. ISBN 978-83-11-12800-2.