Pośredni Awen

Pośredni Awen
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Szklary, Skała Bukowa

Długość

4,5 m

Głębokość

4,2 m

Wysokość otworów

472 m n.p.m.

Wysokość otworów
nad dnem doliny

95 m

Kod

J.Olk.I-08.107

Położenie na mapie gminy Jerzmanowice-Przeginia
Mapa konturowa gminy Jerzmanowice-Przeginia, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Pośredni Awen”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Pośredni Awen”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Pośredni Awen”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Pośredni Awen”
Ziemia50°11′46″N 19°43′15″E/50,196222 19,720917
Strona internetowa

Pośredni Awen – schronisko (mała jaskinia) na orograficznie prawym zboczu Doliny Szklarki[1], w obrębie miejscowości Szklary, w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Jerzmanowice-Przeginia[2].

Znajduje się u wschodniego podnóża Skały Bukowej, około 6 m na północny wschód od zamontowanego na niej krzyża. Ma głębokość 4,2 m i na poziomie gruntu nieregularny otwór o długości 1,9 m i szerokości 0,5 m. Od otworu prowadzi w dół pochyła szczelina do studni o rozmiarach około 1 m × 0,5 m × 2,3 m. Niżej znajduje się przekop pogłębiający studnię. Kończy się on w dole niemożliwą do przejścia szczeliną, która prawdopodobnie łączy się z Szerokim Awenem. Dowodem może być silny i ciepły wypływ powietrza z dna. Drugi taki wypływ ciepłego powietrza występuje zimą w lesie w odległości kilkunastu metrów od otworu Szerokiego Awenu[1].

Jest to studnia krasowa (awen), który powstał w wapieniach z jury późnej na szczelinie skalnej, która później uległa rozszerzeniu. Ma bardzo kruche ściany, namulisko tworzą odpadłe ze ścian okruchy skalne, gleba i liście nawiane przez wiatr. Schronisko jest wilgotne, jego klimat jest uzależniony od środowiska zewnętrznego. Ściany i dno porastają mchy i glony. Latem przy długotrwałej suchej pogodzie częściowo przysychają, ale odżywają zimą dzięki ciepłemu powiewowi powierza. Ze zwierząt obserwowano pająka sieciarza jaskiniowego (Meta menardi) i owady[1].

Historia poznania i eksploracji

Schronisko prawdopodobnie znane było od dawna, ale w literaturze nie było opisywane. Po raz pierwszy możliwość jego istnienia przewidział A. Górny w styczniu 1992 r., obserwując miejsce z wytopionym śniegiem nad skalnym rumoszem. Od stycznia 1998 r. grotołazi odgruzowali schronisko, musieli jednak przerwać prace wskutek interwencji właściciela terenu. W 1999 r. J. Nowak wykonał plan jaskini[3]. I. Luty w lipcu 2014 r. zaktualizowała pomiary. Stwierdziła, że szczeliny na dnie schroniska uległy zasypaniu gruzem[1].

Otwór

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Izabella Luty, Pośredni Awen, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-05-20].
  2. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2019-05-20].
  3. ↑ J. Nowak J., Jaskinie Doliny Szklarki. Kraków: Jaskinie, 2008, 51: 28-33
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.