Polirytmia

Polirytmia (gr. polýs = liczny i gr. rhythmós = rytm[1]) – zjawisko muzyczne polegające na występowaniu różnych struktur rytmicznych w jednocześnie brzmiących przebiegach poszczególnych instrumentów lub głosów[2]. Istotne jest jednakowe metrum wszystkich partii; w przeciwnym razie zjawisko nazywa się polimetrią[3]. Niemiecki muzykolog Hugo Riemann wyróżnił trzy typy polirytmii[4]:

  • polegającą na zagęszczonym ruchu jednej linii melodycznej względem drugiej, np. jednoczesny przebieg szesnastkowy i ćwierćnutowy (przykład A),
  • rytmikę uzupełniającą, polegającą na dopełnianiu się rytmów poszczególnych linii melodycznych, prowadzącym do powstania jednolitego ruchu (przykład B),
  • rytmikę konfliktową, polegającą na jednoczesnym występowaniu różnych podziałów rytmicznych, np. kwartol w jednym głosie i triol w drugim (przykład C).

Polirytmia występuje powszechnie w muzyce od późnego średniowiecza[5].

\new GrandStaff << \new Staff \with {instrumentName = "1"} {\key a \major a'16 b' cis'' a' fis''8 fis'' fis''16 dis'' e''8 r16 e'' fis'' g'' a'' g'' fis'' a'' d'' cis'' b' a'' gis'' fis'' e'' gis'' cis'' b' a' g''} \new Staff \with {instrumentName = "2"} {\clef bass \key a \major a,4 a gis g fis b e a} >>
Przykład A[2]


\new GrandStaff << \new Staff \with {instrumentName = "1"} {g' r g' r r1 g'4 r g' r g' r g' r} \new Staff \with {instrumentName = "2"} {r1 r4 d'' r d'' r d'' r d'' r d'' r d''} >>
Przykład B[4]


\new GrandStaff << \new Staff \with {instrumentName = "1"} {\tuplet 4/2 {r8 b' a' gis'} \tuplet 4/2 {a' e' c' f'} \tuplet 4/2 {e' d' e' c'} \tuplet 4/2 {a d' c' b} \tuplet 4/2 {c' a e b} \tuplet 4/2 {a gis a dis'} \tuplet 4/2 {gis' a' b' c''} \tuplet 4/2 {d'' e'' a'4~} 1) } \new Staff \with {instrumentName = "2"} {\clef bass \tuplet 3/2 {a8 a, a} \tuplet 3/2 {a a, a} \tuplet 3/2 {a a, a} \tuplet 3/2 {a a, a} \tuplet 3/2 {a a, a} \tuplet 3/2 {a a, a} \tuplet 3/2 {a a, a} \tuplet 3/2 {a a, a~} 1 } >>
Przykład C[2]


Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Ekiert 2006 ↓, s. 402.
  2. 1 2 3 Wesołowski 2017 ↓, s. 72.
  3. ↑ Chodkowski 2006 ↓, s. 697.
  4. 1 2 Riemann, Gurlitt i Eggebrecht 1967 ↓, s. 740.
  5. ↑ Polyrhythm. „Grove Music Online”. Oxford University Press. DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.22059. (ang.).

Bibliografia

  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-13410-0.
  • Janusz Ekiert: Bliżej muzyki: encyklopedia. Warszawa: Muza SA, 2006. ISBN 978-83-7200-087-3.
  • Hugo Riemann, Wilibald Gurlitt, Hans Heinrich Eggebrecht: Riemann Musik Lexikon. T. 3. Moguncja: B. Schott's Söhne, 1967.
  • Franciszek Wesołowski: Zasady muzyki. Kraków: PWM, 2017. ISBN 978-83-224-0461-4.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.