Pochewnik

Pochewnik
	Coleura
	W. Peters, 1867
	; Martwy pochewnik seszelski (C. seychellensis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	mroczkokształtne
Nadrodzina	Emballonuroidea
Rodzina	upiorowate
Podrodzina	upiory
Plemię	Emballonurini
Rodzaj	pochewnik
	Typ nomenklatoryczny
	Emballonura afra W. Peters, 1852
Gatunki
	5 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	5 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Pochewnik^[2] (Coleura) – rodzaj ssaków z podrodziny upiorów (Emballonurinae) w obrębie rodziny upiorowatych (Emballonuridae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce, głównie środkowej i środkowo-wschodniej, oraz na Madagaskarze i Seszelach^[3]^[4]^[5].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 55–65 mm, długość ogona 10–18 mm, długość ucha 13,1–18 mm, długość tylnej stopy 6–10,5 mm, długość przedramienia 45–56,4 mm; masa ciała 8,4–12,5 g^[4]^[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1867 roku niemiecki zoolog Wilhelm Peters w artykule zatytułowanym O nietoperzach z rodzaju Mimon i Saccopteryx, opublikowanym w czasopiśmie „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) pochewnik afrykański (C. afra).

Etymologia

Coleura: gr. κολεον koleon ‘pochwa miecza’; ουρα oura ‘ogon’^[7].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą cztery występujące współcześnie gatunki^[8]^[6]^[3]^[2]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[2]	Podgatunki^[4]^[3]^[6]	Rozmieszczenie geograficzne^[4]^[3]^[6]	Podstawowe wymiary^[4]^[6]^[a]	Status IUCN^[9]
Coleura afra	(W. Peters, 1852)	pochewnik afrykański	gatunek monotypowy	Gwinea Bissau i Gwinea na wschód do zachodniej Nigerii, także od Republiki Środkowoafrykańskiej i Demokratycznej Republiki Konga do Somalii i Kenii, zapisy z Angoli (Benguela) i północnego Mozambiku	DC: 5,5–6,5 cm DO: 1–1,1 cm DP: 4,9–5,5 cm MC: 10–12 g	LC
Coleura gallarum	O. Thomas, 1915		gatunek monotypowy	przybrzeżny Sudan, Erytrea, Etiopia, Dżibuti, północna Somalia, południowy Jemen i południowo-zachodni Oman; granice zasięgu nieznane	DC: brak danych DO: brak danych DP: 4,5–4,8 cm MC: brak danych	NE
Coleura seychellensis	W. Peters, 1868	pochewnik seszelski	2 podgatunki	endemit Seszeli: północno-zachodnie Mahé i Silhouette; wymarły na Praslin i La Digue	DC: 5,5–6,5 cm DO: brak danych DP: 5,2–5,6 cm MC: 10,2–11,1 g	CR
Coleura kibomalandy	Goodman, Puechmaille, Friedli-Weyeneth, Gerlach, Ruedi, Schoeman, Stanley & Teeling, 2012	pochewnik madagaskarski	gatunek monotypowy	endemit Madagaskaru: znany tylko z specjalnego rezerwatu Ankarana i Parku Narodowego Tsingy de Namoroka; zakres wysokości: 15–115 m n.p.m.	DC: 6,3–6,4 cm DO: 1,1–1,8 cm DP: 4,8–5,2 cm MC: 8,4–12,5 g	DD

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, CR – gatunek krytycznie zagrożony, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia; NE – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Opisano również wymarły gatunek z późnego pliocenu dzisiejszej Etiopii^[10]:

Coleura muthokai Wesselman, 1984

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 W. Peters. Über die zu den Gattungen Mimon und Saccopteryx gehörigen Flederthiere. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1867, s. 479, 1868. (niem.).
1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 98. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 150. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
1 2 3 4 5 F. Bonaccorso: Family Emballonuridae (Sheath-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 362–363. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Coleura. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-23]. (ang.).
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 486. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 195, 1904. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13). American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-03-07]. (ang.).
↑ Taxonomy: – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-03-07]. (ang.).
↑ H.B. Wesselman: The Omo micromammals: Systematics and paleoecology of early man sites from Ethiopia. Basel: Karger, 1984, s. 1–222, seria: Contributions to vertebrate evolution nr 7. ISBN 978-3-8055-3935-7. (ang.).

[9] DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

[Peters-1] 1 2 W. Peters. Über die zu den Gattungen Mimon und Saccopteryx gehörigen Flederthiere. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1867, s. 479, 1868. (niem.).

[Cichocki&inni-2] 1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 98. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-3] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 150. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Bonaccorso-4] 1 2 3 4 5 F. Bonaccorso: Family Emballonuridae (Sheath-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 362–363. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Coleura. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-23]. (ang.).

[amw-6] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 486. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[Palmer-7] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 195, 1904. (ang.).

[mdd-8] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13). American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-03-07]. (ang.).

[10] Taxonomy: – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-03-07]. (ang.).

[Wesselman-11] H.B. Wesselman: The Omo micromammals: Systematics and paleoecology of early man sites from Ethiopia. Basel: Karger, 1984, s. 1–222, seria: Contributions to vertebrate evolution nr 7. ISBN 978-3-8055-3935-7. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[a]

[9]

[10]