Pomnik Zygmunta Berlinga w Warszawie

Pomnik Zygmunta Berlinga w Warszawie
Ilustracja
Monument w czerwcu 2019
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Miejsce

ul. Wał Miedzeszyński przy skrzyżowaniu z Trasą Łazienkowską (po stronie północnej)

Projektant

Kazimierz Danilewicz

Materiał

marmur (rzeźba), wapień (cokół)

Całkowita wysokość

6[1] m

Data odsłonięcia

1985

Data likwidacji

2019

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik Zygmunta Berlinga w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pomnik Zygmunta Berlinga w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik Zygmunta Berlinga w Warszawie”
Ziemia52°13′37,12″N 21°03′17,58″E/52,226978 21,054883

Pomnik Zygmunta Berlinga[2] – pomnik Zygmunta Berlinga, który w latach 1985–2019 znajdował się w Warszawie przy ulicy Wał Miedzeszyński, w pobliżu skrzyżowania z Trasą Łazienkowską.

Historia

Monument został odsłonięty w 1985[2] w miejscu, skąd we wrześniu 1944 żołnierze 3 Dywizji Piechoty im. Romualda Traugutta dokonali desantu na przyczółek czerniakowski[3]. Znajdujący się w pobliżu most Łazienkowski nosił w latach 1981–1998 imię Zygmunta Berlinga[4].

Po 1989 monument był kilkakrotnie oblewany czerwoną farbą[5][6]. Miał zostać usunięty na podstawie tak zwanej ustawy dekomunizacyjnej z 2016[7] i do końca 2019 przeniesiony do magazynu Muzeum Historii Polski[8]. Jednak 4 sierpnia 2019 rzeźba została rozbita, a na cokole namalowano Znak Polski Walczącej[9].

Zniszczona rzeźba została zmagazynowana przez Urząd Dzielnicy Praga-Południe[8]. O odbudowę pomnika do prezydenta Warszawy zaapelował Włodzimierz Czarzasty, przewodniczący Sojuszu Lewicy Demokratycznej[10].

Zgodnie z informacją przekazaną przez Stołecznego Konserwatora Zabytków pomnik nie będzie odbudowany i miał zostać przekazany do muzeum[11]. Muzeum Historii Polski w Warszawie poinformowało jednak, że z powodu utracenia przez pomnik walorów ekspozycyjnych nie przyjmie go do swoich zbiorów[6]. Przepisy tzw. ustawy dekomunizacyjnej zabraniają ponownego wyeksponowania monumentu w przestrzeni publicznej[6].

Po zniszczeniu rzeźby cokół pomnika został rozebrany i w jego miejscu urządzono skwer z wybiegiem dla psów[6].

Projekt i wymowa

Monument został zaprojektowany przez Kazimierza Danilewicza[2]. Trzymetrowa rzeźba generała została wykonana z białego marmuru pochodzącego z Kojełgi, natomiast trzymetrowy cokół z napisem Generał broni Zygmunt Berling 1896–1980 z czerwonego wapienia kieleckiego[12]. Na frontowej ścianie pomnika umieszczono wyrytego w piaskowcu orła[2]. Zwrócona w stronę lewobrzeżnej Warszawy[2] postać trzymającego w prawej dłoni lornetkę generała została pokazana od kolan w górę, co było interpretowane jako niemożność udzielenia pomocy walczącemu miastu[12].

Galeria

Przypisy

  1. ↑ Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 159. ISBN 83-88973-59-2.
  2. 1 2 3 4 5 Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 92. ISBN 83-7005-211-8.
  3. ↑ Lesław M. Bartelski: Praga. Warszawskie Termopile 1944. Warszawa: Fundacja „Wystawa Warszawa Walczy 1939–1945”, 2000, s. 158. ISBN 83-87545-33-3.
  4. ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 401. ISBN 83-86619-97X.
  5. ↑ Marcin Szaflarski. Berling znów oblany farbą. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 4 sierpnia 2017.
  6. 1 2 3 4 Jakub Chełmiński. Generał Berling odnaleziony w krzakach. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 6 marca 2023.
  7. ↑ Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki (Dz.U. z 2018 r. poz. 1103)
  8. 1 2 Pomnik Berlinga w czterech częściach, policja zatrzymała jedną osobę. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2019-08-05. [dostęp 2019-08-07].
  9. ↑ Tomasz Urzykowski: Przewrócony pomnik Berlinga rozbił się na kawałki. Policja szuka sprawcy. wyborcza.pl, 4 sierpnia 2019. [dostęp 2019-08-07].
  10. ↑ W. Czarzasty apeluje do prezydenta stolicy o odbudowę pomnika Berlinga. dzieje.pl. [dostęp 2019-10-09].
  11. ↑ „Pomnik Berlinga nie może zostać odbudowany”. Ustawą dekomunizacyjną został wskazany do usunięcia. [w:] Polsat News [on-line]. polsatnews.pl. [dostęp 2019-08-07].
  12. 1 2 Paweł Giergoń: Warszawa – pomnik Zygmunta Berlinga. sztuka.net. [dostęp 2019-08-07].

Bibliografia

  • Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1990, s. 92. ISBN 83-7005-211-8.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.