Poemat dla dorosłych

Poemat dla dorosłych – poemat Adama Ważyka opublikowany po raz pierwszy 21 sierpnia 1955 w „Nowej Kulturze”. W 1956 opublikowano go w zbiorze Poemat dla dorosłych i inne wiersze. Po latach wznowiony w „drugim obiegu”^[1].

Autor, który do tej pory był znany jako twórca wierszy bezkrytycznie chwalących ustrój socjalistyczny, w Poemacie dla dorosłych podjął próbę rozrachunku z epoką stalinizmu w Polsce, krytykując m.in. socrealizm, fałsz propagandy komunistycznej i demoralizację obyczajową robotników, a zwłaszcza jedno z głównych przedsięwzięć w okresie stalinizmu w Polsce – Nową Hutę^[2]. Tadeusz Drewnowski określił ten utwór „bombą polityczną odwilży”, ze względu na radykalizm krytyki realiów społeczno-ekonomicznych Polski pierwszej połowy lat 50^[3].

Publikacja tekstu wywołała reperkusje. Władze komunistyczne odwołały redaktora naczelnego „Nowej Kultury”, Pawła Hoffmana^[4]. Niemniej echa poematu spowodowały powołanie specjalnej komisji partyjnej i odwołanie zarządu kombinatu Nowej Huty oraz dymisję miejscowej organizacji PZPR, a także zmiany na lepsze w warunkach socjalnych pracowników.

• AdamA. Ważyk AdamA., Poemat dla dorosłych [online], lewicowo.pl [dostęp 2022-06-22] .